Özlem Bayar: ‘Wij zijn er voor kwetsbare mensen’
NieuwsNIEUW-WEST - Je moet de Nederlandse taal goed beheersen en verder goed onderlegd zijn om te snappen hoe je moet corresponderen met bijvoorbeeld de overheid, de belastingdienst en woningcorporaties. Dat het voor veel mensen moeilijk is om goed te begrijpen hoe dat moet en daardoor in de problemen komen, heeft Özlem Bayar zelf in praktijk ervaren toen ze nog als ambtenaar op de afdeling Armoedevoorziening van de gemeente Amsterdam werkte. Het was voor haar een reden om haar baan op te zeggen en mensen uit benarde situaties te helpen met Stichting Raad is Daad. De stichting is genomineerd voor Amsterdammer van het Jaar 2022.
Genomineerd voor Amsterdammer van het jaar
“Raad staat voor advies en daad voor daadkracht. We komen onze beloftes na”, zegt ze strijdlustig. Het is haar baan geworden, een baan die heel veel energie kost maar waarmee ze veel waardering krijgt van mensen die ze heeft geholpen. Na zeven jaar is Raad is Daad wekelijks op zeven verschillende locaties in West en Nieuw-West te vinden. “Daar houden we onze spreekuren”, vertelt ze.
Spreekuren
“Raad is Daad doet heel veel voor mensen zoals financiële administratiezaken, belasting invullen, formulieren van de Nederlandse rechtbank invullen, klachtenbrieven, bezwaarschriften, woningcorporaties aanschrijven, echt van alles”, somt Özlem op. “En er komen heel veel mensen op onze spreekuren. We zijn laagdrempelig voor mensen die laag geletterd zijn. Wij spreken hun taal. We hebben meer dan 2000 bewoners in registratiesysteem en we bereiken tien- tot twaalfduizend bewoners per jaar.” Er hoeft maar iets kleins te gebeuren en mensen zitten voor lange tijd in de problemen. “Als je gaat betalen en je schijft het betalingskenmerk er niet bij, dan kom je bij de gemeente in een reservepotje terecht en wordt de betaling niet op jouw naam geregistreerd. Dat weten met mensen niet die de Nederlandse taal niet beheersen. Voordat je daarachter komt, is er al een deurwaarder langs geweest en noem maar op. Je moet goed onderlegd zijn om dat te snappen. En dat zijn nog maar de kleine problemen. Er zijn mensen die een uitkering missen doordat ze zes maanden moeten wachten op de overheid. Dan kunnen ze hun huur niet meer betalen en krijgen ze huurachterstand die ze niet meer kunnen inhalen.”
Schrijnende gevallen
Talloze schrijnende gevallen heeft ze meegemaakt van mensen die door misverstanden in de problemen zijn geraakt en vaak van het kastje naar de muur worden gestuurd waardoor het niet wordt opgelost. “Kwetsbare bewoners die in armoede leven zijn niet zelfredzaam. Ze hebben multiproblematiek en hebben voortdurend hulp nodig. Ze snappen niet dat je twee keer per jaar je toeslag moet wijzigen en vaak weten ze ook niet waarom ze iets moeten betalen. Het moet duidelijk zijn voor de burgers wat ze moeten doen”, luidt haar advies naar vooral overheidsinstanties. “Wij voorkomen erger. Er komen hier veel oudere mensen met een plastic tas met formulieren. Dan zoeken wij uit wat er betaald moet worden. Dat is een puzzelstuk waarbij je met een pincet eruit haalt wat voor jou belangrijk is. We zijn er voor iedereen, maar we bereiken Turkse mensen het meest.” Het is het vertrouwde gezicht van Özlem en de vele vrijwilligers die meehelpen, die hun taal beheersen en precies snappen waar mensen tegenaan lopen.
Meer dan een dagtaak
Het is voor Özlem meer dan een dagtaak. Ze maakt lange dagen en roeit met de riemen die ze heeft, hoe frustrerend ook. “Soms vraag ik me af waarom ik dit doe. Je moet echt een dikke huid hebben. Mensen vertellen heel veel, wij zijn psychologen, technici, juristen en artsen tegelijk.”
Ze heeft de zekerheid van een goeie vaste baan opgegeven, voor een klein salaris. Van de gemeente Amsterdam krijgt ze een minuscule subsidie ‘omdat ze het maar met vrijwilligers moet doen’, kreeg ze te horen. Een paar fondsen doen wel eens een duit in het zakje. “Mijn moeder was alleenstaand en wist het ook allemaal niet. Wij moesten het zelf oplossen en konden niemand vinden die haar belangen behartigde. Ik wil niet dat andere mensen dit meemaken.”
Stemmen voor Amsterdammer van het Jaar kan tot 15 juni via: www.amsterdammervanhetjaar.nl. Zaterdag 17 juni maakt burgemeester Femke Halsema bekend wie de winnaar is in Theater DeLaMar.