Het Vliegenbos is een monument van voorbije tijd
AlgemeenAfgelopen vrijdag werd feestelijk begonnen met het planten van bomen in het open gedeelte van het Vliegenbos aan de Meeuwenlaan. Als wandelaar vind ik bossen vaak een beetje benauwend, ik kijk liever ruimschoots om mij heen, maar smaken verschillen. Van de initiatiefnemers moet het Vliegenbos weer meer een bos worden en dus komen er bomen op dat veld bij de Meeuwenlaan.
Column John Jansen van Galen
Nooit ‘park’ zeggen tegen het Vliegenbos leerde ik al 15 jaar geleden als nieuwe Noorderling van oude Noorderlingen, het is een bos! En inderdaad: het grootste aaneengesloten iepenbos van West-Europa. Er zijn nog altijd mensen die menen dat de naam verwijst naar het enorme aantal vliegen in het bos, maar het is de naam van de toenmalige wethouder Wilhelmus Hubertus Vliegen die terecht geëerd wordt met dit monument van sociaaldemocratische stedenbouw.
De omringende woonwijken waren nog niet eens gebouwd, maar Vliegen en zijn partijgenoten hadden al bedacht dat daar arbeiders zouden komen te wonen die afkomstig waren uit Drenthe en Limburg, die dus vanuit het platteland en de natuur ineens in de stenen omgeving van een stad zouden belanden. Daarom werd er al bij voorbaat ruimte geschapen voor groen en dat is daar een eeuw later nog steeds in volle glorie: het Vliegenbos, met aan de zuidzijde het eerste volkstuinencomplex van Nederland: Buitenzorg. Ga er vooral eens kijken, de jonge koningin Wilhelmina deed dat honderd jaar geleden ook en speciaal voor die gelegenheid is midden op Buitenzorg een paviljoentje met glas-in-loodruitjes gebouwd waar zij thee kon drinken.
Er is hier in Noord een vereniging die zich bezig houdt met de ruimtelijke ordening en die Angsaw heet. Klinkt als een Indianenstam, maar het is een afkorting en betekent Amsterdam-Noord, Groene Stad aan het Water. Een naam als een leuze, die lange tijd ook is waargemaakt. Want was Noord groen! Zelf woon ik in Banne Buiksloot, grotendeels wat je noemt een achterstandswijk, maar wat is die ruim en groen gebouwd, met gescheiden rijbanen en veel kinderspeelplaatsen. Ga ook daar eens kijken, in de Buiksloterbreek bijvoorbeeld: waterpartijen, rietkragen, geheimzinnige eilandjes…
Ik loop daar vaak en denk dan met spijt: zo ruim wordt er in Amsterdam nooit meer gebouwd, daarvoor is de grond eenvoudig te duur geworden en zijn er te veel woningzoekenden. Groene stad aan het water? Wandel verder naar de nieuwste wijken van Noord: de Bongerd, maar vooral Buiksloterham en het centrumgebied rond het metrostation Noord. O, het is vaak prestigieuze architectuur, tot uw dienst, maar waar is het groen? Het zijn steenwoestenijen, de wind jaagt er doorheen en op de begane grond dringt de zon zelden door. Het stadsbestuur koos voor verdichting in plaats van uitbreiding en dit is het resultaat.
Maar wat is het alternatief?
Er komen honderdduizenden Amsterdammers bij en als die niet dicht op elkaar en hoog boven elkaar gaan wonen, moeten we met onze stadsuitbreiding de A10 over, het Landsmeerderveld en de stadsrandpolder in, wie weet Waterland in, en wie wil dat?
Ik niet, ik ben verknocht aan het open veenweidegebied met zijn dieën en sloten, zijn boerenhoeven en zijn wonderbaarlijk bewaard gebleven dorpjes als Holysloot, Ransdorp, Zunderdorp. Als we dat paradijs willen koesteren moet aan deze kant van de A10 het groen onvermijdelijk het loodje leggen tegen steen en beton.
Het Vliegenbos is een monument van een voorbije tijd. Laten we er vooral zuinig op zijn, met of zonder al die nieuwe bomen aan de Meeuwenlaan.