In deze serie schrijft Kate Ligthart over wat zij ziet in het rouwproces van een vriendin na het verlies van diens drieëntwintigjarige zoon.
Brief aan mijn kameraad
Terug in de jaren 80,
in de Praagse lente van onze levens.
Waarin de arbeiders in Europa eenzelfde taal spraken
van opstand, eenheid en solidariteit.
En wij beiden aan de verkeerde kant van de koude oorlog stonden,
met niets te vrezen dan onze principes.
Dachten we het wel te weten als het eropaan zou komen,
we zouden doden voor de zaak en elkaar als het zou moeten.
Maar nu
in de herfst van onze levens
beleven we een nieuwe tijd.
Van ieder voor zich, productie en doorlooptijden.
Waarin managers spreken van een menselijke maat,
die nergens is te vinden.
Met door de opwarming van de aarde
de kou uit de oorlog.
En in vredestijd een dodelijk slachtoffer aan onze kant
door een botsing tussen Noord en Zuid.
Voelen wij ons als de eerste generatie Marokkaanse arbeiders,
kapot gewerkt, ziek gemaakt en afgedankt.
Nu het er echt op aan komt,
weet ik het niet meer.
Ik zou je willen doodschieten,
uit je lijden willen verlossen.
Maar ik kan het niet.
Er staat te veel op het spel.
De goedkeuring en het respect van je jongen aan de gene zijde.
Het gevoel van eigenwaarde van hen die hier nog zijn.
En ik laat jou met een gat in je lijf
op de plek waar eerst je hart was.
Beiden met lege handen,
de hamer en sikkel als aandenken op de polsen getatoeëerd.
Onze normen en waarden ouderwets geworden
uit een tijd die niet meer is.
Moeten we concluderen dat het leven ons ook te pakken heeft gekregen
en we niet meer zijn die wij eens waren.