Hedayat Amid laat met zijn foto’s het beeldschone van Afghanistan zien

14 maart 2023, 08:23 Algemeen

Vergeet Afghanistan niet! Vergeet zijn journalisten, activisten en kunstenaars niet! Help alsjeblieft om hun stem te versterken en hun werken te publiceren!

Door Kor Kegel

“Dat is de essentie”, zegt Hedayat Amid. Hij zal er zondagmiddag in De Windwijzer dieper op ingaan tijdens het programma ‘Zin op zondag’. Zijn lezing is een activiteit van Stichting Geuzenmaand Vlaardingen.

Hedayat Amid woont in Vlaardingen en hij is daar dankbaar voor. Via een omweg naar Spanje kwam hij hier met zijn ouders, broers en zussen terecht, nadat ze Afghanistan moesten ontvluchten. In augustus 2021 kwamen de Taliban opnieuw aan het bewind. Met een charmeoffensief probeerden de Taliban het Westen gerust te stellen; er zou niet opnieuw een dictatuur komen zoals van 1995 tot 2001.

Maar wat is nu de situatie? Collega’s van Hedayat zijn gemarteld en verdwenen. Twee derde van de Afghaanse media is door het regime gesloten. Vooral vrouwen worden op brute wijze het zwijgen opgelegd. Scholen zijn gesloten. Inwoners zijn hun baan kwijtgeraakt, er zijn enorme prijsstijgingen, de onveiligheid neemt toe. Hedayat Amid heeft er nog veel familieleden en vrienden die onder de terreur lijden.

“De impact is enorm”, zegt hij. “De armoede is verschrikkelijk. Moeder- en kindersterfte is ongekend hoog. Veel mensen begonnen uit wanhoop hun nieren te verkopen om de boodschappen te kunnen doen. Afghanistan is het enige land ter wereld dat meisjes verbiedt voortgezet onderwijs en de universiteit te volgen. De meeste vrouwen mogen niet terugkeren naar hun werkplek. Het vernietigt alle plannen, hoop en aspiraties die duizenden van ons jonge Afghanen voor ons land hadden.”

Verboden

Geboren is 1990 was hij 5 jaar toen de Taliban voor het eerst aan de macht kwamen. Alle kunst werd verboden, ook fotografie. Er kwamen draconische wetten. Nadat het regime van de Taliban omvergeworpen werd door door de VS geleide troepen, kwam er een algehele opleving. “In mijn jeugd zag ik de verbeteringen. Herstel van de mensenrechten. Herstel van de economie. Culturele bloei.

“Er zijn veel initiatieven genomen om ons land te helpen gedijen, mede dankzij het feit dat er zo veel ongelooflijk getalenteerde Afghanen zijn. En nu wordt dat allemaal de grond in geboord”, zegt Hedayat tot zijn grote verdriet.

Hij is een gevierd fotograaf en fotojournalist. Hij volgde veel cursussen en werd senior fotojournalist en vervolgend hoofd fotografie bij het persbureau EPA in Afghanistan. Zijn foto’s zijn gepubliceerd in The Washington Post, The New York Times, The Guardian, Le Monde, Der Spiegel, TIME, The Wall Street Journal, Al Jazeera, de BBC en El Pais – en sinds hij in Vlaardingen woont, ook in NRC-Handelsblad en door het ANP. Hij won met zijn foto’s internationale prijzen. Hij kwam juist terug van de Olympische Spelen in Japan, toen hij in Afghanistan terugkeerde en via de chaos op het vliegveld van Kaboel kon vluchten.

In De Windwijzer zal hij zondag foto’s laten zien die hij vóór augustus 2021 nam. Fotografie vindt hij belangrijk: “Mensen reageren op foto’s. Ze vertrouwen op iets wat ze zelf kunnen zien. Fotografie geeft mensen de kracht om beslissingen te nemen. Vooral in landen met veel analfabetisme is fotojournalistiek het middel om situaties te verduidelijken,” zegt hij.

Hij hoopt natuurlijk ooit terug te keren naar zijn geboorteland, maar is voorlopig blij in Vlaardingen te wonen. “Een rustige en groene plek en goed verbonden met de rest van het land. De mensen zijn bijzonder vriendelijk. Dat ik nog fotojournalist kan zijn, geeft me veel kracht. Te veel journalisten en activisten in Afghanistan lopen gevaar. We mogen ze niet vergeten. Daarom ben ik blij met de gelegenheid die Stichting Geuzenmaand me biedt.”