Arie de Klerk heeft zijn nieuwe boek over begin Vlaardingen net op tijd af
NieuwsHet heeft erom gespannen of hij de jubileumviering van Vlaardingen 750 zou halen. “Ik heb er wel naartoe gewerkt en gelukkig, vrijdag kwam mijn nieuwe boek van de drukker,” zegt Arie de Klerk.
Door Kor Kegel
Het boek is getiteld ‘Vlaardingen, ontstaan en opkomst 1250-1550’ en sluit aan op zijn eerdere boek dat in 2018 verscheen, ‘Vlaardingen in de wording van het graafschap Holland 800-1250’. Hij kende 1273 als een belangrijk jaar, omdat de Vlaardingers – in ruil voor het graven van de Vlaardingervaart – toen een aantal privileges kregen, een eigen gerecht (berechtiging) en een verregaande vorm van zelfbestuur. De stad zou het in 2023 uitgebreid vieren en Arie de Klerk zette alles op alles om zijn nieuwe boek net vóór de belangrijkste festiviteiten te publiceren.
Hoogheemraadschappen
Het boek gaat er gedetailleerd op in, maar saai is het niet. Het gaat ook over de ontstaansgeschiedenis van de hoogheemraadschappen Delfland en Schieland, het tot wasdom komen van de haven en het begin van Vlaardingen als haringstad.
Dirk II van Wassenaar en Willem III van Naaldwijk krijgen speciaal aandacht, want de schrijver vindt dat ze voor de ontwikkeling van Vlaardingen heel belangrijk zijn geweest en allebei een straatnaam verdienen.
Een apart hoofdstuk gaat over een gevecht in 1467 op het terrein van de jaarmarkt, aan de tegenwoordige Vondelstraat. Het boek kent veel verhaallijnen en de 384 pagina’s laten zich niet samenvatten, maar de insteek is: bestuur. “Anders dan bijvoorbeeld archeologie en historische geografie beweegt bestuur mee met de maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Het bestuur is daar een uiting van,” zegt Arie de Klerk.
Geen doorsnee stad
Er is al veel over Vlaardingen geschreven. Wat voegt het nieuwe boek toe? “Er is inderdaad veel geschreven over de geschiedenis van Vlaardingen en ik heb die boeken ook allemaal gelezen en waar mogelijk gebruikt. Maar over de periode waarover dit boek gaat was minder bekend. Zo bleek het bestuur van Vlaardingen nogal af te wijken van dat van een doorsnee stad. Bij het verkrijgen van stadsrecht werd een gebied uit het recht van het omringende platteland gelicht. Voor die stadsvrijheid gold dan stadsrecht. In Delft gebeurde dat in 1246, in Schiedam in 1275. In Vlaardingen gebeurt dat niet, maar ze krijgt alle gelegenheid zich als stad te ontwikkelen. In die zin had Vlaardingen toch stadsrecht.
Het boek gaat niet alleen over Vlaardingen. Dat komt, zegt Arie de Klerk, “omdat ik voor een brede opzet moest kiezen. Over Vlaardingen in die periode was weinig bekend. Je hebt dan de kennis van gelijktijdige ontwikkelingen nodig om een beeld te kunnen schetsen van Vlaardingen. Daarom gaat het ook over de bestuurlijke ontwikkeling van Delfland, de bestuurscultuur aan het grafelijk hof, de ontginning van Maasland en Midden-Delfland en de ontstaansgeschiedenis van Schiedam, ’s-Gravenzande en het dorp Maasland. Ook gaat het over het ontstaan van de waterschappen Rijnland, Delfland en Schieland. De laatste viert dit jaar ook zijn 750-jarig bestaan.”
Een opvallende constatering is dat de Smalle Havenstraat een van de oudste straten van de stad is. Arie de Klerk verklaart het: “Via die straat zal, vanuit de haven, het bouwmateriaal zijn aangevoerd voor de kerk, waarvoor graaf Dirk VI in 1156 opdracht gaf. De Oude Dijk, met daarop de Hoogstraat, is rond 1167 aangelegd en eigenlijk kan men pas spreken van Hoogstraat na de aanleg van de Maasdijk in 1255.”
Na zijn twee boeken komt er geen derde deel, “want na vijftien jaar studie is het mooi geweest en bovendien is over de geschiedenis na 1550 al veel meer geschreven. Wie mijn vorige boek niet kent, de belangrijkste resultaten uit die studie worden herhaald en daarop wordt in dit boek voortgebouwd.”
Het boek is te koop bij Museum Vlaardingen aan de Westhavenkade en bij Bruna in winkelcentrum De Loper.