‘Experiment digitale stemming over bewonersinitiatieven is mislukt’
ColumnDe gemeenteraadsleden van Rotterdam, voor zo ver zij al niet een vermoeden konden hebben, moeten flink geschrokken zijn van de forse kritiek dat de digitale inspraak van de bevolking helemaal niet lekker loopt – zeg maar mislukt is.
Door Kor Kegel
Op een bijeenkomst, vorige week in het Timmerhuis in de Stadsdriehoek van Rotterdam, kwamen vertegenwoordigers van de wijkraden bijeen. De dorpsraad van Rozenburg was ook vertegenwoordigd. Rob Oosterlee, Ria de Sutter-Besters, Paul Dullaard en Bas van Eijsden wisselden van gedachten met wijkraadsleden uit heel Rotterdam. Er kwam uit al die gesprekken een gemeenschappelijke conclusie naar voren. Dat is dat de digitale stemming over leuke ideeën van de burgers een mislukt experiment is.
‘Sterker door nieuwe ideeën’ was de naam van het experiment, onderdeel van het beleid ‘Wijk aan zet’ dat beoogt de wijkbewoners meer invloed te geven op wat er in Rotterdam allemaal noodzakelijk is. De nieuwe opzet werd door wethouder Barbara Kathmann in 2020 met veel bombarie gepresenteerd en de hemel in geprezen. In elke wijk, zo ook in het dorp Rozenburg, konden de inwoners via de computer stemmen uitbrengen op ideeën die eerst door ambtenaren getoetst waren op hun haalbaarheid. Winnend in Rozenburg was het idee om een herdenkingsbos op de Landtong Rozenburg te realiseren. Veel andere goede ideeën kregen te weinig stemmen en er gebeurde niets meer mee. En het herdenkingsbos is nog steeds niet gerealiseerd.
Rob Oosterlee zag de gang van zaken met lede ogen aan. Als voorzitter van de toenmalige gebiedscommissie Rozenburg had hij het Rotterdamse gemeentebestuur al gewaarschuwd dat er voor digitale stemming weinig interesse zou zijn en dat het in een ordinaire ‘wedstrijd’ zou ontaarden, wat bij bewonersinitiatieven gewoonweg de bedoeling niet mag zijn omdat elk initiatief telt. “Natuurlijk wint het idee van een ijsbaan mogelijk maken het van een idee om een bridgewedstrijd te organiseren,” zegt hij bij wijze van voorbeeld. Zo mag het dus niet zijn. In dat voorbeeld zou die bridgewedstrijd nooit mogelijk worden. Zo’n vorm van inspraak is derhalve de doodssteek voor… inspraak.
“Ik herinner me zo veel voorbeelden sinds 2010,” zegt Rob Oosterlee, “dat we de Rotterdamse gemeenteraad waarschuwden dat dingen mis zouden gaan en dat onze adviezen gewoon in de wind geslagen werden. En als we nu vertellen dat die digitale stemming niet werkt en dat het de burgers demotiveert om bewonersinitiatieven in te dienen, dan zitten ze je appelig aan te kijken. Dan zie je dat ze niet weten wat er in de praktijk speelt.”
Dan zie je dat ze niet weten wat er in de praktijk speelt
De politiek kan tot inkeer komen. Een jaar geleden kwam er een wijziging in het reglement om bewonersinitiatieven in te dienen. Dat kon vanaf de verkiezingen niet meer bij de wijkraden. Het indienen moest via ‘Mijn Rotterdam’. Er is driemaal een digitale stemming geweest met een betrokkenheid van nul komma nul. Het resulteert erin dat er nauwelijks nog bewonersinitiatieven worden ingediend. Na een jaar blijkt Rob Oosterlee gelijk te hebben gehad: “Het was de kern van een van de laatste ongevraagde adviezen die ik in mijn tijd als voorzitter van de gebiedscommissie heb ondertekend: hou wat je hebt en verbeter dat.”
Maar de Coolsingel gooide de oude schoenen weg voordat er nieuwe waren. Terecht zegt Rob Oosterlee: “Hoe dupeer je inwoners met hun initiatieven en hoe verklein je de bereidheid om mee te doen? Nou, precies door op deze manier te werk te gaan! Welwillende burgers raken teleurgesteld. Ze raken het laatste beetje vertrouwen in wat gemeente Rotterdam heet in rap tempo kwijt.”
De gebiedscommissie Rozenburg waarschuwde de Coolsingel dat ‘Sterker door nieuwe ideeën’ zou floppen. Rob Oosterlee hoopte ergens nog dat de commissie en hij het mis zou hebben. Echter, vorige week in het Timmerhuis constateerde hij dat alle wijkraden het betreuren dat ze zelf niet meer over bewonersinitiatieven mogen beslissen. Het is een blunder geweest om het centraal te regelen.
De gemeenteraad komt er misschien nog voor het zomerreces op terug. Na anderhalf jaar aanmodderen kan een beleidsfout worden hersteld. De volgende stap is een herbezinning op het bestuursmodel met krachteloze wijkraden.