Het Schiedam van Kor Kegel: Tweeduizend hoogbegaafden
ColumnIn de film ‘Rain Man’ uit 1988 speelt Dustin Hoffman een man met een beperking én een bijzondere begaafdheid. Hij weet alle gegevens van internationale vluchten (“Qantas never crashed”). En hij kan telefoonboeken uit zijn hoofd leren, weet alle nummers uit zijn hoofd. Moet je eens nagaan hoeveel informatie er in een hoofd kan.
Toch heeft deze Raymond een beperking. Autisme. Dat neemt niet weg dat je bijzondere geestelijke vermogens kunt hebben en dat staat in de gezondheidszorg bekend als het savantsyndroom.
Ik vond het destijds een indrukwekkende film, ondanks dat raadselachtige slot dat Dustin Hoffman net iets slimmer leek dan we van het karakter Raymond volgens het scenario mochten verwachten. Er zijn meer films die iets raadselachtigs achterlaten. Schiedam bijvoorbeeld. Als je de stad Schiedam als een film ziet, zit ze vol raadsels. Toen ik (bijna) een halve eeuw geleden in de journalistiek kwam, werd me door verschillende autoriteiten voorgehouden dat er veel inwoners met een beperking waren als gevolg van de jeneverindustrie. Dat nam ik niet voor zoete koek aan. Gaandeweg leek het me logischer dat een fabrieksstad veel inwoners telt die aan de lopende band stonden en eentonig en zwaar werk deden, wat doorgaans niet stimuleert tot een beschouwelijk bestaan. In de meeste fabriekssteden deden de arbeiders hun best om de kost te verdienen en het kwam pas door processen van bewustwording (zoals emancipatie) dat de sociale onderklasse zich ging ontwikkelen. Bijscholing. Je gevoelens leren uiten. Belangstelling krijgen voor de wereld om je heen. Leuker werk zoeken.
De kinderen hoefden niet meer net als vader naar de ambachtsschool. Ze mochten zelfs naar de middelbare school en daarna studeren.
Afgelopen zondag begon de Week van de Hoogbegaafdheid. De talkshow ‘Onder Ogen’ van Schie TV had psycholoog Peter Overzier te gast. Hij vertelde dat tweeduizend Schiedammers iets gemeen hebben met Einstein, Mozart en Cruyff, namelijk dat ze hoogbegaafd zijn. Waar blijft de wereld?
De psycholoog zei dat het niet per definitie handig is om een IQ van meer dan 130 te hebben. Hoogbegaafden vervelen zich op school al gauw, omdat je ze niet twee keer iets hoeft uit te leggen. Ze zijn bovengemiddeld creatief en gemotiveerd. Ze kunnen ook opvallend tegendraads zijn.
Creativiteit, motivatie, tegendraadsheid, allemaal eigenschappen die Schiedam hard nodig heeft. Maar waar zijn ze dan, die hoogbegaafden? Waarom niet meer in de gemeenteraad? Waarom niet meer in de bewonersverenigingen en de sport- en culturele sector? Waar dan in het welzijn en de jeugdhulp? Wat maakt het voor verschil met dat personage van Dustin Hoffman die telefoonboeken uit zijn hoofd kent?