Het licht in kunstwerken kan de kijker raken.
Het licht in kunstwerken kan de kijker raken. (Foto: Nikolaj Dielemans)

Door licht geraakt worden, dat lukt een mens niet die lichtgeraakt is

Als je schaduw ziet, moet er zonneschijn zijn. Zonder zon geen schaduw. “Licht en donker hebben elkaar nodig,” zegt Nikolaj Dielemans.

Door Kor Kegel

Hij heeft een fascinatie voor licht – en dus ook voor het tegenovergestelde. Maar licht ziet hij als de bron van alle kunsten, zegt hij filosofisch. Als donker de bron zou zijn, zag je niets.

Nikolaj Dielemans is initiatiefnemer en curator van de nieuwe expositie van Stichting KunstWerkt Schiedam. ‘Door licht geraakt’ is de titel. Hij vroeg vijf andere kunstenaars om kunstwerken te selecteren die door licht ‘geraakt’ zijn.

Ahrend van Ipenburg speelt met licht in zijn beelden en Fieke Hordijk laat het licht werken op haar beelden en wandobjecten. Jan Wagner brengt licht tot uiting in zijn pastelkrijttekeningen. Marco Hamoen en Dick Berckenkamp vinden elkaar in een vraag- en antwoordspel van beeld en taal. Marco Hamoen legt licht en donker vast in zijn foto’s en Dick Berckenkamp maakt er gedichten bij. Nikolaj Dielemans maakt dat licht zijn schilderijen lichter maakt.

"Licht heeft meer betekenissen,” zegt hij. “Daar kan iedereen een eigen invulling aan geven. Er is de fotograaf die speelt met strijklicht. Zonder verlichting zouden we niet kunnen werken. In de geschiedenis zien we de Verlichting, een intellectuele en cultuurfilosofische stroming die ongeveer van 1685 tot 1815 duurde. Met licht bedoelen we ook de tegenhanger van zwaar. Hier heeft licht te maken met gewicht. We kennen de term lichte muziek. In de bouwkunst kan een licht gebouw op de gebruikte materialen duiden, maar ook op de hoeveelheid licht dat het doorlaat.”

Nikolaj Dielemans heeft nog meer in petto: “Licht is ook de bron van energie. Het is elektromagnetische straling. Je raakt er niet over uitgedacht en daarom is licht zo geschikt om ons erdoor te laten inspireren.”

Licht en inspiratie, het zijn verwante begrippen. Een lichtgeraakt mens werpt een schaduw over zich. Ben je lichtgeraakt, dan is de inspiratie even weg.

Rondleidingen

Zondag om 15.30 uur wordt de expositie geopend door de onlangs afgetreden voorzitter van KunstWerkt, Arjen Baas. Hij zal ingaan op de grote variatie aan verbeeldingskracht. Op zaterdag 24 juni zijn er tijdens het festival Proef! De Plantage rondleidingen door de expositie, driemaal, om 14.00, 15.00 en 16.00 uur. Omdat licht ook in andere culturele uitingen een rol speelt, omvat ‘Door licht geraakt’ meer activiteiten dan de expositie.

Tijdens een poëziemiddag op zondag 25 juni komen dichters en schrijvers met hun interpretaties van licht. Vanaf 15.00 uur dragen Joz Knoop, Yvette Neuschwanger, Mirjam Boomert, Dick Berckenkamp, Piet Janssen en Marceline de Waard hun gedichten voor met intermezzo’s van livemuziek, gespeeld door John Valk. De presentatie is in handen van Nely Koetsier.

Op zondag 2 juli om 15.00 uur treedt het Blaaskwintet 010 op, waarbij Dick Berckenkamp een digitale live-action performance geeft. Blaaskwintet 010 bestaat uit Susan Dorrenboom          (fluit), Frank van den Berg (hobo), Peter Vliegenthart (klarinet), Erica Bos (hoorn) en Ank Hartendorp (fagot). Zij spelen werken van Reicha, Danzi, Hindemith, Ibert en Hugo de Groot. 

De finissage vindt op zondag 9 juli om 15.30 uur plaats in de vorm van een muzikaal slotakkoord.

Sinds 1991 verenigt Stichting KunstWerkt een grote groep kunstenaars uit Schiedam en omgeving. Momenteel bestaat het kunstenaarscollectief uit 51 deelnemers, met een grote verscheidenheid aan uitingsvormen, stijlen en technieken. De stichting organiseert jaarlijks een tiental tentoonstellingen en daaraan gerelateerde activiteiten in Art Centre Schiedam aan de Lange Nieuwstraat 191.

De tentoonstellingen zijn gratis te bezoeken van donderdag tot en met zondag van 13.00 tot 17.00 uur.