Gitaarbouwer Theo Nijssen heeft een passie voor perfectie

16 mei 2023, 13:24 Nieuws

OUDKARSPEL - Ergens middenin Oudkarspel woont en werkt gitaarbouwer Theo Nijssen. Zijn carrière kwam in een stroomversnelling toen hij de gitaar van een Nederlandse muzieklegende opknapte en inmiddels bouwt hij zijn eigen gitaarmodellen voor de echte fijnproever en professionele speler.

‘Ik ging hobbymatig gitaren repareren en dat ging verbazingwekkend goed’

“Vanwege de liefde”, meldt Theo Nijssen, 48 jaar oud en een geboren en getogen Leidenaar, als we vragen hoe hij in Langedijk is beland. “Mijn vrouw woonde in Schagen, maar ik wilde ietsje dichter bij Alkmaar wonen. We vonden een mooi huis met een schuur in Oudkarspel en die heb ik met een bevriende aannemer helemaal omgebouwd tot werkplaats.” 

Voordat we op zijn huidige ambacht uitkomen, vertelt Theo over de bijzondere weg die hij bewandelde. Want hoe wordt iemand gitaarbouwer? “Ik deed de opleiding juwelier-goudsmit in Schoonhoven. Ik leerde over uurwerktechniek, graveren, verkooptechnieken, goud smeden en dat was superleuk. Ik wist niet dat ik met al het fijne vijl- en goudsmidwerk daar eigenlijk al de basis legde voor het werk aan gitaarfrets. Na een HBO-opleiding heb ik even bij mijn ouders gewerkt en daarna als marketingmanager bij een leasemaatschappij. In een korte tijd gebeurde er van alles, het werd me even te veel en ik speelde te weinig gitaar. Ik heb het roer omgegooid, ik heb in 2012 mijn baan opgezegd en dertien maanden lang reisde ik over de hele wereld met een gitaarduo. Ik was daarna zoekende naar een baan en tegelijkertijd ben ik workshops gitaarreparaties gaan volgen, omdat ik het handig en leuk vond om te kunnen. Bouwer Pierre Fillet uit Hem heeft mij het vak bijgebracht en hij heeft me onder zijn hoede genomen. We hadden een speciale klik. Ik leerde veel en opeens viel dat frets vijlen en mijn kennis van Vakschool Schoonhoven samen. Ik ben eigenlijk als hobby gitaren gaan repareren voor vrienden en dat ging verbazingwekkend goed.”

‘Ik bouw je nieuwe nummer-1-gitaar’

Een vriend van Theo had een collectie bijzondere gitaren en hij vroeg Theo ze op te knappen en ze één voor één af te stellen. Op een dag kreeg die vriend bezoek van Eelco Gelling. Deze gitarist stond in de jaren zestig aan de top van de Nederlandse muziekwereld met Cuby + Blizzards en die later jarenlang bij de Golden Earring speelde, onder meer tijdens hun Amerikaanse tours. Eelco’s grootste bezit is een bepaald type Gibson Les Paul, die zo bijzonder en zeldzaam is, dat ze voor tonnen van eigenaar verwisselen. Toen blueslegende Joe Bonamassa in Nederland speelde was zijn wens om even op Eelco’s gitaar te spelen, wat ook gebeurde. Hij heeft maar één gitaar, dat is echt zijn kind en samen hebben ze alles meegemaakt. Hij zocht dus iemand die hij blind kon vertrouwen. Eelco was zo onder de indruk van mijn reparatie- en afstelwerk voor die vriend, dat ik zijn gitaar mocht reviseren. “Wel voorzichtig met haar doen”, was zijn boodschap toen hij de gitaar inleverde en toen hij hem ophaalde waren er tranen van geluk. Dat verhaal heeft in gitaarmagazine Gitarist gestaan en mensen beginnen er nog over. Ik heb zoveel certificaten, ook officieel van grote fabrikanten, maar als mensen weten dat ik die gitaar heb opgeknapt zegt dat veel meer. Dat avontuur was wel een omslagpunt in mijn carrière.”
Je repareert en bouwt. Is het lastig om daar een goed evenwicht in te vinden? “Het is een luxeprobleem. Ik focus me op het bouwen van gitaren en ik heb gewoon te kort tijd om alle reparaties aan te nemen. Ik neem daarom eigenlijk alleen grotere klussen aan, mits er ruimte is in mijn agenda.”

Theo Nijssen is in zijn werkplaats úrenlang bezig met het vervaardigen van de perfecte gitaar.- (foto: AGHeeremansPhotography)

Theo is van alle gitaarmodellen die hij bouwde het meest tevreden over de Riptide. Het duurde vijf jaar voordat dit model klaar was en iemand er een ‘mocht’ kopen. “Toen was ik pas tevreden. Ik ben eerst schetsen gaan maken en als je goed kijkt zie je wat design-elementen van verschillende bekende gitaarmodellen. Een ontwerpstudio heeft het model later verfijnd en daarna is het ‘trial and error’ door te experimenteren met houtsoorten en elektronica. Eigenlijk ben ik geen gitaarbouwer, maar een houtbewerker, elektrotechnicus én een metaalbewerker en daarnaast moet je alles weten van lak- en lijmsoorten en van het wikkelen van de elementen die de trilling omzetten in het signaal dat naar de versterker gaat. En dus een beetje edelsmid, want mijn specialiteit is het zeer fijn afwerken van de frets. Dat zijn de metalen dwarsbalkjes op de hals. Die bepalen ontzettend veel voor zuiverheid van de noot, hoe de gitaar speelt en hoe het voelt. Daar gaan veel uren inzitten, net als bij het afstellen. Ik heb dat eens onder elkaar gezet en ik merkte dat ik tachtig punten in een bepaalde volgorde uitvoer om een gitaar perfect speelbaar te krijgen. Dat zijn twee A4tjes! Als je die punten niet op de juiste manier volgt kan je nooit de perfecte afstelling behalen.”

Veeleisende klanten

Dan de prijs. Je kan een prima gitaar kan kopen voor 200 euro. Het kan ook tonnen kosten, zoals de zeldzame Gibson van Eelco Gelling, maar de gitaren van Theo Nijssen beginnen bij zo’n 5000 euro, ook niet goedkoop. “Geloof me: als ik mijn uurloon bereken is die nog veel te laag. Het is voor een buitenstaander erg lastig om te zien hoeveel handwerk er in zit. Alles is van A tot Z met de hand gebouwd, zelf ontworpen en ik bezuinig nergens op. Er is niks standaard. Ik heb tot in ieder detail alles zelf ontworpen. Ik maak de elementen zelf, wat niet vaak gebeurt in deze wereld. Ook zit er een speciaal geluidsfilter in die Lex Bos voor mij ontwikkelde: een Noord-Hollander die wereldwijd bekend staat om zijn effectpedalen. Een Fiat en een Ferrari hebben beide vier wielen. Als beginnend bestuurder kan je niet het beste uit een Ferrari halen. Je kan ontzettend veel lol hebben met een gitaar van 200 euro maar mijn klanten zijn veeleisend.”

Riptide

Naast die ambachten moet hij dus ook nog eens verkoopskills hebben. “Het is nooit de eerste gitaar die iemand heeft. Mijn gitaren gaan naar de echte ‘aficionados’; de superliefhebbers. Soms zijn het verzamelaars met veel geld: mensen die alle gitaarmodellen al hebben. Inmiddels heeft de Riptide zijn weg gevonden naar onder meer Macedonië, Duitsland en Italië. Maar het zijn ook de professionals die het beste stukje gereedschap willen hebben voor hun werk. Neem Roy Beukers, die toevalligerwijs sinds kort ook in Langedijk woont. Hij speelt en speelde met Snelle, VanVelzen, Ellen ten Damme, Do, Anouk maar ook bij tv-programma’s als The Passion, De Beste Singer-Songwriter van Nederland en De Vrienden Van Amstel. Vorig jaar speelde hij tweehonderd shows, soms drie uur achter elkaar en dan moet zo’n gitaar tot in de kleinste detail kloppen. Pro’s willen het beste. Roy heeft een mooie collectie dure gitaren, de lat ligt dus hoog en dat hij dan voor mijn gitaar kiest en dat die na die 200 shows nog geen rammeltje vertoont is een eer en mooi om te zien.”

Theo denkt nog even na en concludeert: “Eigenlijk is de Riptide al je favoriete gitaren in één. Ik bouw je nieuwe nummer-1-gitaar.”

Meer info: nijssenguitars.nl

(door Chris Dekker)