Uitvaartvereniging Langedijk Noord bestaat vijftig jaar
AlgemeenLANGEDIJK- Het voordeel van een fusie moet zijn dat de onderlinge afstemming verbetert en dat iedereen er beter van wordt. Dit geldt zeer zeker voor de uitvaartverzorging in Langedijk.
‘Zij hadden de centen, wij het personeel en de pakken!’
Het samengaan op 19 maart 1973 van de Uitvaartverenigingen in Oudkarspel en Noord-Scharwoude is daar een mooi voorbeeld van. De twee verenigingen fuseerden en gingen verder onder de naam Uitvaartvereniging Langedijk Noord. Dit ging toen niet zonder slag of stoot, maar nu, anno 2023, bestaat de vereniging vijftig jaar en floreert nog steeds.
Het gesprek met een aantal bestuursleden van de uitvaartvereniging laat zien dat de behoefte aan een eigen vereniging nog groot is. In Langedijk waren er destijds een aantal uitvaartverenigingen, bijna allemaal ontstaan uit een burenhulp situatie. Als er een iemand overleed waren de buren beschikbaar om de uitvaart te helpen uitvoeren.
Zo ook voor de Uitvaartvereniging Oudkarspel opgericht 1 september 1912 en Uitvaartvereniging Noord-Scharwoude opgericht 1 augustus 1913.
Opbaren zonder koeling
Het opbaren van de overledene leidde in die tijd vaak tot problemen. Omdat er in het dorp nog geen aula was, werd er opgebaard in bejaardentehuizen en kerken. Dit was dan een opbaring zonder koeling, wat in de zomer tot gevolg had dat de kist voortijdig gesloten moest worden. Natuurlijk werd het tijd om hier verandering in aan te brengen en dit te professionaliseren. Landelijk bestond reeds de AVVL (Arbeiders Vereniging Voor Lijkverbranding). In het begin van de 20ste eeuw vonden er in Nederland sporadisch crematies plaats. Crematies waren bij wet verboden en het cremeren werd veelal op religieuze gronden afgewezen. Door een maas in de wet - crematie was strafbaar, maar er stond niet nader aangegeven wie er in zo’n geval dan strafbaar was - werd er echter wel degelijk gecremeerd. Zo was er bij de begraafplaats Westerveld en Driehuis een crematorium, op dat moment de enige in Nederland. Het transport van een lichaam was voor minder bedeelden vaak echter onbetaalbaar. Dankzij de AVVL konden arbeiders zich voortaan verzekeren van een crematie. Rond 1970 namen de crematies toe.
Initiatief en nieuwe vereniging
De vereniging Noord-Scharwoude nam het initiatief en begon in 1970 de uitvaarten voor het AVVL te regelen en tevens had de vereniging een contract voor de regio afgesloten. Dat betekende dat mensen die lid waren van de vereniging in Oudkarspel en het AVVL door Noord-Scharwoude verzorgd moesten worden. Dat gaf zeer veel consternatie in Oudkarspel. Er werden door toedoen van Oudkarspel veel mensen lid gemaakt van de facultatieve crematie. Dit was weer tegen het zere been van Jan Zeeman die destijds voorzitter was van de afdeling AVVL-Langedijk.
Jan Polman, man van het eerste uur
Door het voorgaande werd er door de twee verenigingen verschillende keren vergaderd om tot een vergelijk te komen. Aan de ene kant stond de vereniging uit Noord-Scharwoude die door hun contact en contract met het AVVL veel meer uitvaarten deed en daardoor veel meer geld in kas had. Aan de andere kant stond de vereniging uit Oudkarspel die, mede door toedoen van de bekende postbode Jan Polman (die zijn contacten via de post gebruikte), veel meer personeel (dragers) had en tevens voor deze dragers nieuwe kleding en hoeden had aangeschaft.
Jan Polman, nu 87 jaar, begon in 1961 als drager bij de vereniging Oudkarspel, wat goed te combineren was met zijn werk als postbesteller in het dorp. Het maakte immers niet uit of de post dan maar een paar uurtjes later bezorgd werd. Polman kende veel dorpsgenoten en promootte de Uitvaartvereniging van Oudkarspel. Hij vond verschillende mensen bereid voor zijn vereniging als drager te fungeren, en daar had Noord Scharwoude juist een gebrek aan. “Zij de centen, wij de dragers en de pakken!” Dit droeg uiteindelijk bij om tot een vergelijk te komen en ontstond dus in maart 1973 uit de twee verenigingen de Uitvaartvereniging Langedijk Noord. Jan Polman is nog steeds bestuurslid, maar is geen voorloper meer, wat hij jarenlang gedaan heeft.
Voor iedereen
Voorzitter Fons Polman: “Doelstelling van Uitvaartvereniging Langedijk Noord is om voor leden en niet-leden een uitvaart te verzorgen volgens de wensen van de overledene en/of diens nabestaanden tegen een ‘kostende’ prijs. Wij hebben geen binding met enig kerkgenootschap of andere religieuze stroming. Wij zijn voor iedereen beschikbaar, waarbij de levensbeschouwing voor ons niet maatgevend is. Het maakt ook niet uit of het om een begrafenis of crematie gaat.”
De vereniging telt nu ongeveer 1000 leden. Het grote voordeel van lid zijn, is een keurig verzorgde uitvaart tegen de laagst mogelijk kosten. Ook worden alle formaliteiten die bij een uitvaart horen gedaan. Het bestuur van de Uitvaartvereniging Langedijk Noord telt nu vijf leden, te weten Frans Polman - voorzitter, Hanny Hoedjes-Wolfswinkel -penningmeester en secretaris, Jan Polman – bestuurslid, Gerard Zeeman – bestuurslid en Wim Grimijzer – bestuurslid.
Voor meer informatie kan gebeld worden naar Hanny Hoedjes-Wolfswinkel, 0226-314459, of info@langedijk-uitvaart.nl.
(door Ben Wansink)