Vereffening van een nalatenschap
ColumnWanneer een persoon overlijdt, kan een erfgenaam de nalatenschap beneficiair aanvaarden. De erfgenaam is dan niet aansprakelijk voor de nalatenschapsschulden met zijn privévermogen. De beneficiaire aanvaarding heeft in beginsel tot gevolg dat de nalatenschap moet worden vereffend.
Vereffening is een wijze van afwikkeling van een nalatenschap waarvan de afwikkelingsstappen in het Burgerlijk Wetboek omschreven worden en waar de kantonrechter een rol in speelt, met name indien de nalatenschap negatief blijkt te zijn. Vereffening is in de wet opgenomen ter bescherming van de schuldeisers van een overledene. Vergelijk het met een faillissement van een onderneming waarbij er een curator wordt benoemd die goederen moet verkopen en dan met de opbrengst de schuldeisers voldoet volgens een rangregeling.
De erfgenamen treden na beneficiaire aanvaarding samen op als vereffenaar. Dit wordt ook wel de “lichte vereffening” genoemd, ongeacht of de nalatenschap negatief of positief is. Eindigt de vereffening met een positief saldo, is dat saldo voor de erfgenamen.
Laat je goed informeren
In de praktijk merken wij soms dat bij een (mogelijk) negatieve nalatenschap erfgenamen zenuwachtig worden als ze een aanmaning krijgen voor een schuld of factuur, terwijl het belangrijkste van de vereffening is dat je eerst alle bezittingen en schulden inventariseert. En dat je pas een schuld kunt voldoen als er voldoende baten zijn. Zijn er niet voldoende baten, dan worden de preferente schuldeisers vóór de concurrente schuldeisers betaald. Betaal je dan een concurrente schuldeiser die jou heeft aangemaand als eerste, dan voer je de vereffening dus niet goed uit en kun je daar alsnog aansprakelijk voor zijn. Laat je dan ook goed informeren over de vereffeningsstappen en besteed de vereffeningswerkzaamheden anders uit aan een professionele vereffenaar.
De vereffeningsprocedure kan worden voorkomen indien er een executeur is benoemd in een testament die kan verklaren dat de nalatenschap ruimschoots toereikend is. Maar ook indien de wettelijke verdeling van toepassing is en de langstlevende zijn erfdeel in deze “langstlevende regeling” zuiver heeft aanvaard.
In de wet is ook de “zware vereffening” opgenomen. Dit is het geval indien de rechtbank een vereffenaar benoemt. De benoeming van een vereffenaar kan op verzoek van een erfgenaam indien niet alle erfgenamen bekend (er is dan een onbeheerde nalatenschap). Maar ook indien de erfgenamen er samen niet uitkomen of een schuldeiser daarom verzoekt.
Deze “zware” vereffenaar moet de rechtbank allereerst een boedelbeschrijving toesturen (overzicht van bezittingen en schulden) en daarnaast ook rekening en verantwoording afleggen aan de rechtbank. De rechtbank beslist ook over het loon van de vereffenaar, welk loon wordt betaald uit de nalatenschap. Zijn de erfgenamen niet bekend, dan moet de vereffenaar een erfgenamenonderzoek laten uitvoeren.
Ik word regelmatig tot vereffenaar benoemd door de rechtbank. Vaak op verzoek van een advocaat of notaris, maar ook erfgenamen benaderen ons kantoor rechtstreeks wanneer ze vastlopen in de afwikkeling van een nalatenschap. En wat de erfgenamen dan niet lukt, krijgt de vereffenaar wel voor elkaar: het afronden van de nalatenschap, waaronder het voldoen van de schuldeisers en het restant van de nalatenschap aan de erfgenamen uitkeren.
Hulp nodig of vragen?
Heb je hulp nodig bij de afwikkeling van een nalatenschap, vragen over de stappen bij de lichte vereffening of zoek je een “zware” vereffenaar omdat je er niet uitkomt met je mede erfgenamen? Neem dan contact met ons op.
Rachel Hayhoe
Hayhoe Familierechtadvies
Gorslaan 47
1441 RG Purmerend
T 0299-473396