Jeugd krijgt unieke kans gerenoveerde torenspits van dichtbij te bekijken
NieuwsZAANDIJK – “Het uitzicht was echt mooi”, zegt Job. “Klopt, maar ik ben toch blij weer beneden te zijn”, meent Coen. Onlangs klommen een aantal jongeren veilig onder leiding van volwassenen via bouwsteigers naar het topje van de torenspits van De Ontmoeting, Parklaan 1. Een unieke mogelijkheid want eens in de 50 tot 80 jaar moet de bekleding van de torenspits worden vervangen. Alleen dan bestaat ook de kans van dichtbij de kerktorenspits te bekijken en van een uniek uitzicht over Zaandijk te genieten. “Wij zijn heel blij met het resultaat, al is de kans dat we de volgende keer meemaken klein”, stellen projectleider Klaas Kramer en kerkrentmeester Henk Kooi nuchter.
Kerk in Zaandijk klaar voor komende 80 jaar ontmoeten, inspiratie en bezinning
Dat de kerktorenspits stevig onderhoud nodig had, behoeft geen nadere uitleg als je de foto’s en films ziet. Die zijn met een drone gemaakt. De gaten zaten na zo’n vijftig jaar in de bitumen dakshingles en het hout van de spits was zichtbaar. Inmiddels liggen er op de spits echte leistenen tegels.
“Er zijn ruim 800 leitjes geplaatst”, licht Klaas Kramer het werk toe. Het ambachtelijke en specialistische werk is uitgevoerd door de firma Pronk uit Warmenhuizen. Die moest daarvoor een imposante steiger opbouwen om naar de achttien meter hoge torenspits te komen.
‘Franse hoek’
“De lei-tegels zijn een echt natuurproduct. Ze komen uit een leisteenmijn in noordwest Spanje en zijn handmatig stuk voor stuk op de torenspits geplaatst op speciale haken. Met een patroon in ‘Franse hoek’. Wat wil zeggen als scherpe hoek. Al met al een heel arbeidsintensieve klus. Die wordt nu na twee maanden afgerond met het terugplaatsen van de weerhaan.”
De kerk omstreeks 1925.
Het kerkgebouw werd op 25 mei 1923 door de protestante gemeente Koog-Zaandijk in gebruik genomen. Vanaf het prille begin is de weerhaan het hoogte punt van het ontmoetingsgebouw. De koperen haan is nooit vervangen door een ander exemplaar en had de laatste jaren moeite om op grote hoogte weer en wind te trotseren. Zo was de loden bol - die de afdichting vormt tussen de ijzeren paal waar de haan op staat en de torenspits - praktisch doormidden gescheurd. Daardoor was er lekkage ontstaan. Dat was op zich nog niet zo’n ramp. Wel dat het regenwater zo de kans kreeg de ijzeren bevestigingspoten onder het dakbeschot te laten wegroesten.
Vakmanschap
“De roest had de bevestiging bijna weggevreten en dan was de haan echt gaan vliegen”, stelt Henk Kooi die in eerste instantie de weerhaan een beetje lelijk vond. Tot hij er achter kwam dat het de originele haan was uit 1920 en respect kreeg voor het solide vakmanschap waar mee hij dik een eeuw geleden is gemaakt. “Hij staat gelukkig weer muurvast op de torenspits. Je moet niet willen dat hij, dik twintig kilo zwaar, op je hoofd had gekregen bij het landen. Bovendien zou de kerk er dan uit gaan zien als een kip zonder kop…”
Verweerde haan glanst weer als nooit tevoren. Met de klok mee van boven naar beneden: de ‘Franse hoek’, gescheurde bol en slechte bitumen dakbedekking, de gouden haan en de verweerde bronzen versie en de (grote foto) klankkast van de kerkklok die ook onder handen werd genomen.
Haan glanst weer als nooit tevoren
De eens zo mooi glanzende koperen weerhaan was door de weersinvloeden een morsig groen uitgeslagen exemplaar geworden. En dat terwijl het nou juist de kroon op een gebouw moet vormen. Voor een stevige opknapbeurt en duurzame, weersonafhankelijke bekleding met een dun laagje bladgoud moest er nog dieper in de portemonnee getast worden.
Kostenplaatje
“Hebben jullie enig idee wat de totale werkzaamheden kosten?”, vroeg de kerkrentmeester aan de aanwezige jongeren die van zowel De Ontmoeting als de Grote Kerk van Westzaan kwamen. Het samenwerkingsverband tussen de twee protestantse gemeenschappen bracht ook dominee Cornelis Visser van Westzaan terug naar de Ontmoeting. Ook hij beklom de steiger met de nodige bibbers in de benen maar de predikant overwon zijn hoogtevrees met glans.
Vier kleinere foto’s links: kerk in de steigers. Grote foto en groepfoto: de top gehaald!
Trots
De schattingen van de jeugd kwamen niet eens in de buurt van de 58.000 euro die nodig was voor de hele operatie. “Los dan de bijdrage van de Protestantse Kerk Nederland heeft onze kerkgemeenschap maar liefst 13.000 euro bijgedragen. Een geweldige prestatie waar we heel trots op en dankbaar voor zijn”, glunderen de mannen tevreden.
Naam aannemer uit 1974
Het geld werd onder meer opgehaald via een namen-actie. Je kon je eigen naam op de achterkant vaneen lei laten zetten en zo jezelf in de kerkhistorie vastleggen. Dat dit al eens vaker was gebeurd bleek uit de naam ‘L. Koel 1974’ die op de windrichtingspijl aan de voet van de weerhaan tevoorschijn kwam. “Dit is de naam van de aannemer die de laatste keer de torenspits restaureerde”, licht Klaas Kramer toe.
De Parklaankerk toen hij nog aan het water stond vlak voordat hij in gebruik werd genomen.
Klaar voor 80 jaar verder
“Ook jullie naam hangt nu aan de toren”, vertelt Henk Kooi aan de jongeren. De kans dat ze die zelf over circa 80 jaar weer op de grond terug zullen zien is klein. De restauratie is afgerond en de steigers opgeruimd. De Ontmoeting is weer klaar vele jaren regendicht inspiratie opdoen, bezinning én elkaar ontmoeten.
