Historisch Café over walvisvaart in De Rijp

Algemeen
Traanoven van Smeerenburg op Spitsbergen.
Traanoven van Smeerenburg op Spitsbergen. (Foto: L. Hacquebord )

DE RIJP- Het Alkmaars Historisch Café houdt donderdagavond 14 oktober in de Grote Kerk in De Rijp een lezing over de historische walvisvaart en over het leven van de bemanningsleden aan boord, die werkten onder gevaarlijke omstandigheden en bij ijzige temperaturen.

Zo’n vierhonderd jaar jaagden Nederlanders op de walvis. Bemanningsleden werkten onder gevaarlijke omstandigheden en in ijzige temperaturen. Louwrens Hacquebord, emeritus hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, schreef over deze eeuwen samen met J.R. Bruin het boek ‘Een zee van traan’. Hacquebord neemt tijdens het Alkmaars Historisch Café van 14 oktober geïnteresseerden mee in het leven van de bemanningsleden die deelnamen aan de vaart. Hoe was het leven aan boord door de eeuwen heen?

Aan de hand van scheepsjournalen en archeologisch onderzochte traankokerijen op de kusten van Spitsbergen illustreert Hacquebord de eerste eeuwen van de Nederlandse walvisvaart. In de beginperiode had de Noordse Compagnie (1614-1642) het alleenrecht op de jacht. Doordat de compagnie afspraken maakte over vangsten en prijzen werd overbevissing voorkomen. Na het verlopen van het octrooi werd de jacht vrij toegankelijk en nam het aantal schepen snel toe. In Noord-Holland, Friesland en de Waddeneilanden ontstonden dorpsgemeenschappen met een sterke walviscultuur. Tweehonderd jaar lang jaagden Nederlandse walvisvaarders op de Groenlandse walvis. De walvispopulatie liep door deze jachtdruk sterk achteruit. In de negentiende eeuw waren er bijna geen Groenlandse walvissen meer in de wateren rond Spitsbergen. De Nederlandse walvisvaart was genoodzaakt om te stoppen. Na de Tweede Wereldoorlog nam Nederland weer deel aan de jacht. Ook deze vangst liep tegen grenzen aan en in 1964 kwam er een einde aan de walvisvaart als vorm van werkgelegenheid in Nederland.

Kaarten

De lezing vindt donderdag 14 oktober om 19:30 plaats in de Grote Kerk van De Rijp, aan de Grote Dam 6. Na afloop is er de gelegenheid vragen te stellen. Tickets kosten €7,50 en zijn alleen online te bestellen via de website van Bibliotheek Kennemerwaard. 

Waarschijnlijk vier bootschepen van de reders Vroon en Bek uit De Rijp.