Vondst barbacana werpt ander licht op kasteel
OUDORP - Uit recent geografisch onderzoek blijkt dat kasteel De Middelburg in Oudorp voorzien was van een babacane. Dit is een unieke vondst omdat dit nog nooit eerder in Nederland is voorgekomen. Een barbacane is een versterkte voorpoort die integraal onderdeel uitmaakt van de verdedigingsstructuur van het kasteel, die bovendien was voorzien van een haven en een enorme hoeveelheid bijgebouwen.
Ook nog niet geraadpleegde historische bronnen leverden een schat aan informatie op. Zo blijkt dat de enorme hoeveelheid bijgebouwen niet passen op het huidige kasteelterrein. Het kasteelterrein heeft veel verder doorgelopen in oostelijke richting en vraagt om nader onderzoek. De onbekende structuren zijn op 10 en 11 juli aan een gedetailleerd radaronderzoek onderworpen en dit heeft inzicht gegeven in de structuur en zijn omvang. Er bestonden al vermoedens over de aard van deze structuur en in de grafelijke rekeningen uit 1445 werd het antwoord gevonden: er heeft bij het kasteel een barbacane gestaan.
Dwangburchten
In Nederland is deze structuur nog nooit aangetroffen bij een kasteel. Barbacanes komen vooral voor in Engeland en Frankrijk. Dat er nu een in Alkmaar bij een Floris V kasteel gevonden wordt kan verklaard worden door de nauwe relaties die Floris V had met de Engelse koning Edward I. Die bouwde veel dwangburchten in zijn strijd tegen de Welshmen en Floris V heeft waarschijnlijk daar zijn inspiratie gehaald voor zijn dwangburchten. In Nederland worden wel eens barbacanes gevonden bij verdedigingswerken rondom een stad, maar bij een kasteel waren ze tot dusver onbekend. Hoe het er precies uit heeft gezien is nog onbekend, dit wordt nog verder onderzocht. Christian Braak, wethouder Cultureel Erfgoed: "Deze vondst is werkelijk spectaculair en uniek. Alkmaar kent een zeer rijke historie en we zijn blij dat we als innovatieve gemeente met nieuwe technieken deze prachtige resultaten behalen en zo niet alleen iets toevoegen aan de geschiedenis van Alkmaar, maar ook de geschiedenis in het algemeen!"
Rijksmonument
Het kasteelterrein in Oudorp is een archeologisch rijksmonument, om het terrein beter in kaart te brengen en goed te kunnen beschermen werd onderzocht wat de exacte locatie van het kasteel was en of er nog resten van het kasteel in de bodem aanwezig waren. Dit is uitgevoerd door Saricon B.V., door middel van geofysisch onderzoek. Dit is een niet destructieve manier van bodemonderzoek waarbij contrastverschillen in de bodem geregistreerd worden. Isolde Strijk, directeur Saricon: "Wij zijn trots dat wij met een combinatie van meettechnieken onbekende delen van kasteel De Middelburg in beeld hebben gebracht zonder in de bodem te graven. Zo zijn er een versterkte voorpoort, een haven en een veel grotere voorburcht dan gedacht in kaart gebracht."
De Middelburg Kasteel De Middelburg is rond 1282 gesticht voor Floris V, in zijn strijd tegen de Westfriezen. Floris V werd in 1254 in Leiden geboren en was de zoon van roomskoning Willem II. Willem II regeerde over alle gewesten in de Noordelijke Nederlanden, behalve over West-Friesland. Deze Westfriezen wilden zich niet laten onderwerpen en er waren dan ook regelmatig conflicten.
