Amsterdam Stroomt: Amsterdammers vertellen hun migratieverhaal

Shirley Brandeis

Zes jaar was ze toen ze vanuit haar geboorteland Turkije begin jaren zeventig samen met haar moeder en broertje naar Nederland kwam. Haar vader werkte in het confectiecentrum en woonde in bij een Nederlandse familie. De band met deze familie bleef ook toen het gezin een eigen woning kreeg.

Op zondag aten ze samen soep met balletjes en kleine Serpil leerde via hen schaatsen op de Jaap Edenbaan. Vijftig jaar later vertelt Serpil haar verhaal. Ook Yasemin, Oya en Naz, allemaal bewoners van Nieuw-West, staan in de expositie, video’s en podcasts onder de titel ‘Amsterdam Stroomt’ centraal.

Onderbelichte verhalen

“Deze verhalen moeten verteld worden,” zegt Serpil als we haar naar haar beweegreden om mee te doen vragen. “Wat me vooral aantrekt, is dat het verhaal van de vrouwen nu wordt verteld. We kennen allemaal dat van de mannen. Die als jonge jongens naar Nederland kwamen, in pensions woonden, hard werkten en na een tijd hun gezin over lieten komen. Maar wat maakten de vrouwen die hun man achterna kwamen mee? Hun werd niets gevraagd. Zij kwamen vaak uit noodzaak, moesten voor het gezin zorgen, een nieuwe omgeving en taal leren kennen. Ook zij gingen bijdragen, op school, in de buurt. Deze verhalen zijn onderbelicht.”

Losmaken

Dat verhaal kan haar moeder, die in stadsdeel Oost woont, niet zelf vertellen omdat de taal met het ouder worden, en het meer opzoeken van buurtgenoten in de Turkse gemeenschap, is weggezakt. Haar vader is jong overleden. Serpil: “Dus is het aan mij om ons verhaal te vertellen. En dat doe ik graag. Ik hoop dat deze verhalen wat losmaken. En dat er meer verhalen zullen volgen.”

Iedereen een verhaal

“Elk stadsdeel heeft dit keer een eigen thema,” legt Asma El-Fassi van productiehuis Zouka Media, dat de verhalen vastlegde, uit. “In Oost delen we bijvoorbeeld de verhalen van Surinaamse Amsterdammers, in Zuid zijn portretten te zien van Amsterdammers met Nederlands-Indische roots. ‘Amsterdam Stroomt’ gaat ook over migratie in eigen land en stad. In Noord staan daarom de verhalen van diverse Noorderlingen en hun migratiegeschiedenis centraal. Amsterdam en migratie zijn van oudsher met elkaar verbonden. Iedereen heeft een verhaal en kan zich tot het onderwerp migratie verhouden.”

Allemaal mensen

Ook Nieuw-West kent met bewoners met 180 verschillende nationaliteiten een grote migratiegeschiedenis. “Om te weten wie we vandaag zijn, moeten we weten waar we vandaan komen,” zegt stadsdeelvoorzitter Emre Ünver. “Van de verhalen van migranten, die vaak met vallen en opstaan een goed bestaan in Nederland hebben opgebouwd, kunnen we leren.” Hun levenslessen komen terug in de portetten die fotograaf Stacii Samidin maakte en die nu her en der in de stad te zien zijn. “We wilden vooral recht doen aan de verhalen,” zegt El-Fassi. “Uit de reacties merken we dat dat gelukt is. De geportretteerde vrouwen zijn trots dat hun verhaal gehoord wordt.” Serpil is dat zeker. “We hebben allemaal een eigen verhaal. Ik laat het verhaal van mijn kant horen. Over wat migratie met een gezin doet, met de moeder ook van dat gezin. Met mij, als een in Turkije geboren en hier opgegroeide vrouw. Ik hoop ermee door te geven wat mijn ouders mij leerden. Denk niet in groepjes. We zijn allemaal mensen.”

Sloterplas

De tentoonstelling aan de Sloterplas en andere delen van de stad is tot en met 23 juni in de open lucht te zien. Elk portret heeft een QR-code waarmee de bezoeker het bijbehorende verhaal kan ophalen. Deze zijn te lezen op de website www.amsterdamstroomt.nl en te beluisteren via het speciale podcastkanaal Amsterdam Stroomt. Zie ook www.amsterdam.nl/diversiteit.