Open Monumentendag exclusief in Nieuw-West

Algemeen
Buurtboerderij Ons Genoegen.
Buurtboerderij Ons Genoegen. (Foto: Tom Feenstra/Fotomatic)

NIEUW-WEST - De jaarlijkse Open Monumentendag staat aankomend weekend, zaterdag 11 en zondag 12 september, op het programma. Amsterdam heeft natuurlijk talloze monumenten, teveel om binnen twee dagen te bekijken. Vandaar dat het programma van Open Monumentendag Amsterdam dit jaar anders is anders. De focus ligt niet op het centrum maar op de gemeentes die Amsterdam 100 jaar geleden in bezit heeft genomen. Het thema voor dit jaar luidt: ‘Buiten Buurten’. Acht monumenten in Nieuw-West openen twee dagen hun deuren.

In totaal zijn er dertig prachtige monumenten gratis hun deuren en zijn er 4 fiets- en wandelroutes door de volgende ‘buurten’ in Amsterdam: Buiksloot, Nieuwendam, Ransdorp, Sloten, Watergraafsmeer en een groot gedeelte van Nieuwer-Amstel.

Stadsuitbreiding

Tijdens de Open Monumentendag Amsterdam wordt gevierd dat de stad in 1921 vier keer zo groot werd en het bevolkingsaantal toenam met 36.000 nieuwe Amsterdammers. Aanleiding van deze stadsuitbreiding was de sterke economische opkomst in de negentiende eeuw. Hierdoor groeide ook het inwonersaantal van Amsterdam, dat zorgde voor een groot gebrek aan woonruimte. Als oplossing voor dit probleem, werden in 1921 (5) buurgemeentes geannexeerd door de gemeente Amsterdam.

Voor het bezoeken van enkele monumenten is reserveren verplicht via www.amsterdam.nl/openmonumentendag. Iedereen die een monument gaat bezoeken, wordt gevraagd om een mondkapje te dragen.

Programmaboekje

Het Open Monumentendag Amsterdam-boekje bevat veel achtergrondinformatie en is af te halen bij de receptie van het Stadsarchief in De Bazel, Vijzelstraat 32, vanaf dinsdag dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur en in het weekend van 12.00 tot 17.00 uur.

Tijdens het weekend van 11 en 12 september is het boekje ook op te halen in de ‘Buiten-Buurten’-stadsdelen: In Nieuw-West is dat bij Huis te Vraag en Politiebureautje Sloten. 

De volgende monumenten in Nieuw-West zijn aankomend weekend gratis te bezichtigen:

Buurtboerderij Ons Genoegen

Aan de Spaarndammerdijk in de Overbraker Binnenpolder ligt de in 1880 gebouwde boerderij Ons Genoegen. Na vertrek van de laatste bewoonster werd de zwaar vervallen boerderij in 2001 gekraakt. Het pand werd aangewezen als een gemeentelijk monument, gerenoveerd en in 2008 als buurtboerderij in gebruik genomen. Sindsdien vinden hier allerlei sociale en culturele activiteiten plaats.

R.K. Begraafplaats Sint Barbara

De begraafplaats St. Barbara werd in gebruik genomen in 1893. Het ontwerp voor de parkachtige aanleg en pittoreske bebouwing is van A.C. Bleys, de architect van onder meer de St. Nicolaaskerk tegenover het Centraal Station. Diens tijdelijke hulpkapel werd in 1902 vervangen door de huidige van J.J.L. Moolenschot, in een mengeling van neogotiek en chaletstijl.

Petruskerk

De oude dorpskern van Sloterdijk is tegenwoordig volledig ingesloten door Amsterdam. In de voormalige dorpskerk en op het omringende kerkhof werden eeuwenlang welgestelde inwoners van Amsterdam begraven, want in de stad was nauwelijks meer ruimte voor bijzettingen. De Petruskerk bleef uiteindelijk behoed voor sloop dankzij de eeuwige rechten op een aantal van deze graven.

Aalsmeerder Veerhuis

Herberg De Bonte Os, ofwel het Aalsmeerder Veerhuis, dateert uit 1634. Het bestaat uit een dwarshuis met trapgevel en haaks daarop een achtervleugel. Een gevelsteen boven de ingang toont het lossen van biervaten vanuit schuiten. Gelegen buiten de stad, op een knooppunt van diverse land- en waterwegen, was dit lange tijd het beginpunt van de trekschuitlijnen naar Aalsmeer.

Begraafplaats Huis te Vraag

In 1891 werd op de locatie van de oude buitenplaats Huis te Vraag deze particuliere protestantse begraafplaats aangelegd. Het terrein is daarvoor drie meter opgehoogd met 50.000 kubieke meter zand. Tegen de kunstmatige heuvel aan werd een aula gebouwd. Het voormalige baarhuisje staat tegenwoordig naast het sierlijke toegangshek. De laatste begrafenis hier was in 1962.

Politiebureautje Sloten

In Sloten staat het kleinste politiebureautje van Nederland. Het gemeentelijke monumentje (1866) was tot eind 2015 in gebruik door de politie. Het dorp telde ooit zeven café’s. In de cel mochten vooral dronken boerenknechten veilig hun roes uitslapen. Voor het politiebureau staat een ‘Rode wachter’, een felrood geschilderde brand- en politiemelder in Amsterdamse Schoolstijl.

Sloterkerk

De Nederlandse Hervormde kerk is een ontwerp van de architect P.J. Hamer uit 1861. Van de 17e-eeuwse voorganger zijn nog onderdelen bewaard in het interieur. Het gebouw staat op een terp en wordt omringd door een kerkhofje met nog enkele 19e-eeuwse graven met gietijzeren hekwerken. De sierlijke torenspits geeft het eenvoudige bouwwerk een herkenbaar silhouet.

Molen van Sloten

Sloten had ooit een molen in de Riekerpolder, maar die werd in 1956 verplaatst. In 1991 kwam hiervoor een molenromp uit de Watergraafsmeer uit 1847 voor terug. Deze werd op een nieuw gemetselde onderbouw geplaatst en bekroond met een nieuwe kap en wieken. De molen assisteert volop bij de bemaling van de Sloterpolder en kreeg onlangs de status van provinciaal monument.

De Akermolen

De geschiedenis van deze poldermolen gaat terug tot de 16e eeuw, maar het huidige exemplaar kwam in 1876 op deze locatie. In 1896 werd het scheprad voor de bemaling van de polder vervangen door een vijzel. In 1921 werd een machinale pomp geïnstalleerd en verloor de molen zijn bovenstuk en wieken. Het resterende deel werd machinistenwoning. Nu zit hier horeca.

R.K. Begraafplaats Sint Barbara.
Petruskerk
Aalsmeerder Veerhuis.
Begraafplaats Huis te Vraag.
Politiebureautje Sloten.
Molen van Sloten.
Buurtboerderij Ons Genoegen.