Dagje flaneren in oud Schellingwoude
NOORD - Het vocht tegen de Spanjaarden, kende verschillende watersnoodrampen en had ooit een eigen luchthaven. Het dorp Schellingwoude, nu in ingekapseld in Amsterdam-Noord, heeft een bijzonder rijke geschiedenis. Die is in een prachtig boek samengevat.
door Peter van Lonkhuyzen
Rembrandt schetste het en Nescio schreef erover. Schellingwoude, eeuwenlang een apart dorp maar inmiddels in Noord ingebouwd, heeft veel meegemaakt. Op het IJ tegenover het dorp vochten de geuzen tijdens de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden. De Schellingwouderschans die de Spaanse schepen moest verhinderen de Zuiderzee op te varen, werd kapot geschoten. Meerdere keren werd Schellingwoude door watersnoodrampen geteisterd, waarvan de Schellingwouderbreek, ten westen van het dorp, een overblijfsel is. Ongeveer tegelijk met de start van Schiphol werd vlakbij Schellingwoude een vliegkamp voor watervliegtuigen geopend. Luchtvaartpionier Charles Lindbergh was een van de vliegeniers die er landden.
Jarenlang heeft de stichting Historisch Centrum Amsterdam-Noord aan het boek gewerkt, maar nu is het er: Schellingwoude, leven op de scheiding van water en land. Aan het resultaat zijn de inspanningen af te lezen. In de lijvige publicatie met talloze foto’s wordt de historie van het dorp, van de eerste vermelding in 1276 tot de dorpsfeesten van de laatste jaren, uit de doeken gedaan. Je verbaast je dat er over één dorp zo veel te vertellen valt.
Nog maar honderd jaar geleden was Schellingwoude een populaire bestemming voor een dagje uit. Amsterdammers namen het veerbootje, flaneerden door het dorp en namen een drankje bij een van de uitspanningen. Ook de bemanningsleden van de schepen die bij de Oranjesluis lagen, wisten zich in het dorp te vermaken. Rond 1960 had Schellingwoude nog vier kruidenierswinkels, vier groentewinkels, een bakker en drie snoep- en koekjeswinkels. En niet te vergeten vijf cafés.
Nu is Schellingwoude vooral de plaats waar mensen op en rond de eeuwenoude Waterlandse Zeedijk kunnen leven in de illusie dat ze nog steeds in een dorp wonen. Het is een van de prachtige plekken in Noord waar de historie tot leven komt. Die historie wordt in het boek met veel detail beschreven.
Schellingwoude, leven op de scheiding van water en land is in maart 2020 verschenen. Meer informatie: www.hcan.nl.
