Noordkronieken

Basisinkomen

Algemeen
Afbeelding
(Foto: Jitske Schols)

Op Hemelvaartsavond wandelde ik over de kade. De temperatuur: zacht. De hemel: corona-blauw. FC Hyena, Monk, Hotel de Goudfazant, Hangar, The Student Hotel: gesloten. De hele waterkant was een speelplaats voor millennials. De meisjes speelden badminton, de jongens hielden een voetbal hoog in een grote cirkel.

En straks zijn ze allemaal werkloos, zei Frans. Ik had mijn oude voetbalkameraad lang niet gezien. Hij doet zaken in Georgië, heeft een villa in Buenos Aires en verplaatst zijn beleggingen altijd precies op tijd. Van COVID-19 gaat de wereld niet failliet, zegt hij. Maar we stevenen wel af op structurele werkloosheid. Iedereen die niet werkt voor de platformeconomie (Amazon, Google etc.) kan het straks vergeten.

Behalve voetbal hebben Frans en ik niet veel gemeen. Hij is blond, weet alles van geld, stemt rechts en woont niet in Noord. Maar we zijn allebei voor het basisinkomen. Ik vind het mooi klinken maar overzie de gevolgen niet. Hij wel - en zegt dat het de enige manier is om de economie te redden. Het is al vaak uitgeprobeerd, met veel succes. Dertien daklozen in Londen kregen €3000. Ze gooiden het niet over de balk. Ze kickten van hun verslaving af. Twee jaar later hadden ze een huis en een baan. In Kenia en Oeganda namen de werkgelegenheid, de gezondheid en het schoolbezoek toe. In 1971 was zelfs Amerika bijna zover. Helaas zijn er altijd mensen die zeggen dat je arme mensen geen gratis geld moeten geven. Daar zijn ze te dom en te lui voor. Maar, zegt econoom Joseph Hanlon: ‘Armoede gaat om een gebrek aan cash. Het is geen kwestie van domheid. Je kunt jezelf niet aan je eigen haren uit het moeras trekken als je kaal bent.’

En het is ook niet alleen bedoeld voor arme mensen. Het gaat om een universeel, onvoorwaardelijk basisinkomen. Voor iedereen dus. Rutger Bregman noemt het liever: burgerdividend. ‘Dat klopt ook met de oorspronkelijke filosofie erachter: dat alle land en natuurlijke hulpbronnen van ons allemaal zijn en degenen die daar een claim op doen de rest van de bevolking een vergoeding moeten betalen. Het is geen gunst, geen uitkering. Het is gewoon dividend. Iedereen heeft recht op een aandeel in het land.’         Het is crisis. Maar dit is de uitweg. Voor de millennials aan de kade, voor de statushouders in Elzenhagen, voor ome Jaap in het Blauwe Zand. En zelfs voor mensen die niet in Noord wonen.

Chris Keulemans