Rondom Tuindorp Oostzaan

door John Jansen van Galen

“Wat is het hier dorps!” verzucht mijn tochtgenoot. Het is een stralende voorjaarsochtend. Als we even rondkijken vragen twee oudere dames op een bankje prompt: “Waar wilt u heen?”’ Op het Zonneplein nemen we plaats tegenover het monument voor de watersnoodramp van 1960, toen niet minder dan 15.000 inwoners van Tuindorp Oostzaan geëvacueerd werden. “Vóór uw neus!”’ roept iemand ons toe als we even naar het opschrift zoeken.

Uitbundig bloeit in een tuin de camelia. Het tuindorp, lage huizen met rode pannendaken in veel groen, verrees ruim een eeuw geleden om tegenwicht te bieden aan de benauwde en vervuilde binnenstad van Amsterdam. En tevens om te voorkomen dat voor alle arbeiders van de scheepswerven in Noord een dure oeververbinding moest worden gebouwd. Het is een mooi staaltje van volkswoningbouw en de bouwmeester, Arie Keppler, wordt terecht geëerd met een borstbeeld aan het Aldebaranplein. Alle straten heten naar sterrenbeelden, Vanaf de Meteorenweg doorkruisen we kruip-door-sluip-door de wijk en bewonderen de bijzondere architectuur: de huisartsenpost, het dienstencentrum en het medisch centrum, de robuuste voorheen gereformeerde kerk aan de Kometensingel en, vooral ook, het Zonnehuis aan dat Zonneplein, voorheen een eldorado voor boksmatches, later voor musicals. Ga er even zitten, haal koffie bij White Label!

De weg helt omhoog - de wijk ligt lager dan het omringende gebied. Langs de velden van De Meteoor, de legendarische voetbalclub van het tuindorp, lopen we de belendende Molenwijk in, een halve eeuw later gebouwd (zoals ook het Plan-Van Gool en de Bijlmer) op het principe van gescheiden verkeersstromen: geen auto’s tussen de flats, alleen fietsers en voetgangers. Als je van bovenaf op de bergingen neerkijkt moeten ze op de wieken van een molen lijken, vandaar de naam van de wijk. We lopen een rondje om het winkelcentrum van de Molenwijk. Zie het fraaie opschrift Spinnekop in het glas boven de entree van een flatgebouw! Dan gaan we Tuindorp Oostzaan weer in, de lange Kometensingel over. Er heerst grote rust: een dorp binnen de grenzen van Amsterdam. Deze wandeling (5 km) ook maken? Zie de routebeschrijving van deze en zeven andere wandelingen hieronder.

Routebeschrijving:

Begin- en eindpunt: Meteorenweg hoek Neptunusstraat. Openbaar vervoer: GVB-lijn 35, halte Meteorenweg. Parkeren: in de omgeving. Neptunusstraat in, rechtsaf Marsstraat, linksaf Mercuriusstraat, rechtsaf Mercuriusplein, linksaf Centaurusstraat, rechtsaf Kometensingel, schuin links langs Bethelkerk en De Evenaar, linksaf Orionplantsoen, rechtsaf Orionplantsoen (langs huisartsenpost), linksaf Rigelstraat, rechtdoor Polluxplein, rechtdoor Rigelstraat, linksaf Zonneweg, rechtdoor onder poort Zonneplein op en rechtsaf. Rechdoor Siriusstraat, op hoek Aldebaranplein (no. 6), rechtsaf voor Dienstencentrum en Medisch Centrum langs, aan het eind omhoog naar Meteorenweg, even links en meteen weer links met water aan uw linkerhand, op (rood) kruisend pad links en dan rechts, met het water nu rechts. Tegenover Kometensingel 29 rechtsaf, trap op en linksaf (Perenpad). Aan het eind linksaf: Appelweg, en na de Oostzanerdijk eerste weg links (Standerdmolen), daarna rechts en om het winkelcentrum (OBA, busstation) terug naar Appelweg. Na Oostzanerdijk nu eerste weg rechts (Kometensingel). Deze blijven volgen, op Y-splitsing rechts aanhouden en op volgende kruising de weg oversteken, linksaf op voetpad met water links en op Meteorenweg links naar het eindpunt. Afstand: 5 km, 1 uur 15 min. Horeca onderweg: White Label, Zonneplein (en in betere tijden: De Proeverij, Kometensingel).