Lezing 'Sint Bemint'
NOORD - Antropologe Reinhilde Sotira König spreekt zondagavond 11 november bij Noord Straalt over ‘Sint Bemint’, een lezing over een winterfestival en hulpjes. Het ritueel rond Sinterklaas is samen met Sint Maarten het begin van de winterfeesten in Noordwest-Europa. Feesten, die altijd eindigen met het ontluikende voorjaar en de hoop op nieuwe groei, en in de christelijke agenda met het Paasfeest.
Op deze inspiratieavond gaat de reis terug in de tijd en door meerdere culturen op zoek naar sporen van de winterfeesten die voor ons nu nog van betekenis zijn. Sinterklaas en zijn hulpjes ondergaan sinds eeuwen diverse transformatieprocessen, waarbij geen duidelijke oorsprongen van het ritueel als geheel te herkennen zijn. Wel zijn symbolen en het ontstaan van zwarte Piet als hulpje en heel veel oorspronkelijke mythes rond Sinterklaas te achterhalen.
Sinterklaas was misschien eerst een animistische magiër en een hallucinerende paddenstoelen etende Siberische sjamaan met wat attributen van de Germaanse god Wodan of ooit geïnspireerd door een goede man uit wat nu China is. Hij was een Grieks Orthodoxe Christen die in het huidige Turkije als bisschop werkte en daar overleed en kwam toen als katholieke heilige naar Nederland om de protestanten uit de 17e en 18e eeuw te doen walgen. Vervolgens verbeeldde hij in de 19e eeuw een braaf burgerlijk ideaal voor katholiek en protestant volk. In de VS werden hij en zijn attributen beroemd door een reclamestunt voor een frisdrank. Reinhilde vertelt hoe een seksbezeten duiveltje tot goedheiligman met een lange witte baard kon veranderen. En het gaat over zijn hulpje, die eerst een dienaar en beul was en nu een soort management-relatie met zijn toenmalige baas is aangegaan in consumentenland. Dat alles gaat in Nederland en ook België gepaard met een racistisch rafelrandje, een overblijfsel uit de koloniale denkstructuren. Zwarte Piet werd een karikatuur van een bepaalde bevolkingsgroep, maar andere groepen zien dit niet zo en denken slechts aan warme kindheidsherinneringen. Gevoelens spelen dus een grote rol, maar dat doen ze bij rituelen altijd. Alles verandert, ook Sinterklaas en zwarte Piet.
Zondag 11 november van 20.00 tot 22.00 uur bij Noord Straalt, centrum voor gezondheid, spiritualiteit en educatie, TT Vasumweg 24A in Amsterdam-Noord (bij NDSM). Deelname en consumpties op basis van donatie. Aanmelden is gewenst maar niet verplicht: info@noordstraalt.nl. Voor meer informatie www.noordstraalt.nl.
