Aart Staartjes: gezicht van de kindertelevisie

Algemeen
Afbeelding
© Beeld en Geluid, Hilversum

Column door Kees de Bakker

Het overlijden van Aart Staartjes (81), de acteur met zijn kwajongenshoofd afgelopen weekend en het gezicht van de televisie, zwaar gewond geraakt na een ongeluk met zijn brommobiel (45 km-auto) waarmee hij tegen een auto botste, heeft veel losgemaakt bij mensen. Ook de televisie liet zich niet onbetuigd. Zo werden programma's als Sterren op het doek, gepresenteerd door Özkan Akyol – waarin bekende mensen worden geportretteerd door jonge kunstenaars en Adieu God, gesprek met Tijs van den Brink met Aart Staartjes herhaald. Ook Nieuwsuur besteedde aandacht aan de tot verbeelding sprekende woordkunstenaar die zich ontpopte tot kwajongen en steeds meer als Meneer Aart een kindervriend werd in Sesamstraat. Maar ook speelde hij jarenlang een rol als begroeter van Sinterklaas (Bram van der Vlugt) wanneer die met zijn stoomboot een stadje aandeed met burgemeester en veel fanfare. In Lelydorp in Suriname zag ik een zwarte Sinterklaas met zwarte Pieten. Hij bleef lang een kwajongen, zelfs toen hij geschilderd werd voor Sterren op het doek. Ook viel Aart op door de rollen die hij speelde met Wieteke van Dort en Joost Prinsen in met name De Stratemakeropzeeshow, 55 uitzendingen onder bezielende regie van Frans Boelen, waarin het poep en pies niet van de lucht was, in 1979 gevolgd door J.J. de Bom, voorheen De Kindervriend. Maar ook in Het Klokhuis liet het trio van zich spreken. En excelleerde hij in De Film van Ome Willem met Edwin Rutten, Harry Mooten en Harry Bannink. Aart begon zijn loopbaan met het vertellen van verhalen die Karel Eykman bewerkt had uit de bijbel. In J.J. de Bom trokken ze ook pittig van leer. Zo trad Joost Prinsen op als Meindert Pick en zong aan de vleugel begeleid door Harry Bannink (in de rol van pianist Kees Bordewasser) op een Schubertiaanse melodie een vers van Hans Dorrestijn: 'Pieleman, pieleman, trek er maar eens lekker an.' De boodschap van dit lied: 'Seks, daar doe je zoveel mee.' Hans Visser vertelt in zijn boek Wieteke van Dort – Een kind van twee culturen: 'Prinsen speelt Jan J. de Bom, eigenaar van een speelgoedwinkel, Staartjes is de postbode die daar brieven van kinderen komt brengen en Wieteke is te zien als de maatschappelijk werkster Titia Konijn.' En Joost Prinsen: 'Wieteke was in J.J. de Bom fantastisch. Bij de repetities dachten Aart en ik wel eens: die vrouw kan niet spelen. Bij de opnamen was dat opeens totaal anders, dan moest je nog alle zeilen bijzetten, wilde je niet door haar van het scherm worden geblazen.' Aart Staartjes: 'We leven nu in andere tijden. Ook voor J.J. de Bom zijn de tijden zodanig veranderd dat het nu met het die licht rebelse toon op televisie kansloos zou zijn. Ik vind het erg dat er programma's zijn als The Voice of Holland en The Voice Kids. Ze jutten de mensen op om te concurreren met de grote sterren uit Amerika. Dat moet de producent geld opbrengen, maar je dient er niemand mee. We moeten programma's uit onszelf halen, want we maken hier in Nederland van alles mee en dat moet je op televisie verbeelden.' J.J. de Bom, voorheen De Kindervriend werd bekroond met een Zilveren Nipkowschijf. In ieder geval is uit De Stratemakeropzeeshow nog met regelmatig het lied Frekie te horen, een tekst van Willem Wilmink over een jongen met een verstandelijke beperking die mag meedoen als de andere jongens uit zijn buurt gaan voetballen. Het wordt gezongen door Joost Prinsen. 'Een wat kitscherig lied,' vertelde Aart aan Hans Visser. 'Gerrit den Braber vond dat het lied een refrein moest hebben. Dan had ik liever Jacques Brel, dat was andere koek. Die vertelde gewoon een verhaal, zonder refrein.'