Terugblik 2020 Bergen/Egmond (column Michel Ranzijn)

Algemeen
Dit jaar geen massale nieuwjaarsduik. Een jaar dat anders begint dan andere jaren. Een duik in het diepe?
Dit jaar geen massale nieuwjaarsduik. Een jaar dat anders begint dan andere jaren. Een duik in het diepe? Foto/Archief Rodi: Rob Glas

TERUGBLIK - Springen, hollen en plonsen in de ijskoude Noordzee. Wanneer we ‘plonsen’ vervangen door ‘stil komen te staan’ én de ‘ijskoude Noordzee’ even vergelijken met het ‘koude corona-bad waarin we zijn beland’, dan lijkt het zowat een - ietwat vergezochte - symbolische samenvatting van het afgelopen jaar. 2020 begon namelijk zo mooi met de traditionele Egmondse Nieuwjaarsduik en met hét vertrouwde en inmiddels wereldberoemde sportweekend. Toen nog niet-wetende dat de wereld kort daarna volledig tot stilstand zou komen te staan door het coronavirus. We werden verbonden in de strijd tegen een - wat toen werd geroepen door deskundigen - dodelijk virus. Wereldwijde paniek en politieke maatregelen werden landelijk vertaald naar verregaande maatregelen om het virus ‘plat te slaan’, ‘eronder te krijgen’ of ‘uit te blussen’. De media barstte van deze beeldspraken, iets waar ik normaal gesproken niet vies van ben, maar me nu ook wel eens - door de enorme ‘informatie overkill’ - aan geërgerd heb. Hoe kunnen we, met een sausje gezond cynisme, terugkijken op dit jaar en vooral positief vooruitkijken naar 2021? Ik neem je mee in mijn gedachtes over dit jaar en heb vooral een mooie positieve afsluiter aan het einde van het artikel.

Van de redactie: Michel Ranzijn

Stop met ‘op de man spelen’ en begin met ‘open kaart spelen’

2020 was een ontegenzeggelijk roerig jaar. Het begon nog relatief ‘rustig’. Zo was er het afscheid van Hetty Hafkamp, die na twaalf jaar afzwaaide als Burgemeester van gemeente Bergen. Peter Rehwinkel werd haar opvolger als waarnemend Burgemeester. Het gebeurde allemaal - alsof het zo moest zijn - op het moment dat de coronabom barstte in Nederland. Het geeft een ander perspectief aan de woorden van Hetty tijdens haar afscheid toen ze over haar kinderen het volgende zei: ‘’Trots waren ze, toen ik burgemeester werd. Opgelucht zijn ze nu toch ook wel.’’ Een bijzonder goede timing? Het moest zo zijn. Want toen begon de verwarring.

Zijn we niet een beetje afgedreven? Vragen mag toch?

Reuzenrad

Wat bedoel ik met verwarring? Sinds de komst van het coronavirus veranderde alles. Het sluiten van winkels, horeca, sportevenementen. Wisselend ging van alles open maar ook weer dicht. Met de rubriek satire probeerde ik met humor - samen met beeldbewerkingen van Ravioli - te relativeren maar ook de scherpe randjes op te zoeken. Maar ook om de waanzin van de realiteit te vangen. Mondkapjes waren schijnveiligheid volgens Hugo de Jonge, maar werden 1 december ineens verplicht in publieke binnenruimtes. Ongeloofwaardig vind ik. Het is een van de vele tegenstrijdige maatregelen die moesten voorkomen dat mensen op de IC en in het ziekenhuis zouden belanden. Dat laatste structurele probleem erken ik. Binnen de zorg is de afgelopen tien jaar flink bezuinigd door het huidige kabinet en de afgelopen zes maanden is geen enkele energie gestoken hierin om dit wel op orde te krijgen. Ook maatregelen die eventueel wel kunnen helpen (goede ventilatie bijvoorbeeld) werden aan de kant geschoven. Tegelijkertijd is het wel degelijk mooi om te zien hoe in de gemeente Bergen de handen ineen werden geslagen om elkaar te helpen. Zo stond er ineens maandenlang een reuzenrad bij het strand van Egmond als symbool van de ‘draaiende lokale economische motor’: een mooi samenspel tussen ondernemers, burgers en de gemeente. Toch verdween het optimisme steeds maar naar de achtergrond toen bleek dat de situatie er niet beter op werd. De ravage die vooral de maatregelen van het virus veroorzaakte, bleef landelijk grotendeels onbesproken. Ben je een slecht mens als je dit opnoemt? Nee, vind ik niet. Inmiddels zijn diverse onderzoeken die aantonen dat de nevenschade enorm veel groter is. Zowel onder jongeren - die kampen met depressies - als onder eenzame ouderen. Het zijn twee van de vele voorbeelden.

Het lijkt soms wel een slachtveld op sociale media

Kompas

Even terug. Zoals gezegd, barstte de coronabom in Nederland toen minister-president Mark Rutte 16 maart 2020 het land toesprak over het coronavirus. ‘’Het coronavirus houdt ons land in de greep. Ons, én de rest van de wereld. Samen staan we voor een opgave van enorme opvang’’, zei Rutte toen. Ook zei hij toen iets wat me het hele jaar bezig heeft gehouden. Hij zei namelijk dat ‘het advies van deskundigen als Jaap van Dissel en zijn collega’s binnen en buiten het RIVM vanaf het begin leidend is geweest voor alle maatregelen’. En dat het daarbij ‘belangrijk is dat we op het kompas van wetenschappelijke kennis en betrouwbare feiten blijven varen’. Je mag het bijna niet opnoemen, maar wie kritisch kijkt naar de sociaal-, maatschappelijk-, psychologisch en economisch-ontwrichtende maatregelen van de afgelopen tien maanden, kan vraagtekens zetten bij dit kompas. Een kompas dat drijft op discutabele PCR-testen, misleidende statistieken en - wat achteraf bleek - nooit uitgekomen doemscenario’s. Zijn we niet een beetje afgedreven? Vragen mag toch?

Mijn pleidooi is dan ook om met elkaar in gesprek te gaan. Inhoudelijk en kritisch, maar menselijk. Verbindend

Open kaart

Is het achteraf makkelijk praten? Misschien. Dat laat ik in het midden. Nogmaals, kritisch mogen we zijn, toch? Voor geïnteresseerden in een inhoudelijke discussie verwijs ik graag naar alle voorhanden zijnde cijfers en beschikbare wetenschappelijke onderzoeken. Discutabel, dat altijd. Voor dat laatste sta ik zeker open voor verbetering, leuk zelfs. Wetenschappelijke onderzoeken worden bovendien geregeld aangevuld door voortschrijdend inzicht en dat maakt het juist zo interessant om de visie op de coronamaatregelen te (her)evalueren en te bekijken vanuit alle maatschappelijk relevante perspectieven. Te vaak ging dit jaar de discussie - aangewakkerd door de media - over ‘complotwappies’ wanneer men kritisch denkt over de maatregelen. Het is in een verwarrende tijd altijd het makkelijkste om te wijzen naar een persoon of ‘gedrag’ van iemand. Of zelfs te kwalificeren als een ‘gekkie’. Gevoed door angst en kuddegedrag gaan mensen mee in het ‘wijsgedrag’? Is dat het misschien? Tel daarbij op dat je ‘kop eraf moet wanneer deze boven het maaiveld uitsteekt’ en je begrijpt dat Nederlanders doorgaans meegaan in de vaart der volkeren. Hoe dan wel? Stop met ‘op de man spelen’ en begin met ‘open kaart spelen’. Dat laatste maakt de discussie zoveel zinvoller. Tussen links, rechts, boven, onder en midden.

Verbinding

Mijn pleidooi is dan ook om met elkaar in gesprek te gaan. Inhoudelijk en kritisch, maar menselijk. Verbindend. Het lijkt soms wel een informatieoorlog, soms zelfs een slachtveld op sociale media. Juist daarom: ga ‘strijden’ met elkaar. Over de inhoud. Over de essentie. En met respect. Houd elkaar scherp, maar wees realistisch. Laat je vooral niet gek maken door doemscenario’s en blijf gezond. O ja, over dat laatste gesproken. Een koude plons in de Noordzee zit er dit jaar niet in maar als ik zo vrij mag zijn en een dikke tip mag geven voor de gezondheid: duik eens in de kennis van Wim Hof, oftewel de Wim Hof Methode. Ik ben fan van zijn wetenschappelijk onderbouwde (ja, daar houd ik van) verhaal over hoe je je immuunsysteem kunt boosten. Je weet wel, dat systeem dat virussen kan stoppen. Maar dat had je natuurlijk allang gehoord van onze minister van volksgezondheid? Het allerbeste voor het nieuwe jaar en laten we er dan ook het beste van maken in 2021.

Wil jij reageren op deze column van Michel Ranzijn? Stuur een mail naar redactie.con@rodi.nl of redactie.bnb@rodi.nl