Column over Adriaan van Dis en zijn nieuwe boek- KLiFi

Algemeen
Afbeelding
(Foto: aangeleverd)

In zijn nieuwe boek KLiFi, afkorting van Klimaat Fictie, maakt Adriaan van Dis (Bergen, 1946), een sprong in de tijd. Het is zoveel jaar later. Nederland is een republiek geworden, de Oranjes zijn ‘verjaagd’ (waarnaartoe weten we niet). Aan het hoofd staat een president met stevige taal en een leger om het klimaat aan te gaan, zo lijkt het. KLiFi is een verontrustend boek over de klimaatverandering die al vergevorderd lijkt te zijn.

Adriaan van Dis schrijft met KliFi roman over klimaatverandering

Een orkaan teistert Nederland, rivieren worden overstroomd en elektriciteit uitgeschakeld

Door: Kees de Bakker

Hoofdpersoon in het boek is Jákob Hemmelbahn die op tienjarige leeftijd met zijn ouders in november 1956 in Nederland terecht kwam. Gevlucht uit Hongarije, waar zijn vader een rol speelde in de Hongaarse Opstand en na de Russische inval het land moest verlaten. Jákob omarmde zijn nieuwe land en verwaarloosde zijn Hongaars. Vijftig jaar werkte hij in een bibliotheek en woont nu op een terp in de uiterwaarden. Daar is hij nu bezig met schrijven over zijn leven. Hinderlijk over zijn schouder kijkt de meelevende censor Poema kritisch mee. Jákobs vrouw Agnes is een jaar geleden overleden en hij is alleen achtergebleven en vraagt zich af: moet hij nu citaten van de president, die niet de opwarming van de aarde erkent (‘klimaathysterie’), in rode hoofdletters schrijven of niet? Hij vraagt het zich af. Poema vindt dat hij de president te vriend moet houden. Die stuurt een nieuwsbrief, voorafgegaan door muziek van Wagner, waarin hij stelt dat het weer tijd is om grenzen vast te leggen en dat schrijvers niet gedijen door applaus, maar dat tegenwerking een grotere uitdaging biedt. Dan wordt Nederland in de wrede maand oktober geteisterd door een orkaan. De rivieren overstroomd, elektriciteit uitgeschakeld, tal van huizen vernield en veel mensen komen om. Een gevolg van het klimaat, waardoor de rivieren en zee stijgen. Het dorp De Kuil is weggespoeld. Er is geen landelijke krant of omroep die er aandacht aan besteedt. De mensen moeten het maar zelf uitzoeken.

Tal van inwoners zoeken hun heil op de hoger gelegen terp, waar militairen een kamp opslaan en medische hulpverlenen. Jákobs huis wordt in beslag genomen. Dan praten hij en boer Kees met iedereen uit De Kuil is overkomen. Dat noteert hij op bibliotheekkaartjes. Zoals het verhaal van de klimaattechnocraat dr. Horvàth, Jan Viool, de dokter, Kano, wier zoon Gai is vermist, mevrouw Negentien, talloze ongewortelde mensen die hun partner kwijt zijn. Zelf mist Jakob zijn vriendin Talétha, een Armeense die bij Jumbo werkt en in De Kuil woonde. Vermoedelijk is ze omgekomen, maar Jakob kan het niet geloven, en blijft haar dagenlang appen, haar lichaam adorerend. Ook al krijgt hij geen antwoord.

Als Kano dan op het idee komt om met een aantal bewoners van Jakobs huis naar een talkshow te gaan om te vertellen hoe ze nu leven, gaan ze de volgende dag met de trekker van Kees door het land richting talkshow als ze onderweg worden tegengehouden door de VaderlandseGarde. En neergeschoten, gelukkig zijn de meesten alleen gewond. Het is de trieste afloop van een klein verzet tegen de klimaatverloedering. e-stick naar de uitgever met excuses voor het herziene boek. Hij heeft inmiddels overwogen om er een eind aan te maken en de vraag is of hij de moed heeft om de flesjes pentobarbital voor zelfdoding in te nemen of niet. Hij gaat daarvoor in gesprek met een spreeuw. Dat is logisch in de ogen van Van Dis. Bondig samengevat: ‘De meest voorbeeldige migranten en toneelspelers zijn de spreeuwen, die mij in de jaren dat ik in de Achterhoek woonde (en nu weer in Amsterdam – kdb), dagelijks hebben uitgelachen. Door het aanstekelijke boek De spreeuw (2016) van Koos Dijksterhuis heb ik ze nog beter leren kennen.’

Van Adriaan van Dis verscheen afgelopen week naast KLiFI eveneens bij uitgeverij Atlas Contact de bundel De Parijsboeken, resultaat van zeven jaar wandelen, fietsen en wonen in de Lichtstad.

Afbeelding