Aangepaste herdenking Kamp Schoorl
SCHOORL - 1600 kampen waren er in Europa, in de aanloop naar en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Concentratiekampen of doorgangskampen. ‘Kamp Schoorl’ staat te boek als doorgangskamp. Maar voor de Joodse jongens en vrouwen was het niet minder dan een concentratiekamp. Want hen viel hier, anders dan voor andere geïnterneerden, al de behandeling ten deel, die eenmaal verderop getransporteerd, nog gruwelijker zou blijken. Kamp Schoorl is landelijk niet eens zo bekend. Maar een enorme geschiedenis heeft zich hier afgespeeld. Rond de plek waar nu, aan de Oorsprongweg, het Bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer gelukkig een heel andere rol vervult. Iets verderop is er het Monument, waar jaarlijks onder veel belangstelling wordt stilgestaan bij de gebeurtenissen van destijds. Nog altijd niet te bevatten gebeurtenissen.
Door: Ed Bausch
Het zal ‘toen’, in die donkere jaren, ook vaak wel zulk stralend weer zijn geweest als vorige week donderdag 10 juni, de dag van de jaarlijkse herdenking. Maar wat zal het licht toen anders zijn ervaren dan nu. Nu doen de windstille zomerochtend en de blik op het weer met bloemen overladen Monument het besef voelen over het drama. Fietsers en wandelaars worden gemaand stil te zijn. Maar dat is nauwelijks nodig, want iedereen voelt al op afstand de ernst van dit moment aan. Het is 80 jaar geleden, herdenkingen zijn er sinds 1991. En die zijn heel erg belangrijk. Daarom nodigen de organisatoren ook altijd schoolklassen uit. Maar dat kon vanwege de coronasituatie nog niet. Een herdenking ter plekke kan nu gelukkig al weer wel. De verhalen van de sprekers maken diepe indruk, in aanwezigheid van de 94-jarige Han Ponneker. Zijn broer Bernard, toen 19 jaar, werd op 11 juni 1941 in Amsterdam zomaar opgepakt en naar Kamp Schoorl overgebracht. “Ze schreeuwen hier wel, maar ze slaan niet”, schreef hij nog aan zijn familie, toen hij er net was. Zes weken later volgde een bericht uit Kamp Mauthausen: ‘Bernard overleden aan de gevolgen van griep’. Zijn moeder kon het niet geloven. Vanuit Kamp Schoorl werden 1900 mensen weggetransporteerd, 1000 van hen keerden niet terug. Er waren diverse sprekers, naast een Joods gezongen gebed. Zo werd broodnodig uitdrukking gegeven aan de woorden van de Italiaanse schrijver Prima Levi: “Een mens zonder herinnering is een mens zonder toekomst”. Kamp Schoorl weerspiegelt de geschiedenis: het ging toen van kwaad tot erger. Burgemeester Peter Rehwinkel sprak als eerste de verbindende woorden, die kunnen helpen om uit alle macht herhaling van gruwelijkheid te voorkomen. Hij toonde zich heel dankbaar aan de groep van organisatoren en alle kransleggers.
