Toch fietstocht tijdens Kunst10daagse
BERGEN - Naast louter beeldende kunst is er op de valreep toch nog een andersoortig programma tijdens de Kunst10daagse. Architectuurinformatiecentrum Alkmaar stelde in korte tijd een fietstocht samen langs de oude en recente villa’s van Bergen aan Zee. Ed Diepenmaat van AIA: “Eigenlijk oogt Bergen aan Zee helemaal niet als een badplaats. Dat klopt ook, want het is gebouwd als villadorp. En daarvan kunnen de meefietsers er 24 bekijken. Voornamelijk van de buitenkant, omdat het woonhuizen zijn.”
DOOR: ED BAUSCH
Ervaren architecten fungeren als gids door het kustdorp. De tocht is op vrijdag 29 oktober, in groepen van 20 fietsers. Starttijden bij restaurant Fisher’s bij de centrale strandopgang om 13.30, 14.00 en 14.30 uur. Daar is na 2,5 uur ook steeds het eindpunt. Bij de start geeft architect Maarten Min een korte inleiding. Aanmelden kan tot 27 oktober via info@aia-alkmaar.nl met vermelding van fietstocht Baz, het tijdstip en naam en adres. Bergen aan Zee is eigenlijk nog heel jong. In 1907 ontving landschapsarchitect Springer de opdracht voor het ontwerpen van een villadorp aan zee, westelijk van Bergen. Voor die tijd was er niks. Opdrachtgever was de familie Van Reenen die in 1851 de heerlijkheid Bergen kocht op een veiling. Springer ontwierp in Engelse stijl twee lusvormige gebiedjes ter weerszijden van de ontsluitingsweg naar het dorp, de Zeeweg. De lussen omsloten het Parnassiapark en het Engelse Veld en vormden het kader voor de bouw van uitsluitend vrijstaande villa’s en voor enige hotelaccommodatie. Aan de buitenzijde van het Engels Veld verscheen in 1908 ook het eerste van drie koloniehuizen. Architect Berlage ontwierp later tussen de twee lussen een compacte kern met een dorpskerk en een plein, later aangevuld met meer voorzieningen waaronder een station voor stoomtram Bello.
Atlantic Wall
Maar in de 2e wereldoorlog wordt aan het dorp veel schade aangericht door de aanleg van de Atlantic Wall. De helft van de villa’s verdween. Na de oorlog bleven de ontwerpen van Springer en Berlage de basis voor de wederopbouw. En kwamen er villa’s bij van de architecten van die tijd. Intussen is de tramlijn al lang geleden opgeheven. De verblijfsfunctie heeft verder gestalte gekregen met enkele hotels, appartementen en pensions. Het karakter als een exclusief villadorp heeft Bergen aan Zee door de jaren heen behouden. In die zin is Springer in zijn opdracht volkomen geslaagd: niet gebouwd als een gangbare badplaats. De grond is er nu peperduur en alleen welgestelden kunnen het zich permitteren nieuwe villa’s te laten bouwen. Van de hand van gerenommeerde architecten zijn er recent nieuwe villa’s verrezen, waar hoe dan ook veel over wordt gesproken. De fietstocht gaat vergezeld van een brochure met de villa’s waar de tocht langskomt.
