Straatjournaal bestaat 25 jaar
BERGEN - “Zeker zijn er succesverhalen. Sommige verkopers worden echt gezien, hun talent, en dan kunnen ze uit hun situatie worden geplukt. Anderen zullen tot aan hun pensioen wel doorgaan met onze krant aan te bieden.” U kent ze wel, de verkopers van het ‘Straatjournaal’. Veelal staan ze bij de entrees van supermarkten of bij een station. Het Straatjournaal beschikt over ongeveer 75 verkopers. In Bergen heeft Evert van den Brink al 21 jaar zijn vaste plek, op zaterdag. Iedereen krijgt een goedemorgen of een tot kijk. Maar nemen we wel genoeg kranten af? Wat is eigenlijk het systeem van die kranten? We vroegen het aan Anthonie Vermeer, sinds 1999 bijna vanaf het begin is hij de coördinator bij de in Haarlem gevestigde stichting Straatjournaal.
DOOR: ED BAUSCH
Evert van den Brink al 21 jaar verkoper in Bergen
“Sommigen die boodschappen doen letten er goed op dat ze geen editie van de krant missen en daarmee ook de verkopers net dat zetje geven dat hen in het bestaan kan houden. Anderen kopen er een paar van een editie. Om ze uit te delen als cadeautje”, zegt Anthonie.” Want het zijn gewoon hele leuke kranten met fijne verhalen over werkelijk allerlei ‘soorten’ mensen. Niet alleen over mensen die om wat voor reden dan ook, vaak pech op pech, tijdelijk of misschien wel permanent aan de zogeheten onderkant terecht zijn gekomen.” Maar, wat heet onderkant….de verkopers staan er, in weer en wind. Dappere poortwachters voor winkelend publiek.
Eerst de kranten zelf kopen
“Ze moeten naar ons in Haarlem toekomen om de kranten te kopen, 1,30 euro per stuk. De verkoopprijs is 2,50. Het verschil is voor hen. En voor velen is dat net datgene dat hen de maand doorhelpt. Het zijn ex-daklozen, die nu begeleid wonen, mensen zonder sociale structuur, statushouders en ongedocumenteerden, mensen met soms niet veel sociale structuur. Maar we hebben ook verkopers, die zich uit hun situatie hebben weten te werken, en die mogen dan wel doorgaan, zoals Evert in Bergen. We zijn best streng in de werving van onze verkopers”, zegt Anthonie, die met nog enkele anderen een kleine parttime baan heeft aan het Straatjournaal voor een verspreidingsgebied van ruwweg Leiden tot Hoorn en langs de hele kuststrook. “Voorheen waren er in veel gemeente straatkranten, nu eigenlijk nog maar een stuk of vijf, die overal een eigen organisatie en een andere naam hebben.”
“Eigenlijk ben ik een Keientrekker”
Het was bij toeval dat Evert van den Brink de strandplaats in Bergen kon krijgen. Hij is trouw gebleven, want hij staat er alle zaterdagen, al 21 jaar. Geboren in Amersfoort (dus een ‘keientrekker’) en al lang Amsterdammer. “Ja, ik was een tijd dakloos, ik wil er niet veel over vertellen. Ik heb me er zelf uitgewerkt, uit die situatie en nu heb ik ook wel wat werk en een huis.” Het is voor Evert gewoon logisch dat hij verkoper van het Straatjournaal is gebleven. Ter gelegenheid van het 20 jarig bestaan van de krant mocht hij naar Koningin Maxima. In de tuin van Huis ten Bosch interviewde zij hem. “Ïk had gewoon een spijkerbroek aan en wel een mooi shirt. Nou gewoon, ze was heel aardig. We zaten daar in de tuin, het was een warme dag.” Hij vertelt het alsof iedereen zomaar even op de thee kan bij de Koningin.
Wees een vriendelijke klant
Het Straatjournaal kopen én lezen (!) is gewoon een leuke ervaring. De krant toont de lezer een spontane dwarsdoorsnee van de samenleving, mooie besprekingen van boeken, films en schilderijen. Gedichten van ongekende talenten uit de kringen van de krantverkopers, strips, puzzels. Verhalen van verkopers die het lukte om een neerwaartse spiraal om te buigen, bij toeval of door de blik of het oor van een betrokken krantenkoper. “Iedereen kan zien dat de verkopers het soms moeilijk hebben. Dat zien wij ook als ze zich bij ons melden als verkoper”, zegt Anthonie. “Dan zien we mensen die het water aan de lippen staat. Maar ze gaan proberen zichzelf te helpen. En daar helpen wij aan mee, door het Straatjournaal. Zie het niet als beunen naast een uitkering. Geef niet een te grote fooi, dat is niet de bedoeling. Je helpt hen het best door hen te zien, door een vriendelijke klant te zijn. Ja, er zijn voorbeelden van klanten die een verkoper eens meenemen naar de supermarkt en zeggen: ‘Laad je karretje maar eens vol, ik zie je bij de kassa.’ Of die een keertje schoenen betalen. Maar dat zijn uitzonderingen, hoor.”
Prijsvraag
Het Straatjournaal is ongesubsidieerd. “We willen nadrukkelijk onafhankelijk zijn en onze verkopers steunen”, zegt Anthonie. Donaties zijn welkom. “Het mooist voor ons is dat de krant gekocht wordt, dat de verkoper zich gezien voelt, een bedragje overhoudt. Ter gelegenheid van het jubileum kun je een geschilderd portret van jezelf winnen. Sla de krant er maar op na.” Het Straatjournaal is een mooi vormgegeven, met liefde gemaakte krant over medelanders in allerlei gewone en ongewone situaties. Zaterdag staat Evert er weer, of de verkoper bij de AH in Egmond, met de krant voor een nieuwe maand. Geef jezelf of een ander maar een cadeautje met de krant. “Ik heb ook een pinapparaatje”, zegt Evert. Kijk ook op straatjournaal.com.
