Demonstrerende idioten
Het zal niemand zijn ontgaan dat de afgelopen weken op wereldwijde basis de antiracismeprotesten zijn opgelaaid. Enerzijds volkomen terecht en logisch, nu de politie in de VS voor de zoveelste maal onvergeeflijk ‘in de fout’ ging en dan druk ik me nog eufemistisch uit. Tegelijkertijd vraag je jezelf wel weer af, waarom dergelijke protesten op zo’n regelmatige basis zo enorm uit de hand moeten lopen. Protesteren is natuurlijk prima, en dat mag bij gelegenheid ook best wel met wat rumoer en ‘body’ gepaard gaan, maar het is natuurlijk net zo onvergeeflijk wanneer daarbij politiemensen en willekeurige omstanders worden aangevallen en gemolesteerd, branden worden gesticht, winkels worden geplunderd, etc. Ronduit belachelijk en verwerpelijk. Dat doet dergelijke protesten uiteraard ook geen goed.
Ook in Nederland is stevig geprotesteerd, dat zal óók niemand ontgaan zijn. Waarbij een blunderende Halsema zichzelf de nationale ‘kop van jut’ maakte door - juist nu in Coronatijd - allesbehalve daadkrachtig op te treden. Ronduit stuitend was haar rechtvaardiging achteraf door te stellen dat zij niet wilde inrijpen om te voorkomen dat één en ander anders uit de hand zou gaan lopen. Tja, dat is natuurlijk de wereld op z’n kop. Juist nu, in Coronatijd, waarin veel mensen (en ondernemers) hele forse offers hebben moeten brengen vanwege de afgekondigde maatregelen, maakt het natuurlijk geen enkele pas om de massale overtreding van de coronaregels te vergoelijken. En om deze te rechtvaardigen omdat het anders van kwaad tot erger zou zijn geworden. Een regelrechte schande.
Er gaat ook een totaal verkeerd signaal uit van het massaal toestaan van grensoverschrijdend groepsgedrag. Zeker ook in de huidige crisisperiode waarin inmiddels een groot aantal (andere) burgers is bestraft voor het overtreden van de ‘Coronaregels’, soms zelfs in geval van futiliteiten. Confrère Knoops huldigde inmiddels al een paar keer op nationale televisie het standpunt dat zijns inziens alle boetes die in dergelijke gevallen zijn gegeven ‘verscheurd’ kunnen worden. Peter R., ook een keer daarbij aan tafel gezeten, pareerde deze suggestie door te zeggen dat ieder geval op zichzelf moet worden bezien en op z’n eigen merites moet worden beoordeeld. Tja, voor beide opvattingen valt wel wat te zeggen.
Hoe dan ook, vaststaat dat antiracismeprotesten hebben geleid tot het massaal overtreden van de regels. En wanneer brandstichting, molestatie, het niet in acht nemen van de 1,5-meter norm, etc. gewoonweg niet zijn toegestaan en verboden zijn, waarom zouden deze verbodsnormen dan niet gelden voor protest-plegers en demonstranten?
Wat mij betreft slaan de antiracismedemontranten dáár de plank dan ook volledig mis. Protesteren en ageren: ja, maar dan wel binnen de wettelijke kaders blijven. En hou het redelijk. En ik sta zeker niet alleen in deze mening. Ik las afgelopen week dat een recent onderzoek heeft uitgewezen dat 36% van de Nederlanders als gevolg van de antiracismedemonstraties de tegenstellingen alleen maar ziet toenemen. Ruim 48% denkt zelfs dat dergelijke demonstraties uiteindelijk niets zullen opleveren, juist ook vanwege het feit dat deze veelal gepaard gaan met geweld, vandalisme en verbodsovertredingen.
Automatisch denk ik dan ook aan de Zwarte Pieten-discussie die de afgelopen jaren zo fel is gevoerd. Een discussie die inmiddels ieder jaar weer eerder ‘in de winkel ligt’ dan de pepernoten. Kleine kinderen en ouders die door demonstranten worden belaagd alsof zij persoonlijk verantwoordelijk te houden zijn voor de instandhouding van de slavernij wanneer zij in blijde verwachting op de aankomst van Sinterklaas en Zwarte Piet staan te wachten. Want Zwarte Piet, dat kan echt niet meer, dat is pure discriminatie, aldus de demonstranten. En dat moet te vuur en te zwaard worden uitgebannen, en wel onmiddellijk. Wat bijvoorbeeld te denken van rapper Akwasi die laatst nog in het nieuws kwam toen hij tijdens een demonstratie aangaf dat hij Zwarte Piet zou trappen als hij hem zou tegenkomen?.
“Waar houdt dit op”, dacht ik aanvankelijk, toen de Zwarte Pieten-discussie zo agressief werd aangezwengeld. “Moeten we nu ook uit de Dikke van Dale woorden gaan schrappen als ‘zwartrijden’, ‘negeren’, ‘zwartgallig’ en ‘negerzoen’?”. Nee, natuurlijk niet. Maar tegelijkertijd zou het me ook niet eens verbazen wanneer één of andere idioot zal gaan proberen om daadwerkelijk onze taal van dit soort ‘discriminerende’ woorden te beroven.
De moraal van dit verhaal?
Dat is allereerst, dat alle vormen van discriminatie verboden zijn. Niet alleen wettelijk, maar wat mij betreft ook moreel gezien. Discriminatie is verwerpelijk, alle mensen zijn gelijk. Het staat nota bene in onze Grondwet verankerd, en daarmee is dit een fundamenteel gegeven.
Om alle vormen van discriminatie en racisme uit te bannen is protesteren uiteraard toegestaan, ook dát is een fundamenteel recht. Maar protesteren moet uiteraard wel z’n grenzen kennen. Want wanneer protest verwordt tot strafrechtelijk, verboden en grensoverschrijdend gedrag, dan is dat net zo verwerpelijk als het discrimineren an sich. En dat laatste wordt naar mijn mening te vaak uit het oog verloren. De kracht van protest moet juist zijn dat daarbij de grenzen niét worden overschreden. Dat levert ook veel meer respect en begrip op, dan schreeuwen, brandstichten en slopen. Sterker, dat laatste werkt alleen maar averechts, dat zorgt voor onbegrip, weerzin en antipathie.
Premier Rutte zei het wel treffend, recentelijk tijdens een Kamerbijeenkomst. “Mijn standpunt over Zwarte Piet is veranderd. Ik ben door het maatschappelijk debat meer begrip gaan opbrengen voor mensen die zich daardoor gediscrimineerd voelen.” En zo voel ik dat ook. Ik dacht aanvankelijk ook: “doe niet zo moeilijk, dat is toch traditie?”. Waarbij ik me vooral ook mateloos irriteerde aan al die overdreven agressieve protesten en juist daardoor nog meer van Zwarte Piet begon te houden en vast te houden. Maar (juist) door het terugkerend maatschappelijk debat ging ik uiteindelijk ‘om’ en heb ik mijn mening inmiddels óók bijgesteld. Let wel; door de Kracht van het Debat en dus niet de kracht van geweld en agressie. Want daardoor - zoals het aanmoedigen van geweld tegen Zwarte Piet - wordt de polarisatie alleen maar groter en werkt het juist averechts tegen hetgeen waarvoor wordt geprotesteerd en gedemonstreerd.
Nederland is een democratische rechtsstaat, waarin de menselijke waardigheid moet worden gerespecteerd en gewaarborgd. Dat bereik je alleen wanneer iedereen zich aan de regels houdt, juist ook in deze ingewikkelde Corona-tijd. Ik hoop dat iedereen, die de komende tijd actief wil gaan participeren in/bij enige vorm van protest en demonstratie, deze gedachte in het achterhoofd houdt.
Mr. Evert Hoekstra.
Sectie Vennootschaps- en Ondernemingsrecht.
hoekstra@ckh-advocaten.nl Tel. 0625037083.
