Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers in Den Helder op zoek naar foto’s
DEN HELDER - Het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers is hét museum in Nederland met betrekking tot het Nederlandse reddingwezen op zee. Een uniek museum dat binnenkort haar 40-jarig bestaan viert. Dit heuglijke feit gaat niet alleen gepaard met een aantal activiteiten, maar ook met het uitbrengen van een boek over het Helderse museum. Het boek wordt momenteel samengesteld en geschreven door Bas van Deelen en verschijnt vlak voor het 40-jarig bestaan op 10 juli aanstaande.
‘We danken ons bestaan aan de passie voor het reddingwezen’
“Een jaar geleden vroeg onze directeur Jan de Ruiter aan Bas of hij een boek wilde schrijven over de geschiedenis van het reddingmuseum, want we hebben vele verhalen welke nooit zijn vastgelegd”, zegt museaal medewerker Sylvia van der Most. “En bij verhalen horen foto’s. Een deel daarvan hebben we al verzameld bij onze vrijwilligers en dan zijn er de foto’s die het museum zelf bezit. Maar omdat we in de loop der tijd drie keer zijn verhuisd, gaf Bas aan dat hij graag foto’s zou ontvangen van alle drie de gevels van de panden waar het museum haar domicile had. Daar zijn wij met onze vrijwilligers naarstig naar op zoek geweest, maar het blijkt dat we deze foto’s echt niet hebben. En zelfs de Helderse Historische Vereniging kon ons niet helpen. Zodoende heb ik een oproep geplaatst op Facebook onder het mom: ‘wie niet waagt wie niet wint’, in de hoop dat deze foto’s wel boven tafel komen.”
Hoogwaardig
Het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers is opgericht op 10 juli 1981. Het museum heeft zich ontwikkeld van een verzamelplaats van enkele gepassioneerde vrijwilligers tot een hoogwaardig kwalitatief interactief museum dat hoge waarderingen scoort van haar bezoekers. Het museum was vroeger gevestigd in de binnenstad van Den Helder en verhuisde in 2002 naar een voormalig motorenwerkplaats op Willemsoord. In 2015 moest het museum een gedeelte afstaan aan het nieuwe theater de Kampanje. Na een ingrijpende verbouwing in dat jaar kon er vernieuwing in het museum plaatsvinden.
Uitdaging
Aan Bas van Deelen de eer om een overzicht van de geschiedenis van het museum aan het papier toe te vertrouwen. “Sinds mijn pensionering ben ik als vrijwilliger bij de afdeling collectiebeheer verbonden aan het museum. Nadat ik Jan de Ruiter had medegedeeld dat ik toe was aan een nieuwe uitdaging, kwam hij met het idee voor een boek op de proppen.”
Adviseur Hoofd Marketing en Communicatie Rana Dams: “In het kader van het 40-jarig bestaan waren wij al een tijdje aan het brainstormen hoe we het verhaal mooi rond konden maken en zo te bundelen voor onszelf. Omdat Bas veel ervaring heeft met schrijven, onder meer voor een aantal tijdschriften, was hij voor ons de aangewezen persoon om dit te doen.”
Smeuïge verhalen
Bas van Deelen: “Ik ben begin vorig jaar gestart met het boek en dat was vlak voor de corona-uitbraak. Dat maakt dat het iets langer duurt dan gepland, ook omdat ik door de corona niet bij alle archieven terecht kon. Naast een hoofdstuk over de varende vloot, de statische vloot in het museum, het rollend materieel en alles wat er in het museum te zien is, wordt een hoofdstuk gewijd aan het pand in de Keizerstraat, het pand aan het Bernardplein en het huidige onderkomen op Willemsoord. Op de tweede en derde locatie blijkt dat het museum en de schouwburg elkaar achtervolgen en tot tweemaal toe de ingang moeten delen. Alleen dat gegeven al levert smeuïge verhalen op en dat is leuk want het moet geen saai boek worden.”
Tastbaar
Het boek dient volgens Rana Dames een dubbel doel: “Het zou in eerste instantie alleen bedoeld zijn voor onze vrijwilligers waarvan we er zo’n 70 hebben rondlopen. Sommigen werken hier al zo’n 25 à 30 jaar. Ook zien we het boek als een middel om het hele verhaal van het reddingmuseum, zoals het ontstaan en de historie, te kunnen duiden. Van lieverlee groeide de gedachte dat het ook heel interessant zou zijn voor de Jutters zelf en de leden van de KNRM bijvoorbeeld. We hebben natuurlijk heel veel partijen die betrokken zijn bij het reddingmuseum. Tijdens de viering van ons 40-jarig bestaan, waar we vanaf 10 juli een leuke week van willen maken, staat het boek centraal als tastbaar en interessant product. We zijn door de jaren heen uitgegroeid tot een volwaardig museum dat ooit is opgericht door twee passievolle vrijwilligers. Daar liggen tal van verhalen aan ten grondslag. Wat ik ook mooi vind is dat die passie voor het reddingwezen, dat vrijwilligerschap in die 40 jaar altijd is gebleven. Het museum verandert, de locaties zijn veranderd, de collecties veranderen, maar eigenlijk bestaan we nog gewoon door de passie voor het reddingwezen. Buiten een drietal vaste medewerkers, draait ons museum geheel en al op vrijwilligers, waaronder ook de directeur. Als je dat 40 jaar kunt vasthouden en uitbouwen, zegt dat wel iets.”
Prominente rol
De collectie van het reddingmuseum is door de jaren heen steeds uitgebreid. Rana: “Sowieso is de tijdsperiode uitgebreid, in 2015 hebben we een verbouwing gehad, waardoor het museum digitaal veel interactiever is geworden. Onder meer om andere doelgroepen als toerisme aan te spreken en om ons verhaal nog beter te kunnen uitdragen. Uiteindelijk komt het erop neer dat wij het enige museum zijn in Nederland dat het hele verhaal van het reddingwezen in Nederland vertelt. Den Helder mag dan een prominente rol spelen, maar de verhalen strekken zich uit tot heel Nederland. Daarom is het een nationaal museum. Om het toch een Helders tintje te geven is het vernoemd naar onze held Dorus Rijkers die maar liefst 487 mensen heeft gered.”
Staatsbegrafenis
Sylvia: “In de tijd dat hij leefde, van 1847 tot 1928, kende heel Nederland Dorus Rijkers. Toen hij overleed stond zijn begrafenis in Den Helder qua uitvoering gelijk aan een staatsbegrafenis. Er is zelfs een Dorus Rijkers-fonds opgericht om oud-redders en weduwen te ondersteunen. Vroeger was het redden van de lading belangrijker dan het redden van mensen. Dorus Rijkers was een van die mensen die een hogere waarde toekende aan de mensen zelf dan aan de ladingen.”
Rana: “Het Dorus Rijkersverhaal hoort bij Den Helder. Hij heeft destijds met veel mensen gewerkt. Die mensen hebben hun kinderen weer meegenomen in het reddingwezen en zo is dat steeds meer gegroeid en verankerd geraakt in de Helderse gemeenschap. Het zit hier in de genen.”
Foto’s
Het 40-jarig bestaan van Reddingmuseum Dorus Rijkers gaat - zoals gezegd - gepaard met aan aantal activiteiten waarover binnenkort meer. Sowieso staat de tentoonstelling ‘Gezonken Reddingen’ en de lancering van het boek op het programma. De organisatie is met name op zoek naar verschillende foto’s van de panden in de Keizerstraat en Bernhardplein. Andere foto’s zijn ook welkom. Wie foto’s heeft om het boek qua beeld luister bij te zetten, wordt verzocht contact op te nemen met het reddingmuseum door te mailen naar secretariaat@reddingmuseum.nl
Zie ook: www.reddingmuseum.nl
