Marble Mania SBS6? Knikkergekte haringstad al in de 16e eeuw
ENKHUIZEN - Elke week rollen de gekleurde knikkers in het populaire SBS6-programma Marble Mania. Het knikkerprogramma is goed voor kijkcijfers boven de miljoen. Drie BN’ers strijden tegen elkaar in verschillende behendigheidspellen en knikkerraces. De laatste aflevering van het eerste seizoen van Marble Mania is donderdagavond 4 maart. Deze week werd bekend dat er een tweede seizoen komt van het knikkerprogramma. Misschien is de Westerkerk in Enkhuizen wel een goede locatie voor Marble Mania!
Enkhuizen kende in de 16e eeuw al een knikkergekte. “Je kunt er op wachten of de jeugd knikkert er binnenkort ook weer lustig op los. De knikkergekte is niet nieuw. Want in de welvarende Haringstad van de zestiende eeuw knikkerde de lieve jeugd ook al”, vertelt stadshistoricus Walter Haentjens. De laatste aflevering van het eerste seizoen van Marble Mania is donderdag 4 maart.
‘De Westerkerk is een waar knikkerparadijs’
De jeugd knikkerde in de Westerkerk wel te verstaan, aldus Walter Haentjens. “Het werd zelfs zo erg dat de schout, de burgemeester en de schepenen op 16 januari 1594 verboden dat niemand jong of oud in de kerk mocht knikkeren.”
De kerk was destijds een multifunctioneel gebouw, vertelt de stadshistoricus: “De kerk was er niet alleen voor kerkelijke zaken. De bevolking maakte ook voor andere bezigheden dankbaar gebruik van de magistrale ruimte met een vloeroppervlakte van 2200 vierkante meter.”
Stadshistoricus
Het predicaat stadshistoricus is overigens informeel en kreeg Haentjens na zijn pensionering vanwege zijn grote belangstelling voor de stadshistorie en jarenlange inzet als stadsgids voor de Vereniging Oud Enkhuizen, gids in het Buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum, suppoost in de historische stadsbibliotheek De Librye en de Westerkerk en tal van publicaties, zoals het boek Het geheim van de drie haringen met wetenswaardigheden over de geschiedenis van Enkhuizen.
Flinke boete
Op een bord aan de muur in de kerk staan de regels die door het stadsbestuur zijn uitgevaardigd. “Je dient je in de kerk behoorlijk te gedragen, moet rustig lopen, mag niet stoeien of onbehoorlijk geluid maken, niet schrijven op de muren, pilaren of kerkbanken, de ramen niet met stenen ingooien, de kerk niet bevuilen, niet schieten met een geweer of pijl en boog, en je mag geen kleren op het kerkeveld te bleken leggen. De boetes liegen er niet om. Wie daartegen protesteert bij de opzichter kan ook op een flinke boete rekenen.”
Verbod op knikkeren
De meest opmerkelijke bepaling op het bord is wel het verbod om te knikkeren in de kerk, vertelt Haentjens. “Maar dat is wel te begrijpen. De Westerkerk met meer dan 1500 grafzerken is een waar knikkerparadijs. De reliëfs in de zerken zijn prachtige knikkerputjes, waar de jeugd dankbaar gebruik van maakte. Andere gebruikers van de kerk ergerden zich aan het hinderlijke gekletter van de knikkers op de hardstenen zerkenvloer. Vandaar het verbod: Voort sal oock nijemant ‘tSij Jonck ofte out inde kerkcke mogen spele met cloten, knickerkens ofte ande instrumente. Daar stond dan een boete op van 10 cent.”
Nieuwe locatie John de Mol SBS6
Als John de Mol van SBS6 naar een nieuwe locatie zoekt voor Marble Mania, is de Westerkerk misschien wel wat voor hem, aldus Haentjens. “Maar dan moet hij moet hij wel bedenken dat knikkeren daar sinds 10 januari 1594 is verboden.”
‘Als John de Mol van SBS6 een nieuwe locatie zoekt dan is de Westerkerk misschien wel wat’
