Vereniging Oud Enkhuizen: Een roerige Sinterklaasavond in Enkhuizen in 1884
ENKHUIZEN - Er wordt wel gezegd dat de jeugd van tegenwoordig door drank en drugs veel gewelddadiger en ruwer is dan vroeger. Maar klopt dit wel? Ook in 19de eeuw speelde alcohol een grote rol bij het ontstaan van geweld. Eigenlijk is er niet zoveel veranderd.
Een feit is dat bewoners uit Bovenkarspel, Grootebroek en Lutjebroek het vaak aan de stok hadden met die van Enkhuizen (ook in de huidige tijd sluimert dit nog steeds). Als voorbeeld wil ik een botsing noemen tussen Enkhuizers en Bovenkarspelers op 5 december 1884. Er was die Sinterklaasavond door beide partijen, zoals gebruikelijk, stevig gedronken en velen waren aangeschoten.
Dronken jeugd
De viering van het Sinterklaasfeest hadden ze kennelijk nog niet in gedachten. In de vooravond vonden er herhaaldelijk ruzies plaats tussen beide partijen, die door de politie en de nachtwacht van Enkhuizen konden worden gesust. Maar rond 24.00 uur, bij de verplichte sluiting van de cafés, liep het uit de hand. Op de Westerstraat bij de Koepoort verzamelde zich een groep van ruim 100 aangeschoten personen uit Enkhuizen en Bovenkarspel. Al snel werd er geroepen: “Enkhuizen boven” en “Bovenkarspel boven”. Men maakte zich klaar voor een stevige vechtpartij door straatstenen los te wrikken, hier en daar vielen al klappen.
Getrokken sabel
De aanwezige politie deed alle moeite de vechtenden te scheiden en tot bedaren te brengen. Wat in de vooravond nog wel lukte, lukte nu niet meer: woorden hielpen niet en de vechtende menigte werd met getrokken sabel met geweld uit elkaar gedreven. Een aantal belhamels werd gearresteerd en vastgehouden in de Koepoort. De Bovenkarspelers werden de Koepoort uitgedreven en de Enkhuizers werden belet om de poort uit te gaan. Een drietal Enkhuizers probeerde toch de stad uit te komen. Ze gingen naar een in de stadsgracht liggende schuit en voeren in de richting van de Koepoort en het Westeinde om de politieafzetting te omzeilen.
Politie afzetting omzeilen
De politie had dit in de gaten en was aanwezig op de plek waar ze aan wal probeerden te komen. De jongens vluchtten. Er werd er één meteen gearresteerd en de twee anderen sprongen in het water en konden worden opgevist. Na deze spannende Sinterklaasavond keerde de rust weer terug in Enkhuizen.
Wanneer de foto gemaakt werd, is onbekend. Het moet voor 1880 zijn omdat er nog geen tramrails liggen. In 1881 kwam de stoomtram in gebruik.
Siem Duys
Archiefcollectief Vereniging Oud Enkhuizen.
