Het bronzen kanon het Roode Paert

Algemeen
Maandelijkse rubriek van Vereniging Oud Enkhuizen
Maandelijkse rubriek van Vereniging Oud Enkhuizen

Voor het stadhuis van Enkhuizen staat een bronzen kanon: ‘het Roode Paert’. Boven het kanon hangt aan de gevel een bord met een gebeeldhouwde lijst met daarop in gouden letters een ‘Klink-Dicht’ op het kanon van Joost van den Vondel. De naam het Roode Paert kreeg het kanon omdat het op een rood geverfd rolpaard is geplaatst zodat het vervoerd kan worden.

De Enkhuizer kapitein Volckaert Kanonijx verzette zich in 1622 tegen de Duinkerker kapers en tijdens het vuurgevecht explodeerde het kaperschip en landde een vijandelijk kanon op het dek van Kanonijx schip. Het kanon werd als trofee meegenomen en opgesteld op het binnenplein van het Princenhof in Enkhuizen, de zetel van de admiraliteit van het Noorderkwartier (de Munt, Zeeman en de voormalige HBS).

Koninklijke Gieterij

Het kanon is gegoten in de Koninklijke Gieterij van Mechelen door de internationaal vermaarde Remi de Halut in 1551.

Er zijn, voor zover men weet, wereldwijd nog negen kanonnen van hem bekend. Het gaat om de volgende exemplaren:

1. Uit 1547 met een lengte van 416,6 centimeter in Real Armeria de Madrid.

2. Uit 1551 met een lengte van 340 centimeter in Enkhuizen, Stadhuis.

3. Uit 1553 met een lengte van 260 centimeter in Real Armeria de Madrid.

4. Uit 1555 met een lengte van 295,9 centimeter in Tower of London - De artillerie (XIX No. 304).

5. Uit 1556 met een lengte van 291 centimeter in Belfast Ulster Museum.

6. Uit 1556 met een lengte van 291 centimeter in Belfast Ulster Museum.

7. Tussen 1554 en 1558 met een lengte van 276/295 centimeter.

8. Tussen 1554 en 1558 met een lengte van 277/294 centimeter.

9. Tussen 1554 en 1558 met een lengte van 277/298 centimeter.


Nummer vijf en zes zijn gevonden op het wrak van de Trinidad Valencera en nummer zeven, acht en negen op het wrak van de San Diego in 1992.

Originele gedicht

Het originele gedicht werd verplaatst van de gevel van het stadhuis naar de Witte Zaal. Sinds kort hangen replica’s van brons en messing buiten. In 1875 stelde B&W voor om het kanon, dat op de binnenplaats stond van het Zeekantoor (Nutsgebouw), tussen het stadhuis en nummer 51 van de Breedstraat te plaatsen. Ook moest er een hekje omheen, maar dat kwam er niet van. Later werd het kanon voor het stadhuis geplaatst en daar staat het nu nog steeds.

Cees Groot
Archiefwerkgroep Vereniging Oud Enkhuizen

Het Klink-Dicht van Joost van den Vondel.