Besluit noodmaatregel van burgemeester bij avondklok Enkhuizen uniek

Algemeen
Op wat harde vuurwerkknallen en het afsteken van enkele vuurwerkfakkels na, is het niet tot incidenten gekomen.
Op wat harde vuurwerkknallen en het afsteken van enkele vuurwerkfakkels na, is het niet tot incidenten gekomen. Foto: Annemarie Wolkers-Ven

ENKHUIZEN - Het besluit om Enkhuizen maandagavond en -nacht aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied werd genomen omdat er aanwijzingen waren dat er rellen zouden komen. Een grote groep mensen was van plan de stad in te gaan om ongeregeldheden te veroorzaken. Op wat harde vuurwerkknallen en het afsteken van enkele vuurwerkfakkels na, is het niet tot incidenten gekomen. 

Door Enkhuizen tot veiligheidsrisicogebied aan te wijzen, heeft de politie de mogelijkheid om personen preventief te fouilleren. Dit middel wordt vaker ingezet bij risicovolle situaties, aldus de gemeente. Maar voor Enkhuizen is deze noodmaatregel uiterst bijzonder. De gemeente kan zich niet herinneren dat deze maatregel ooit eerder is toegepast.

‘Ik heb zelf ook moeite met de coronamaatregelen’

Met een noodbevel is het mogelijk om personen preventief te fouilleren. De vrees was maandagavond groot dat personen of groepen met elkaar of met de politie in conflict zouden raken. Vernielingen werden niet uitgesloten. Via onder meer Facebook en Twitter bereikte de politie alarmerende signalen. Aan het begin van de avond werd de Albert Heijn aan de Westerstraat zelfs geadviseerd om vroegtijdig te sluiten vanwege de onrust in Enkhuizen.

Eerste keer noodmaatregel in Enkhuizen

Het was de eerste keer tijdens zijn burgermeesterschap dat Van Zuijlen dit zware middel inzette. Hij kiest zijn woorden in gesprek met De Drom zorgvuldig vanwege de zwaarte van de maatregel: “Net als 99,9 procent van de Enkhuizers vind ik een oproep tot rellen en slopen onbegrijpelijk en verwerpelijk. Via onder meer de jongerenwerkers, de boa’s en de wijkagenten is en wordt heel veel gedaan om de jongeren op andere gedachten te brengen. Dat de coronamaatregelen zich opstapelen en dat wij daar allemaal, en jonge mensen misschien wel in het bijzonder, in toenemende mate moeite mee hebben is begrijpelijk. Dat heb ik zelf natuurlijk ook. Maar met de dreiging van de Britse en Zuid-Afrikaanse mutaties en een mogelijke explosie van besmettingen en opnames in de ziekenhuizen, kunnen we niet anders dan ons samen te houden aan de beperkingen.”

Aanzuigende werking

De vrees voor onrust en rellen was groot. Provocaties, groepen die met elkaar de confrontatie wilden aangaan, werden niet uitgesloten. Oproepen op onder meer sociale media alarmeerden de politie. Ook was er vrees voor hooligans die zich zouden kunnen aansluiten. Er bestond zelfs vrees voor verstoring van de openbare orde door de aanwezigheid van (vuur)wapens. Vooral de mogelijkheid tot preventief fouilleren is bedoeld om de veiligheid en bescherming van personen en goederen te kunnen garanderen. Er waren te veel aanwijzingen dat grote groepen van plan waren de stad in te gaan om ongeregeldheden te veroorzaken, aldus de gemeente.

Alle beschikbare middelen inzetten

Belangrijke reden om Enkhuizen aan te wijzen als veiligheidsrisico was dat de gewone beschikbare middelen om de te verwachtte problemen het hoofd te bieden te kort schoten. De aanwijzing moest bijdragen aan het verhogen van de veiligheid in het algemeen en de veiligheid in het aangewezen gebied, aldus de burgemeester.

Boa’s mogen bekeuren om de avondklok te handhaven

De maatregelen moeten in het licht gezien worden van de landelijke situatie van grote orde verstoringen van de openbare orde in diverse plaatsen in Nederland, zegt de gemeente. Dat voedde de vrees voor rellen in Enkhuizen. Sinds afgelopen maandag mogen buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) bekeuren om de avondklok te handhaven. Dat is een uitbreiding van hun normale bevoegdheden.

Gedoe voorkomen

Met het uitroepen van de avondklok vorige week leek het er aanvankelijk nog op dat boa’s wel op straat zouden worden ingezet na 21.00 uur, maar dat ze niet de bevoegdheid zouden krijgen om te handhaven. “Dat zou gedoe opleveren, want dat is niet duidelijk voor de boa’s zelf, en ook niet voor burgers. Dus het is heel goed dat ze die bevoegdheid nu krijgen”, zegt Ruud Kuin, voorzitter van de Nederlandse BOA-Bond.

Gemeenten mogen zelf weten of boa’s mogen handhaven of niet. Ook in Enkhuizen zijn boa’s tijdelijk bevoegd om de avondklok te handhaven. Zij hebben daarmee niet dezelfde bevoegdheden als de politie, maar zij mogen bij een overtreding op de avondklok wel bekeuren. Sinds het begin van de coronapandemie zet Enkhuizen vier boa’s in.

‘Oproepen tot rellen en slopen is onbegrijpelijk en verwerpelijk’

Het eerste weekend van de avondklok is handhaving ervan rustig verlopen. “Mensen hebben zich goed aan de avondklok gehouden. De politie heeft wel bekeuringen moeten uitdelen, maar om hoeveel bekeuringen het gaat is op dit moment niet bekend”, aldus de gemeentewoordvoerder.

Politie en boa's handhaven samen de avondklok in Enkhuizen.
Noodverordening geeft politie de mogelijkheid om preventief te fouilleren.
Politieauto met zwaailicht in de nacht.