Renovatie Staverse Poortje Enkhuizen in volle gang

Algemeen
Na jarenlang gesteggel een mogelijk ongekend snelle renovatie.
Na jarenlang gesteggel een mogelijk ongekend snelle renovatie. (Foto: Rodi Media)

ENKHUIZEN - Het Staverse Poortje is definitief doormidden gezaagd. Een belangrijk moment van de restauratie die onlangs startte. Het bovenste deel van het poortje ('de kroon') ligt nu tien meter verder op het parkeerterrein van de Compagnieshaven.

Het Staverse Poortje is Rijksmonument en bekend toeristenpoort in de zeemuur tussen de Wierdijk en de Compagnieshaven. Jarenlang werd het Poortje overeind gehouden door een stalen frame. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) steggelde al die jaren over de juiste wijze van renovatie met de Monumentencommissie. Eind vorig jaar kwam er groen licht.

Ingewikkelde klus

Woordvoerder van HHNK Marko Cortel: 'HHNK heeft veel ervaring met oude objecten zoals sluizen en dammen, maar dit is zonder meer niet-alledaags. Het ingewikkelde aan deze klus is de wijze waarop je dit het beste kunt restaureren. Dat is echt maatwerk.'

Tijdelijke trap

Eind juni startten de voorbereidende werkzaamheden. Met de eigenlijke restauratie is bewust tot na het hoogseizoen gewacht en deze neemt vijf tot zes weken in beslag. Naar verwachting zal de renovatie 19 november zijn afgerond. Bezoekers klimmen zolang tijdelijk over de muur via een stevige aluminium constructie.

Slechte staat

Het Poortje wordt compleet onder handen genomen. De bovenkant van het poortje is relatief ongeschonden, wordt schoongemaakt en opnieuw gevoegd waar nodig. Het middengedeelte is er slecht aan toe en wordt opnieuw opgebouwd. De authentieke stenen worden afgebikt en waar mogelijk opnieuw gebruikt. De fundering is niet aangetast.

Lange historie

Het Staverse Poortje kent een lange geschiedenis en komt oorspronkelijk uit de zeventiende eeuw, raakte in verval en werd in 1833 herbouwd. Door storm en wind raakte de zeemuur en het poortje vaak beschadigd. Het Poortje dat nu wordt gerestaureerd is het poortje uit begin negentiende eeuw.

Wie is eigenaar?

De zeemuur is eigendom van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, maar wie eigenaar is van het Poortje is niet altijd even duidelijk. In de media heerst nogal eens de misvatting dat de gemeente eigenaar is. Het Poortje is een Rijksmonument en eigendom van het hoogheemraadschap. Dit is niet altijd zo geweest. Tot de 21ste eeuw was gemeente Enkhuizen de rechtmatige eigenaar tot de gemeente in 1996 het Staverse Poortje voor het symbolische bedrag van één euro overdeed aan het hoogheemraadschap.

Waarde in geschiedenis

Gemeente Enkhuizen toont zich gematigd enthousiast met de renovatie bij monde van wethouder Dorus Luyckx, met cultureel erfgoed en monumentenbeleid in zijn portefeuille. "Als gemeente zijn we een groot voorstander van het behoud van erfgoed, mits goed uitgevoerd. Deze restauratie is grondig voorbereid. Dit rijksmonument is een waardevol aangezicht voor Enkhuizen en had een belangrijke waarde in de geschiedenis. Wij zijn daarom ook blij dat dit in ere wordt hersteld."

De bovenzijde van het Staverse Poortje met daarin het wapen van Enkhuizen.
Nadat het Staverse Poortje jarenlang overeind werd gehouden door een stalen frame is de renovatie nu in volle gang.