Historisch Haarlem (7): ‘Napoleon kerfde een kroontje in een beuk in Haarlem’

Historie
Acteur Charles Perukel als Lodewijk Napoleon wijst naar het kroontje op 25 april 2014 (Lodewijk Napoleon-dag).
Acteur Charles Perukel als Lodewijk Napoleon wijst naar het kroontje op 25 april 2014 (Lodewijk Napoleon-dag). (Foto: Titi des Bouvrie)

HAARLEM - In de Haarlemmerhout, waar onlangs eiken en sierkersen werden aangeplant, wordt aan ecologisch beheer gedaan. De natuur moet het zelf doen. Dode bomen blijven liggen.

Willem Brand

Een bos kun je het niet meer noemen, daarvoor ligt er teveel asfalt. Zo doorklieft de Fonteinlaan het nu beschermde stadspark. Helaas gebruiken veel fietsers niet de geasfalteerde fietspaden maar ook de gewone bospaden, waardoor de grond inklinkt en er te veel water blijft liggen.

‘Onaangenaam mens’

Schrijver, dominee en hoogleraar Nicolaas Beets wandelde er regelmatig met zijn Leidse studievriend Boerhave en zijn neef Robertus Nurks uit Amsterdam. In 1839 schreef Beets onder het pseudoniem Hildebrand zijn Camera Obscura. Daarin staat ook het verhaal ‘Een onaangenaam mens in Den Haarlemmerhout’. Model voor dat onaangename type is zijn neef.

Monument Jan Bronner

Wie een ommetje maakt zal in de Kleine Hout langs het Hildebrand monument van Jan Bronner lopen.

‘Ook Napoleon kerfde een kroontje in een beuk in Haarlem’

Wie vanaf de stad doorloopt, belandt links op de Jan Bronnerlaan. In de achthoek staan de karakters uit de diverse verhalen van Hildebrands boek versteend bijeen: Buikje, grootmoeder Kegge, Stastok sr. en Keesje, Suzette Noiret, Teun de Jager en Van der Hoogen en ook Nurks is present. Even verderop staat Hildebrand zelf.

Hartjes en initialen

Wie de Fonteinlaan oversteekt komt in de Grote Hout. Tijdens de oorlogsjaren kerfde een onbekende de beeltenis van Hitler in de bast van een beuk. Daaronder de mededeling OZO, ‘Oranje Zal Overwinnen’. Ook veel geliefden lieten er hun hartjes en initialen achter.

... ook van Napoleon

Ook de eenzame Franse koning Lodewijk Napoleon kerfde tussen 1808 en 1810 een kroontje met de R van Roi (= Koning) in een beuk. Daarna reed hij in zijn rijtuig terug naar zijn optrekje: het paviljoen Welgelegen, in Griekse en Romeinse stijl .

Over Historisch Haarlem

Wekelijks vind je in het Haarlems Nieuwsblad (op woensdag) en op maandag online op Rodi.nl/regio/Haarlem een ‘Historisch Haarlem’. Ik, Willem Brand, duik hiervoor in de geschiedenis van de stad. Tip? Bel of app: 06-28865799.