Historisch Haarlem (9): Vrouwen in het Verzet
HAARLEM - In november van dit jaar presenteert Noord-Hollands Archief de nieuwe tentoonstelling ‘Vrouwen in het Verzet’. NHA-medewerker en onderzoeker Mart van de Wiel is voor de tentoonstelling op zoek naar verhalen van ‘gewone’ verzetsvrouwen.
Willem Brand
De foto is exemplarisch voor de man-vrouw verhouding in die jaren: de man, dominant op de voorgrond, de vrouw die toekijkt erachter. Je kunt het ook positief zien: de vrouw staat achter de man! Wat opvalt is de krachtige uitstraling van de vrouwen. De foto komt uit de collectie van W. Niemeijer en is op 8 mei 1945 gemaakt bij Huize Duinlust. Dat was het commando-centrum van de Binnenlandse Strijdkrachten en tijdelijke gevangenis voor opgepakte NSB’ers.
Mart van de Wiel: “We zijn verder gaan kijken dan de bekende namen als Hannie Schaft en Truus en Freddy Oversteegen. Zij waren eigenlijk de uitzondering op de regel als het gaat over vrouwen in het verzet. Er is altijd meer gefocust op gewapend verzet en niet op helpend verzet, zoals het regelen van onderduikadressen en levensmiddelen. Door die heldenvererings-cultus rondom het gewapend verzet zijn we dat andere verzet uit het oog verloren. Veel vrouwen waren daarin een vitale spil en liepen met hun werk ook gevaar en konden naar kampen als Vught en Westerbork worden gestuurd.”
Van der Wiel heeft uitgerekend dat slechts 14% van de vijftienduizend Verzetsherdenkingskruizen naar vrouwen is gegaan, terwijl er waarschijnlijk procentueel gezien veel meer vrouwen in het verzet zaten. “Veel bronnen zijn er niet meer. We zoeken bijvoorbeeld in oude kranten en uitgaves van historische verenigingen naar verhalen van vrouwen. Tot nu toe is er een lijst van bijna 750 vrouwen voor heel Noord-Holland. Naast de expo ontwikkelen we ook een educatiepakket.” Fijn dat hiermee de kleinere rol die vrouwen zichzelf hebben toegedicht eindelijk groots wordt belicht.
Op de foto de eerste vergadering met lunch van de Binnenlandse Strijdkrachten. Staand van links naar rechts de koeriersters Greet van Rijn, Anneke Stoffer, Margot Roozen, Titia Blankevoort en Doke van der Koog. Zittend de stafhoofden Anema, Niemeijer, Koolhaas Revers, IJsendoorn en Groeneveld.
