Historisch Haarlem (10): Joods monument

Historie
Vanaf 4 mei 2013 herdenkt Mieke Mulder met haar familie haar gestorven familie bij het joodse monument in de Appelaarsteeg.
Vanaf 4 mei 2013 herdenkt Mieke Mulder met haar familie haar gestorven familie bij het joodse monument in de Appelaarsteeg. (Foto: Willem Brand)

HAARLEM - Vanaf 4 mei 2013 herdenkt Mieke Mulder met haar familie haar gestorven familie bij het joodse monument in de Appelaarsteeg. Zij heeft samen met haar man gestreden voor de komst ervan.

Willem Brand

Mieke Mulder, haar man Juul, hun dochters Merel, Mirjam en Deborah, kleinzoon Tommaso en aanhang herdachten vorige week in familieverband hun voorouders die in Duitsland zijn omgebracht. Ze legden behalve een roos ook ieder een steen neer. Deborah: “Een steen vergaat niet en is een blijvende herinnering.”

714 joodse Haarlemmers

In 2003 leest Mieke over het plan van Chris Hahn om een joods monument te plaatsen. Op 4 mei van dat jaar plaatst zij haar eigen namenmonument op de Westergracht. Op een houten plaat staan alle 714 joodse Haarlemmers die in Duitsland zijn omgebracht. Mieke: “Ze werden eerst in de Bavoschool ondergebracht om vanuit het perron op de Westergracht op de trein naar Duitsland te worden getransporteerd.”

Namen in bushokjes

Een jaar later hing Mieke met haar man Juul in alle bushokjes van Haarlem weer alle namen op om aandacht te vragen. Toen richtte het viertal Chris Hahn, Mieke Mulder, Patrick van der Vegt (ontwerper monument) en Robert Groen de Stichting Joods Haarlem op. In 2011 gaf burgemeester Bernt Schneiders de stichting groen licht voor een plek op het Philip Frankplein. Mieke: “Mijn grootvader en zijn tweelingbroer zijn vlakbij op nummer 13 in de Appelaarsteeg geboren. Hun vader was koster in de synagoge verderop in de straat. Zij konden niet buiten elkaar en hadden een fruitwinkel in de Schagchelstraat. Zij trouwden met de zussen Schellevis, Matje en Netty.”

Monument onthuld

Op 24 september 2012 werd het door de gemeente bekostigde monument in aanwezigheid van nazaten van de slachtoffers onthuld. Een kleine zevenhonderd joodse Haarlemmers overleefde door onder te duiken. Mieke’s moeder ontsprong de dans door net op tijd te trouwen met een niet-joodse man.

Mieke: “Dat was op 6 november 1940, in december mocht dat al niet meer. Ik heb een brief van mijn opa die hij uit de trein op weg naar Duitsland heeft geworpen. Hij geloofde dat hij werk zou krijgen. Mijn oma liet aan mijn moeder weten dat aan werken nog nooit iemand dood was gegaan..”

Oproep

Heeft u ook een idee voor deze rubriek? Een waardevol historisch verhaal, dat u graag met andere Haarlemmers deelt? Neemt u dan contact op met mij, Willem Brand, via
06-28865799.