Historisch Haarlem (26): De geheimen van de Bavokerk (2)

Historie
Frans Hals kon zelf geen eigen graf kopen, maar had het geluk dat hij bijgezet kon worden in het graf van zijn eerste schoonvader.
Frans Hals kon zelf geen eigen graf kopen, maar had het geluk dat hij bijgezet kon worden in het graf van zijn eerste schoonvader. (Foto: Chris Hoefsmit)

HAARLEM - De botten van beroemde Haarlemmers als Cajanus, Frans Hals, Saenredam en Bilderdijk liggen onder de hardstenen vloer van de Bavokerk. Die vloer bestaat eigenlijk uit horizontale grafzerken.

Willem Brand

De Bavokerk is een wereld in een wereld, een plek waar het binnenvallend zonlicht steeds opnieuw een andere sfeer teweegbrengt en de eeuwenlange historie van de stad zich samenbalt.

Eerste rang

Begraven worden in de kerk was een dure aangelegenheid, dat kostte je een flinke duit. Frans Hals had met zijn schilderijen goed verdiend, maar bij zijn overlijden was er nog maar zo weinig over dat hij geen eigen graf kon kopen. Hij had het geluk dat hij bijgezet kon worden in het graf van zijn eerste schoonvader, ene Ghijblant. En nog wel op het koor; eerste rang zou je kunnen zeggen.

Eerste plaquette

Frans Hals werd vergeten en twee eeuwen is er niet meer naar zijn graf omgekeken. Toen de schilder in de 19de eeuw echter als belangrijke Haarlemse schilder werd herontdekt, vond kunstminnend Haarlem dat op die grafzerk iets moest komen dat aan zijn laatste rustplaats deed herinneren. Op 1 september 1924, Hals’ sterfdatum, werd op de grafsteen van Ghyblant een plaquette geplaatst. 

Eigen grafsteen

In het jaar van de grote Frans Hals-tentoonstelling in 1962 vond de directie van het museum dat het de hoogste tijd werd voor een eigen grafsteen voor Hals. Die kwam er. Het was nogal een operatie om die plaatsen. De Ghijblantsteen werd ontdaan van de plaquette, en werd elders gelegd. Begin 2019 vonden de Vrienden van de Grote of St.-Bavokerk dat de oude steen weer boven de botresten van Frans Hals hoorde te liggen. De steen van Ghyblant werd weer op zijn oude plaats gelegd. 

Tweede plaquette

Op 31 augustus 2021 is een nieuwe plaquette na een toespraak van Dick Dijkstra, de initiatiefnemer, onthuld en sindsdien weten de bezoekers precies waar de grote schilder ligt.