Verrassende aanpak vliegtuiggeluid
HAARLEMMERMEER - Zijn gebouwen en buurten rond luchthavens zo te ontwerpen dat mensen er minder last hebben van vliegtuiggeluid? Ja dat kan, stelt bouwkundige Martijn Lugten. Op een onderzoek naar dit onderwerp promoveerde hij aan de universiteit van Cambridge.
Ervaring 'herrie' simpel te verminderen
Aan de kant van een gebouw zonder zicht op overvliegend luchtverkeer, is het aanmerkelijk stiller dan aan de kant waar dat zicht er wel is. Martijn Lugten: "Dat zijn echt grote verschillen. Hogere gebouwen hebben een meer afschermende werking, maar het geldt ook bij woningen van 7 meter." Woningen in de buurt van luchthavens kunnen dus het beste parallel aan de vliegroutes gebouwd worden, met de tuin aan de achterkant. Daar is het het stilst. "Dit geldt vanaf ongeveer 200 meter van de vliegroute, niet pal eronder."
Groene gevels
Hogere gebouwen schermen beter af dan lagere, tenminste wanneer de gevels niet van glas of een ander hard materiaal gemaakt zijn. Want dat weerkaatst. Groene gevels en daken zijn gunstiger: die nemen juist geluid op, al geldt dit met name voor hogere geluidsfrequenties, zoals hoge suistonen. Dakranden die uitsteken over de gevel hebben ook een geluidwerende werking en loggia's (balkons binnen de gevelwand) en gevelornamenten verstrooien geluid. Lugten: "Zo zijn er verschillende maatregelen waar je bij het ontwerpen van huizen en gebouwen gebruik van kunt maken, afhankelijk van de situatie."
Lugten onderzocht daarnaast of je met ingrepen in de omgeving de ergernis van mensen over vliegtuiglawaai kunt verminderen. "Het gaat dan niet om het daadwerkelijk verminderen van het aantal decibellen, maar om de hinder die mensen ervaren." In een virtual reality-omgeving deed hij samen met een promovendus psychologie van de Vrije Universiteit in Amsterdam verschillende tests. "Het blijkt dat mensen in een groene omgeving minder overlast ervaren. Het was verrassend om te zien dat, als we aan een omgeving alleen een paar bomen toevoegden, mensen vliegtuiggeluid minder hinderlijk vonden." Ook het geluid van kabbelend water of zingende vogels helpt om de ergernis over vliegtuiggeluid te verminderen.
Vervolgonderzoek
In opdracht van provincie Noord-Holland en de gemeenten Haarlemmermeer en Amsterdam onderzoekt Lugten nu de mogelijkheden voor een aantal buurten in Hoofddorp, Aalsmeer en Amsterdam-Zuid. Ook naar Rijsenhout wordt gekeken. Lugten is 'gematigd optimistisch'. "Het is natuurlijk niet zo dat je vliegtuiggeluid straks helemaal niet meer hoort of er helemaal geen last meer van hebt. Maatregelen op de grond zullen het niet compleet stil maken, maar ze bieden zeker kansen die nu nog niet worden benut."
Wethouder Jurgen Nobel is enthousiast. "Schiphol zorgt ervoor dat er brood op de plank komt, maar zorgt ook onmiskenbaar voor overlast. Vliegtuigherrie, we denken continu na over hoe we die overlast kunnen verminderen. We zijn nu bezig met het zoeken naar een goede proefopstelling binnen Haarlemmermeer, zodat Martijn Lugten verder kan testen, want het geluidsadaptief bouwen heeft, wat mij betreft, de toekomst."
