Hoofddorpse wetenschapper in finale European Inventor Award

Algemeen
Rik Breur met het door hem uitgevonden zelfklevend antifouling ‘tapijt’.
Rik Breur met het door hem uitgevonden zelfklevend antifouling ‘tapijt’. (Foto: PR)

HOOFDDORP - Hoofddorper Rik Breur is met zijn uitvinding, een zelfklevend antifouling 'tapijt', genomineerd voor de European Inventor Award 2019 in de categorie Midden- en Kleinbedrijf. Zijn uitvinding is een milieuvriendelijk alternatief voor giftige verfstoffen die doorgaans gebruikt worden om aangroei van zeeorganismen op schepen tegen te gaan.

Uitvinder Rik Breur in finale

Rik Breur, die een eenmansbedrijf in Hoofddorp heeft en zich richt op de pleziervaart, is een van de drie finalisten in de categorie MKB. Zijn uitvinding van zelfklevend antifouling tapijt voorkomt aangroei op schepen van zeeorganismen, zoals algen, zeepokken en mosselschelpen, zonder dat daarbij schadelijke en zeewatervervuilende chemicaliën worden gebruikt. Het bespaart reders en eigenaren van vaste bouwwerken op zee, zoals windparken en olieplatforms, dure schoonmaakoperaties en leidt tot efficiënter brandstofverbruik op schepen. "Geïnspireerd door de natuur heeft Breur op het raakvlak van materiaalwetenschappen en biologie een nieuwe oplossing voor een oud probleem gevonden, dat zowel de maritieme sector als de leefomgeving in zee ten goede komt", sprak EOB-voorzitter António Campinos bij de bekendmaking van de genomineerden voor de Europese Uitvindersprijs 2019. De winnaars van de jaarlijkse EOB-innovatieprijs worden op 20 juni tijdens een ceremonie in Wenen bekendgemaakt.

Milieuvriendelijk

Biofouling is een groot probleem en stelt reders en eigenaren van vaste bouwwerken in zee voor een dilemma: Negeren of aangroei voorkomen door giftige en vervuilende antifouling-verf te gebruiken. Voortdurende aangroei van zeeorganismen veroorzaakt weerstand en leidt tot 10 tot 40 procent hoger brandstofverbruik. Dat kost de scheepvaart jaarlijks zo'n 20 miljard euro. Biofouling kan ook schade veroorzaken aan windparken en olieplatforms en leidt tot dure schoonmaakoperaties. Wetenschapper en uitvinder Rik Breur zag de negatieve gevolgen van biofouling voor het milieu en was vastbesloten een groene oplossing te vinden.

Breur begon zijn loopbaan in 1996 bij TNO. Na zijn promotie aan de TU Delft in 2001 richtte hij in 2002 zijn eigen bedrijf, Material Innovation Centre, op om vernieuwingen op dit terrein in gang te zetten. Het gepatenteerde 'Finsulate' bestaat uit nylon vezels, een tweecomponentenlijm op waterbasis en een polyester folie. Het zelfklevend tapijt - of 'stekelhuidje', zoals hij het noemt - wordt op de romp van het schip aangebracht en leidt niet tot weerstand door nauwgezette hydrodynamiek. Breurs technologie is een milieuvriendelijk alternatief voor het dilemma tussen het gebruik van giftige antifouling- verf en 'niets doen'.

Biologie

Breurs uitvinding komt voort uit zijn belangstelling voor biologie. Hij keek in het bijzonder naar de manier waarop de natuur ongewenste groei voorkomt en organismen afweert door een vijandige omgeving te creëren. Als wetenschappelijk onderzoeker en fervent duiker, bestudeerde hij stekelige oppervlakken, zoals van zee-egels. Geïnspireerd door dit natuurlijke beschermingsmechanisme, ontwikkelde hij een tapijt van stroeve, stekelige microvezels. De constant bewegende stekelige nylon naalden vormen een onaantrekkelijk oppervlak voor algen, zeepokken en andere zeeorganismen en voorkomen dus aangroei. Het tapijt werkte effectief bij varende en aangemeerde schepen, wat betekende dat het ook geschikt is voor bredere toepassing op vaste bouwwerken, zoals boorplatforms en off-shore windturbines. Breurs eerste antifouling-product, bestemd voor netten in viskwekerijen, werd in 2006 op de markt gebracht. In de afgelopen 10 jaar richtte hij zich vooral op toepassing van de technologie op bewegende schepen. Vanwege de enorme vraag naar antifouling in de scheepvaart, maar zeker ook vanuit zijn eigen gedrevenheid om de schadelijke milieueffecten van antifouling op verfbasis te verminderen.

Doel

Breurs doel is om het gebruik van giftige antifouling-verf terug te dringen om de schade aan het onderwaterleven door biociden en verflozingen te stoppen. Om dat doel zo snel mogelijk te bereiken, zoekt hij een strategische partner voor de logistiek en distributie. Hijzelf wil zich richten ophet verder ontwikkelen van zijn uitvinding. In maart 2018 werd 'Finsulate' tijdens de HISWA Amsterdam uitgeroepen tot product van het jaar. "Ik geniet ervan dat ik een maatschappelijk probleem met mijn creativiteit kan oplossen. Dat is mijn grootste motivatie," zegt Breur, "De evolutie laat zien dat de natuur allerlei oplossingen heeft waarvan wij als mens kunnen leren."

Innovatieprijs

De European Inventor Award is een van Europa's meest prestigieuze innovatieprijzen. De awards worden jaarlijks door het Europees Octrooibureau (EOB) uitgereikt. De onderscheiding eert individuele uitvinders en teams van uitvinders van wie baanbrekende uitvindingen antwoorden bieden op de grootste uitdagingen van deze tijd. De finalisten en winnaars worden geselecteerd door een onafhankelijke jury, bestaande uit internationale autoriteiten uit het bedrijfsleven, de politiek, de wetenschap, de academische wereld en onderzoek. De voorstellen worden beoordeeld op de bijdrage aan de technologische vooruitgang, sociale ontwikkeling, economische welvaart en het scheppen van banen in Europa. De prijs wordt uitgereikt in vijf categorieën. Bovendien kan het publiek stemmen voor de Popular Award; de Publieksprijs wordt toegekend op basis van online stemmen op de EOB-website voor de vijftien finalisten.

Rik Breur plakt het door hem uitgevonden zelfklevend antifouling ‘tapijt’ op een boot.