Opinie: ‘Nu dialoog tussen staalbedrijf en bewoners IJmond!’

Algemeen
Tata Steel.
Tata Steel. (Foto: Bert Westendorp)

IJMOND - Door de gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen is te lang weggekeken van de overlast en ook van een perspectief om het staalbedrijf groener te laten produceren. Na het zoveelste onderzoek over schadelijke stoffen polariseert de discussie flink. 

Het staalbedrijf bestaat al 104 jaar op Velsens grondgebied en heeft veel betekend voor veel inwoners van Noord Holland. Het staat nu op een belangrijk kruispunt en zal de goede afslag moet nemen. Tata Steel is een economische pijler voor Nederland. Er is altijd kritiek geweest op het bedrijf als het om milieubelasting gaat. Dat is goed en houdt het bedrijf scherp.

Aanklacht ‘Frisse Wind’ over moedwillig schaden van mens en dier, met als hoofdschuldige: directie van het staalbedrijf

De eigenaar in India van Tata Steel heeft ‘IJmuiden’ al een tijdje in de etalage gezet. Het loopt niet storm met nieuwe kopers en het Zweeds/Finse concern SSAB haakte begin van dit jaar af. In het staalbedrijf hunkeren de werknemers en management naar de tijden van hun oude Hoogovens waar ze nog zelf konden bepalen waar investeringen en innovaties moesten plaatsvinden. Nu moet directeur Hans van den Berg bij een gering bedrag aan euro’s al toestemming vragen aan de Indiase eigenaren. Dat is onwerkbaar en de schadelijke uitstoot had al veel eerder aangepakt moeten worden. In plaats daarvan hebben de Indiase eigenaren processen in gang gezet om het staalbedrijf financieel en qua kennis leeg te zuigen.

Iedereen vindt dat de problemen die Tata Steel IJmuiden veroorzaakt voor de omgeving en het milieu zo snel mogelijk moeten worden opgelost.

 Daar liggen nu drie oplossingen/scenario’s voor op tafel:

1. De oplossing van Frisse Wind e.a. die erop neerkomt dat er geen toekomst is voor de staalindustrie in de IJmond.

2. De oplossing van Tata Steel om CO2 in lege gasvelden op te slaan in de Noordzee, waarmee het milieu wordt gespaard, maar de omwonenden pas in 2035 profiteren van de sluiting van Kooksfabriek 2 in 2035.

3. De oplossing van de FNV en werkgroep Zeester die zo snel mogelijk overgaan op CO2-vrij staal maken zodat Kooksfabriek 2 al in 2026 dicht kan.

De aanklacht van stichting Frisse Wind gaat in de kern over het moedwillig schaden van mens en dier, met als hoofdschuldige de directie van het Nederlandse staalbedrijf.

Gevangenisstraf

Feitelijk wil men met de aangifte via het strafrecht dat de directie een gevangenisstraf krijgt. Dan versimpel je de problematiek en breng je die terug tot een aanklacht tegen de Nederlandse directie. Zij zijn slechtst ‘filiaalhouders’. Nu wil ik niet opeens de directie van Tata Steel gaan beschermen. 

Zwaar bekritiseerd

Als vakbondsbestuurder heb ik hen regelmatig zwaar bekritiseerd en verweten dat ze niet meer in regie zijn, wat heeft geresulteerd in een onzekere koers en toekomst voor het staalbedrijf. Maar met het zoeken van je “gelijk” via het strafrecht los je geen problemen op en sla je volledig door om maar je zin te krijgen. Dan wil je helemaal niets begrijpen van de historie en verwevenheid die de staalindustrie heeft met Noord Holland. Als sluiting van het bedrijf je enige optie is, dan zet je doelbewust het werk, inkomen en bestaanszekerheid van tienduizend werknemers en 25.000 arbeidsplaatsen bij toeleveranciers op het spel.

Er moet nu een dialoog komen! De IJmond-gemeenten moeten daar het voortouw in nemen. Het leven bestaat er nu eenmaal uit om elkaar te willen en kunnen vinden. Om die reden heeft de FNV haar plan Groen Staal geïntroduceerd, waar de Tweede Kamer en de regering zich nu over buigen.

Het gerenommeerde organisatiebureau Roland Berger doet nu in opdracht van FNV Metaal en Tata Steel onderzoek naar de haalbaarheid van een nieuwe manier van ijzer en staal maken. In een tussenrapportage heeft Roland Berger al vastgesteld dat het plan van de FNV voor Groen Staal technisch haalbaar is.

FNV-plan

Het FNV-plan is naar mijn mening het beste plan omdat het de milieu en gezondheidsproblemen het snelste zullen aanpakken. Het is nu zaak dat het staalbedrijf zo snel mogelijk overgaat tot CO2-vrij produceren van ijzer en staal en zo de milieubelasting en overlast voor de omgeving vermindert. Tata Steel India zal ook in de buidel moeten tasten om het staalbedrijf weer een goede toekomst te geven. En als de overheid daarbij helpt dan wordt het interessant voor een nieuwe eigenaar en dan is ‘Hoogovens nieuwe stijl’ een lonkend perspectief. Dan profiteren niet alleen de omwonenden van de mogelijkheden die de toekomst biedt, maar ook de mensen die hier dag in dag uit hun boterham verdienen.

Roel Berghuis, FNV bestuurder, Amsterdam