Vals spelen
Dit weekend is de aftrap van het EK Voetbal 2021. Het toernooi zou eigenlijk al in 2020 plaatsvinden, genaamd ‘UEFA EURO 2020’, maar vanwege de coronacrisis is het toernooi met een jaar verplaatst. Dat belooft natuurlijk weer een waar spektakel te worden, met alle feestgedruis, Oranjekoorts, gekkigheid, etc. van dien. Natuurlijk zal het iets minder uitbundig kunnen worden beleefd en gevierd dan normaliter het geval is vanwege de nog steeds aanwezige corona-perikelen. Maar het zal ongetwijfeld toch wel weer een waar volksfeest worden, zeker wanneer de resultaten van Oranje met zich zullen brengen dat de groepsfase zal worden doorstaan.
Net als bij ieder ander groots sportevenement zal ook nadrukkelijk aandacht worden besteed aan ‘fair play’, in alle facetten. Want voetbal is groots en omgeven door grote (financiële) belangen, waardoor ‘vals spel’ al snel aanlokkelijk is en op de loer ligt. Denk maar eens aan de befaamde ‘Hand van God’, de gestolen overwinning op Engeland in de kwartfinale van het WK 1986 in Mexico. Diego Maradonna werkte de bal met de hand tegen het net en bracht Argentinië daardoor een ronde verder in het toernooi. Argentinië werd uiteindelijk zelfs wereldkampioen.
Ook dopinggebruik ligt als ‘vals spel’ op de loer, wat in het hedendaagse voetbal nog veel meer een rol speelt dan voorheen het geval was. Vroeger was dit soort ‘vals spelen’ vooral voorbehouden aan sporten zoals gewichtheffen, wielrennen en atletiek waar obscure artsen met Oostblok-accent met regelmaat de spuit ‘in de bips’ van atleten en sporters zetten, bedoeld om bovenmenselijke prestaties geleverd te krijgen. Maar vandaag de dag zie je doping veel breder terugkomen in de sportwereld. Zoals gezegd is het binnen het voetbal ook geen onbekend fenomeen meer. Binnen de vechtsport, bijvoorbeeld, komt het ook steeds meer voor. Badr Hari is daar een ‘fraai’ recent voorbeeld van.
Vals spelen en topsport gaan dus (helaas) samen hand in hand. Maar uiteraard blijft het daartoe niet beperkt, vals spelen is niet alleen aan topsporters voorbehouden. Integendeel.
Ik weet nog goed, toen ik jong was, dat er tijdens verjaardagen bij m’n ouders thuis steevast werd geklaverjast door mijn vader en mijn ooms. Illustere mannen met namen als Freek Hoekstra, Eel Hoekstra, Fer Hoekstra, Ben Hoijtink en Leen Hoijtink. Stuk voor stuk van ‘gereformeerde’ huize (mijn vader werd zelfs ‘De Dominee’ genoemd), maar zodra de kaarten op tafel kwamen dan was het oorlog, het spreekwoordelijke ‘mes op tafel’. Dan kon en mocht alles wat God verboden heeft. Vals spelen werd tot kunst verheven en geloof me, wij waren natuurlijk niet de enige familie waar de regels aan de laars werden gelapt onder het motto: ‘winnen tegen iedere prijs’. Ofwel, alles was geoorloofd.
En zoals gezegd, ‘vals spel’ vinden we overal terug. In het bedrijfsleven, de politiek, op het schoolplein. Ook in de makelaardij, zo hoorde ik laatst, nu er steeds meer signalen binnensijpelen over oneerlijke praktijken bij de aan- en verkoop van woningen. Er zijn zelfs mensen die er hun professie van hebben gemaakt, zo las ik recent dat er fikse straffen waren uitgedeeld aan een aantal mannen uit Engeland, die de Casino’s in Nederland probeerden leeg te trekken door samen vals te spelen aan de kaarttafel. Of wat te denken van weddenschappen die eigenlijk ‘doorgestoken kaart’ blijken te zijn, matchfixing waarbij de uitslagen van sportwedstrijden worden gemanipuleerd door scheidsrechters of spelers die omgekocht worden? En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Nu zult u zich ongetwijfeld afvragen: “spelen advocaten ook wel eens vals?”, wellicht ‘geprikkeld’ door Amerikaanse tv-series waarin advocaten soms worden neergezet als volleerde leugenaars, die rechters door list en bedrog weten te misleiden om tot een voor hun cliënt gunstige beslissing te komen. Ook in Nederland leeft overigens het idee dat het advocaten is toegestaan om te liegen en vals te spelen. In de Nederlandse taal zijn ook uitdrukkingen te vinden als “liegen als een advocaat” en “een advocatenstreek”, die suggereren dat advocaten door onoprechte, listige handelingen hun doel proberen te bereiken. Maar het is advocaten absoluut niet toegestaan om te liegen, een doodzonde. In een civiele procedure moeten partijen hun verhaal volledig en naar waarheid vertellen, óók de advocaat. Het is een advocaat daarbij uiteraard wél toegestaan om de feiten in het voordeel van zijn cliënt te presenteren (de feiten ‘kleuren’). Goede advocaten weten hoe zij, binnen deze vrijheid, op een gepaste wijze hun wederpartij in een slecht daglicht kunnen stellen en daarmee de rechter te overtuigen. Want ook al mag je niet liegen, je wilt natuurlijk wel altijd het beste resultaat voor de cliënt bereiken! Zoals wij op kantoor altijd zeggen: “altijd willen winnen, op het scherp van de snede!”.
En nu maar hopen dat de mannen van Frank de Boer met dezelfde instelling aan het EK gaan beginnen. Hup Holland Hup!
Evert Hoekstra - Advocaat/Partner - CKH Advocaten
