Verhalen uit Heiloo zijn belangrijk om te vertellen

Cultuur
Margreet Schouwenaar, dichteres en kinderboekenschrijfster leert mensen (lokale) verhalen creatiever schrijven.
Margreet Schouwenaar, dichteres en kinderboekenschrijfster leert mensen (lokale) verhalen creatiever schrijven. (Foto: Irina Hoffer)

HEILOO - “Om verhalen op papier te krijgen is het belangrijk om na te denken over zaken als: wat ruik je, wat zie je, wat hoor je of wat voel je.” Volgens Margreet Schouwenaar, dichteres en schrijfster van kinderboeken, heeft iedereen verhalen in zich die verteld mogen worden. Handvatten hiervoor geeft ze tijdens haar cursussen Creatief schrijven en Levensverhalen schrijven, die vanaf 1 september starten in de bibliotheek van Heiloo.

Het mooie van taal op papier is de mogelijkheid om een wereld opnieuw te scheppen

“Maar ...”, voegt ze toe, “als schrijver houd je je oordeel voor je, zodat de lezer zelf gaat nadenken, zelf gaat ontdekken hoe iets zit.” Dat houdt in dat de lezer van het verhaal ruimte moet houden om zelf in te vullen. “Het is niet handig te vertellen: die man werd kwaad of: dat was de mooiste vrouw van de hele wereld. Omschrijf het anders, bijvoorbeeld: de man liep langzaam rood aan, klemde zijn lippen op elkaar … of: haar haren zoemden om haar hoofd als een zwerm bijen.”

Op die manier zie je dit beeld direct voor je, vindt ze. Het mooie van taal op papier is de mogelijkheid om een wereld opnieuw te scheppen, met al je zintuigen. Dat is dan ook wat Margreet iedereen wil leren. In de cursussen leert ze de deelnemers anders met taal om te gaan, want: “taal is het toverstof, maar je hebt ook de tovenaar nodig!”

Lokale verhalen

Margreet leert haar deelnemers graag verhalen schrijven. Ze is het ermee eens dat lokale verhalen, verhalen uit de buurt, belangrijk zijn om te vertellen. Ze merkt het zelf bij de sociale media zoals Facebook. “In een groep als ‘Je bent Heiloo-er als’, wordt door een bezorgde inwoner gevraagd of er ergens brand is, omdat zij rook ervaart. Bijna meteen krijgt ze antwoord. Of iemand schrijft dat er al een paar dagen een poes bij hen in de tuin zit, met een foto van die poes. Het baasje is dan meestal snel gevonden.” Dit zijn in haar ogen voorbeelden van verhalen.

Dode poes

“Het zijn soms de kleine dingen die een mooi verhaal maken”, voegt ze toe. “Zo liep ik laatst over straat en kwam een vrouw tegen met in haar handen een dode poes. Ze strekte haar handen uit en vroeg: Mag ik deze aan u gegeven? Ik was verbouwereerd en zei: Ja, prima en nam de poes van haar aan.” Een beeld van een gebeurtenis waar je een verhaal over zou kunnen schrijven, aldus Margreet. Verhalen verbinden, vernieuwen en mensen delen zo hun informatie.

Taal is bijzonder goedje

“Taal is een bijzonder goedje”, vertelt ze, “het draagt onze betekenissen. Het is een manier van communicatie. Op papier ervaar je hiervan een klein stukje, maar als je praat, doet ook je lichaam mee. Dan gebruik je je houding, stem en mimiek. Het is een heel ander communicatiekanaal dan muziek. Muziek komt direct bij je naar binnen en raakt meteen je hart. Bij taal verloopt dit anders. Taal wordt door ons gebruikt voor communicatie, maar communicatie blijkt een van de moeilijkste dingen die er is. We begrijpen elkaar vaak verkeerd.”

Pen in je hoofd

Juist in deze tijd zijn mensen aangewezen op zichzelf en de mensen dichtbij. Een eigen levensverhaal vertellen, is een bron van inspiratie voor anderen, vindt Margreet. “Je kunt vertellen hoe het leven was voor jou en dit delen met anderen. De ervaring leert dat dit veel plezier oplevert. We staan regelmatig stil bij vragen als: Wat heb je geleerd in je leven? Daar zou je de krant mee kunnen vullen”, bevestigt Margreet met een gulle lach. “En wat betreft creatief schrijven: daar krijg je allerlei verschillende opdrachten. Bijvoorbeeld: Hoe beschrijf je een personage zodat de lezer hem ook voor zich ziet? Een pen doop je in je eigen hoofd, in jouw belevenissen en ervaringen. Zo is iedere schrijver zijn of haar eigen inktpot en vertelt wat hij heeft meegemaakt. Ik heb meerdere cursussen gegeven en zie hoe mensen erdoor veranderen. Ze groeien, worden bewuster van taal en genieten ervan.”

Verhalen in de krant?

Een verhaal voor de krant hoeft volgens haar ook niet zo ingewikkeld te zijn. Mensen denken misschien dat het groots of meeslepend moet zijn voor het in de krant komt, maar het is ook al interessant als mensen vertellen over vragen als: Hoe heb je de Coronatijd doorstaan? Hoe heb je deze zomer doorgebracht? Welke plekken in het dorp zou je willen delen met anderen en waarom? Aan welke plek heb je goede herinneringen en welke herinneringen zijn dat? “Ik stimuleer mensen om die verhalen te schrijven en te vertellen, daar weet ik veel een leuke uitdagende grappige oefeningen voor. Bij elke cursus geef ik huiswerk mee zodat mensen in de tussenliggende weken zelf aan de slag kunnen met hun verhalen.” Meteen krijgt ze een idee: “Wie weet kunnen we één of meer van die lokale verhalen aan jullie sturen om te plaatsen in deze krant?” Meer weten over de cursussen? info@margreetschouwenaar.nl.