Corona-app van de Gouden Eeuw

Algemeen
De leprozenklepper: het ‘gevreesde’ waarschuwingsmiddel uit de Gouden Eeuw.
De leprozenklepper: het ‘gevreesde’ waarschuwingsmiddel uit de Gouden Eeuw. (Foto: Menno van Wees)

HOORN - Het Westfries Museum in Hoorn opent haar deuren weer op dinsdag 2 juni. Tot die tijd worden de verhalen uit de Gouden Eeuw dagelijks gedeeld op de website en Facebookpagina van het museum.

Van tulpenmanie tot pandemie: de historische onderwerpen blijken verrassend vaak zeer actueel te zijn. Zo ontdekte Henriëtte Tilgenkamp, collectiebeheerder van het Westfries Museum en van de historische stadscollectie Enkhuizen, twee leprozenkleppers uit 1694 en 1699 in de Enkhuizer collectie. Wat op het oog leek op een muziekinstrument, bleek het ‘gevreesde’ waarschuwingsmiddel uit de Gouden Eeuw te zijn. In een vlog vertelt zij over de ‘clapspaen’ die leprozen moesten gebruiken als ze de straat op gingen. Dat klinkt nog door in een oud kinderliedje: ‘Klikspaan, boterspaan, je mag niet door mijn straatje gaan’.

Podcast

Aansluitend op de vlog met Henriëtte maakte Ad Geerdink een verdiepende podcast over ziek en zeer in de Gouden Eeuw. Hij vertelt daarin niet alleen het intrigerende verhaal van de leprozenklepper, maar ook over andere besmettelijke ziekten in de zeventiende eeuw. Hoe gingen de mensen toen om met pandemieën? De pest bijvoorbeeld, die de Zwarte Dood werd genoemd. In de zeventiende eeuw brak deze besmettelijke ziekte meerdere keren uit in Nederland, met tienduizenden doden tot gevolg. Niet verwonderlijk, want de doctoren stonden machteloos. Hun medische kennis steunde op de toen al meer dan duizend jaar oude theorieën van de Griekse wijsgeer Galenus. Die wankelde in de Gouden Eeuw door grensverleggend onderzoek naar de geheimen van het menselijk lichaam, waarmee selfmade-wetenschappers als Jan Swammerdam, Frederik Ruysch en Anthonie van Leeuwenhoek naam maakten. Ad Geerdink verhaalt er in de podcast over - in kleuren en indringende Gouden Eeuw-geuren - en linkt zo het heden aan het verleden.

De vlog en podcast zijn te vinden op www.wfm.nl en op de Facebookpagina van het Westfries Museum.