Eerbetoon aan kunstenaar Servaas in Expoost in Hoorn

Servaas Schoone was beeldend kunstenaar en werkzaam in Hoorn. Internationaal werd hij bekend met zijn videowerk, maar vooral door zijn Int. ƒi$h handel Servaas & Zn. Holland. Als kunstenaar was hij autodidact en zei daarover: “Alles wat ik op een academie leer, hoef ik nu niet meer af te leren”. Hij begon met schilderen maar doorliep op zijn eigen wijze met zevenmijlslaarzen allerlei disciplines. Zijn eerste werk was te zien in de Boterhal, waarover een recensent schreef dat we nog veel van Servaas zouden horen. Een aantal vroege werken zijn in deze expositie te bewonderen.

Artistiek

Een bijzondere eigenschap van Servaas was dat succes met zijn werk geen doel op zich was. Hij gooide heel gemakkelijk alles weer over een andere artistieke boeg en ging van schilderen over op video en vandaar weer naar video-installaties. Zijn videowerk kreeg via Monte Video (nu LIMA) internationale bekendheid en werd gekenschetst door eenvoud, dynamiek en humor. Zo maakte hij het werk Watercolors (op de expositie te zien) waar geen videocamera aan te pas kwam. Ook is het werk Fish from Holland te zien, een blik witte bonen in tomatensaus met een uit de losse pols getekende haai en de sound van de trailer van de film Jaws op de achtergrond. Servaas vond uiteindelijk de monitor voor zijn video-ideeën te beperkt en begon te knutselen aan video-installaties. Hierbij werd het signaal van geluid of beeld omgezet in perslucht waarmee vervolgens een veertje, stalen sculpturen en zelfs de toeschouwers in beweging werden gebracht. De minimalistische installatie Pfft kreeg overal grote bekendheid en is een mooi voorbeeld van de eenvoud van zijn werk. Who is Afraid of Video (aangekocht door het Stedelijk Museum Amsterdam) is een video-installatie waar het passieve kijkgedrag van de mensen becommentarieerd wordt. De soms schokkende televisiebeelden sturen een zweep aan die d.m.v. perslucht wild om zich heenslaat en het publiek letterlijk kan raken.

In de jaren tachtig richtten een aantal kunstenaars bedrijven op als vorm van kunst bekend als ‘Business Art’ waarbij het zaken doen zelf deel van het artistiek concept werd. Jeff Coons werkte op Wallstreet, Ingold startte Ingold Airlines, een andere kunstenaar begon een eigen bank, maar Servaas hield nu eenmaal van vis en zette een visbedrijf op: Int. ƒi$handel Servaas & Zn. Hij bracht tal van vis-gerelateerde producten op de markt zoal ingeblikte vislucht in verschillende formaten die veelal in stapels aan tal van musea en particulieren werden verkocht, die Servaas prompt tot zijn franchise of filialen rekende. Meer industrieel geproduceerde producten vonden aftrek zoals visparfum ‘Eau de Poisson’, Fish-bier en zelfs een haringkar: ‘Art is what you eat’ werd uitgevent op de grootste kunstbeurs van Europa, in Keulen. Zijn werk leidde tot grote controverse en veel hilariteit en als geen ander wist hij daarmee de media te bespelen.

Lesgeven

Servaas gaf les aan de kunstacademie ArtEZ in Arnhem en leidde zijn studenten op tot ondernemende kunstenaars. Hij was initiatiefnemer van het BAS-project (Business Art Stageplan) waarbij kunstenaars stage liepen bij tal van bedrijven, van bakker tot kapper. Het mes sneed daarbij aan twee kanten; bedrijven leerden door de kunstenaar met andere ogen naar hun producten kijken en de student leerde iets over bedrijfsvoering.

Zijn maatschappelijke betrokkenheid resulteerde in de instelling van de Milieu-kunstprijs waarbij b.v. Mazda een ‘oorkonde’ toegekend kreeg voor de ontwikkeling van energiezuinige auto’s. Samen met een aantal gevangenissen ontwikkelde hij het programma NPI, Nieuw Positief Initiatief, waar de gevangenen in een vroeg stadium begeleid werden naar een nieuw leven na hun detentie. Begin jaren negentig bemachtigde Servaas het kunsteigendomsrecht van alle wereldzeeën, waarmee hij de zee tot kunst verhief. Met de campagne ‘De zee huilt’ vestigde hij zo de aandacht op de vaak deplorabele conditie van de zee en kon men de actie steunen door een deel van de zee te kopen.

In maart 2001, nu twintig jaar geleden, overleed Servaas. Zijn zoon Wessel heeft het bedrijf Int. ƒish-handel & Zn., zoals al in de naam besloten lag, voortgezet en is mede-initiatiefnemer van deze expositie. Van de expositie is ook een fraaie brochure verschenen die voor slechts €3,- bij export te verkrijgen is. Met deze aankoop steunt u ook pop-up museum Expoost. Voor meer informatie over Servaas: www.servaaszn.com

Tuin

Natuurlijk is ook de fraaie beeldentuin geopend voor publiek, met werk van vele kunstenaars. Deze tuin, in het hartje van de stad, is een lust voor het oog. De enthousiaste vrijwilligers zorgen er continue voor dat de tuin perfect wordt onderhouden. Er zijn o.a. beelden te zien van de kunstenaars Marina van der Kooi, Juliette van Bavel, Rolf Mulder, Ton Kalle, Dick Simonis, Helena Lambert en Petry Claassens, Hetty Looman en Marion Jebbink. En natuurlijk het omstreden beeld ‘Madonna’ van Jos Beurskens.

EXPOOST is te bezoeken van woensdag tot en met zondag van 13.00 tot 17.00 uur aan Roode Steen 15 in Hoorn of www.expoost.nl. Vrij entree.