De Betrokken Poorter: ‘Parkeren stationsgebied Hoorn kan volledig ondergronds’

Algemeen
Afbeelding
Foto: aangeleverd

HOORN - In de geplande aanpak van het stationsgebied zouden de beoogde bovengrondse parkeergebouwen zonder enig probleem kunnen worden vervangen door een ondergrondse parkeergarage. Dat is niet alleen de mening van bewonersvereniging De Betrokken Poorter, maar ook van vele leden van de Hoornse gemeenteraad. Dat werd duidelijk tijdens een digitale bijeenkomst op vrijdag 21 januari, waar niet alleen gemeenteraadsleden acte de présence gaven, maar ook projectleiders en andere geïnteresseerden. Tijdens de bijeenkomst kon kennis worden genomen van de bevindingen van stichting De Betrokken Poorter over de plannen rondom het stationsgebied: het project ‘Poort van Hoorn’. 

Door Wally Ooms

De Poort van Hoorn omvat een groot gebied van vele hectaren. Met aan de ene kant het stationsgebied noord (de zijde van het Transferium) en aan de andere kant van de spoorlijn het gebied Pelmolenpad. Het voornemen is om in het hele gebied woningbouw te realiseren, parkeerruimte te scheppen voor auto’s en fietsen en het busstation over te hevelen naar de noordzijde. 

Wilde motie: onderzoek ondergrondse parkeergarage Transferium

In november 2019 diende een overgrote raadsmeerderheid een zogeheten ‘Wilde motie’ in, waarin werd aangedrongen op een onderzoek naar de mogelijkheid tot ondergronds parkeren. Daarop werd in maart 2020 geantwoord dat bij meerdere ondergrondse parkeerlagen dure technieken noodzakelijk zijn en een zwaardere bodem (diepwanden in plaats van damwanden; onderwaterbeton voor de bodem van de parkeergarage). Dit vanwege de gesuggereerde ongunstige bodemgesteldheid ter plaatse. 

De Betrokken Poorter

Deze conclusie werd niet gedeeld door De Betrokken Poorter. Met als ‘technische man’ de aan het Keern wonende ingenieur Fred Veerman, een man met een bouwkundige en civieltechnische achtergrond, die in zijn werkzame leven als leidinggevende betrokken is geweest bij grote bouwprojecten. De Betrokken Poorter vroeg alle beschikbare berekeningen en onderzoeken op. Veerman, die kan putten uit een groot netwerk in de bouwwereld, liet alles narekenen door gespecialiseerde bedrijven om vervolgens alles te vervatten in een brochure, die aan het college en de gemeenteraad werd aangeboden. Datzelfde college en gemeenteraad had eerder het streven geuit om zo veel mogelijk parkeerplekken onder de grond te plaatsen. De Betrokken Poorter kwam ze daarin ruimschoots tegemoet. Er werd aangetoond dat de samenstelling van de grond van dien aard is dat er zonder speciale voorzieningen een ondergrondse parkeergarage kan worden gerealiseerd die vrijwel het gehele stationsgebied bestrijkt. In april 2021 werd ingenieursbureau Witteveen + Bos door de gemeente Hoorn ingeschakeld. Dit bureau stelde vast dat 2-laags ondergronds parkeren zonder extra maatregelen zoals diepwanden en onderwaterbeton zonder enig bezwaar kan worden toegepast. Na nadere bestudering kon het ingenieursbureau volledig instemmen met de technische bevindingen van De Betrokken Poorter. Alle argumenten om niet ondergronds te bouwen om technische redenen leken daarmee van tafel. 

De financiën

Het tweede argument van het ingenieursbureau kwam er op neer dat de prijs van een ondergrondse parkeergarage hoger is in vergelijking met een bovengrondse variant. Dat klopt ook helemaal. Maar de prijsvergelijking gaat mank doordat er meer bouwvolume vrijkomt in het stationsgebied als daar géén parkeergarage staat. De extra te benutten ruimte kan volledig gebruikt worden voor woningbouw, waarmee een ondergrondse parkeergarage dan ook per saldo goedkoper is. Dat bovengrondse parkeergarages per definitie afzichtelijk zijn is genoegzaam bekend. Bij de keuze voor een enigszins toonbare bovengrondse en dus zeer zichtbare parkeergarage moet er rekening worden gehouden met een prijsniveau dat 1,5 maal hoger ligt dan een gemiddelde bovengrondse parkeergarage.

Bestemmingsplan

Na inzage in de berekeningen en presentatie van De Betrokken Poorter volgde niet onmiddellijk gejuich vanuit het gemeentehuis, daar bij omzetting van bovengronds naar ondergronds parkeren het inmiddels opgemaakte bestemmingsplan gewijzigd zou moeten worden. Dat betekent tijdverlies. Volgens de opgemaakte planning zou de gemeenteraad volgende maand een besluit nemen over het bestemmingsplan. Bij wijziging daarvan moet er rekening worden gehouden met een uitstel van maanden vanwege procedurele implicaties. Behoudens eventueel popelende projectontwikkelaars zal niemand het de leden van de gemeenteraad kwalijk nemen als daarvoor gekozen wordt. De gigantische voordelen van ondergronds parkeren rechtvaardigen in veler ogen dit uitstel.

Busstation en remise

Het huidige busstation en de remise beslaan een gebied van enkele duizenden vierkante meters. Het overhevelen van het busstation betekent automatisch ook een overheveling van de remise. Eigenaardig genoeg is er in de plannen van de gemeente Hoorn geen rekening gehouden met de busremise. Er is zelfs geopperd daar een plek voor te vinden op industrieterrein Hoorn80 of in de buurt van ijsbaan De Westfries. Volgens medewerkers van het busbedrijf en geraadpleegde specialisten is dat een volstrekt onwenselijke optie. Een busstation en een remise vormen samen een twee-eenheid. Pendelen tussen deze twee eenheden betekent tijdverlies, geldverlies, energieverspilling en nodeloze milieuvervuiling. In de plannen van De Betrokken Poorter is er plaats voor een ruim opgezet busstation met daarboven woningen, alsmede een nabijgelegen busremise. Dit is mede mogelijk vanwege het wegvallen van een veel ruimte in beslag nemende bovengrondse parkeergarage.

Fasering

Een integrale en grootschalige aanpak van het gebied is noodzakelijk om de fasering van de verschillende werkzaamheden goed op elkaar aan te laten sluiten. De bouwfasering dient zodanig te zijn dat parkeren te allen tijde mogelijk blijft. Indien begonnen wordt met de ondergrondse parkeergarage aan de noordzijde, blijft die mogelijkheid bestaan. Dat was ook het oorspronkelijke plan van de projectleiders. 

Lagere woongebouwen

Door het vervallen van een bovengrondse parkeergarage is er aanzienlijk meer ruimte voor groen en woningbouw, zodat gebouwen van wel 50 meter hoog - door stedenbouwkundigen veelal aangeduid met het lieflijker klinkende ‘accenten’ - niet langer nodig zijn. Architectenbureau Karres en Brands, dat door de gemeente Hoorn was gevraagd om een stedenbouwkundig ontwerp voor de ontwikkeling van de Poort van Hoorn te maken, kan hier zonder twijfel een gepaste invulling aan geven.

Parkeren belangrijker dan wonen?

De PvdA Hoorn laat weten vierkant achter de plannen van De Betrokken Poorter te staan. De partij meldt dat er meer woningen gebouwd kunnen worden dan nu in de plannen staat. Arnold Wegner van de PvdA-Hoorn: “Parkeren lijkt wel belangrijker dan wonen. De nu geplande vier grote bovengrondse parkeerkolossen nemen bijna de helft van het woonoppervlak in. Dat is belachelijk in deze tijd van woningnood. Door ondergronds te gaan parkeren, ontstaat er bovengronds ruimte voor extra woningen. Betaalbaar wonen is één van onze belangrijkste speerpunten. We willen met name voor jongeren en starters bouwen, anders ontvluchten die onze gemeente. Terwijl wij hen juist zo hard nodig hebben om de vergrijzing tegen te gaan.”

Historisch besluit

Als de plannen van stichting De Betrokken Poorter worden geaccepteerd zal het stationsgebied in de ogen van velen een stadsentree worden die de naam Poort van Hoorn ruimschoots eer aandoet. De leden van de gemeenteraad kunnen op basis van alle informatie in februari een historisch en volledig toekomstgericht besluit nemen om van een troosteloos en lelijk gebied een verblijfsruimte en vervoersknooppunt te maken die geroemd zal worden om haar schoonheid en efficiency.

Reactie gemeente Hoorn 

In een reactie laat de gemeente Hoorn, bij monde van gemeentelijk voorlichter Marieke van Leeuwen, weten dat zowel bestuurlijk als ambtelijk iedereen zoveel mogelijk parkeren ondergronds wil oplossen. Maar dat er aangehikt wordt tegen de fysieke, stedenbouwkundige en financiële haalbaarheid. Marieke van Leeuwen: “Daarom hebben we ook, mede op verzoek van de raad, door een aantal zeer gerenommeerde bureaus grondig onderzoek laten doen naar de mogelijkheden van meer ondergronds parkeren. Uit dat onderzoek blijkt dat het idee om al het parkeren onder het maaiveld op te lossen tientallen miljoenen euro’s extra kost ten opzichte van gedeeltelijk bovengronds, zoals dat nu in de plannen is verwerkt. Zelfs als de vrijkomende oppervlakte boven de grond wordt ingevuld met woningen. Nog los van het feit dat dat weer extra parkeervraag met zich meebrengt. Er zou dus een zwaar negatieve businesscase ontstaan.”

Marktoriëntatie 

“We blijven echter op zoek naar mogelijkheden voor meer ondergronds parkeren en zullen daarvoor binnenkort een zogenaamde marktoriëntatie organiseren, waarin marktpartijen hier hun ideeën over kunnen uitspreken. In het voorliggende ontwerpbestemmingsplan is volledig ondergronds parkeren sowieso planologisch nog mogelijk.” Over de overheveling van de busremise meldt de gemeente Hoorn het niet eens te zijn met de suggestie deze te positioneren aan de noordzijde: “Wij zijn al jaren in goed overleg met de provincie en de MRA over het ontwerp van het busstation. Het is voor alle partijen evident dat je op een centrumlocatie als het Stationsgebied geen bussen moet willen stallen en opladen.” Deze stellingname staat overigens haaks op datgene wat Architectenbureau Karres en Brands naar buiten heeft gebracht. Letterlijk staat er in het uitgebrachte rapport dat de bussen op korte afstand van het busstation moeten kunnen stallen en langladen. 

Reactie De Betrokken Poorter

In een toelichting laat Fred Veerman van De Betrokken Poorter weten: “De cijfers die wij hanteren komen uit twee redelijk recente notities op de site van Hoorn: maart en juli 2020. Het kan dus niet zo zijn, dat er over de bouwkosten van ondergronds parkeren significante verschillen van inzicht bestaan tussen DBP en de Gemeente. Over de bouwkosten van bovengronds parkeren verschillen we wél van mening. Waar de gemeente Hoorn € 19 à 20 k per parkeerplaats aanhoudt, vinden wij dat dit € 28 k zou moeten zijn. Als de gemeente met dat budget een uitvraag doet zijn er twee mogelijkheden: óf we krijgen een lelijke bovengrondse parkeergarage óf we krijgen financieel een scheur in de broek.”

Parkeervraag

“Voor de extra parkeervraag die meer woningen met zich meebrengt is meer dan voldoende ruimte. Sinds wanneer bouwen we woningen niet, omdat ze een parkeervraag met zich meebrengen? Het voorliggende bestemmingsplan geeft onder het hele gebied de mogelijkheid om ondergronds te parkeren, dat is juist. Slordig genoeg heeft men vergeten om de bestemming van het parkeergebouw zo te wijzigen, dat hier woningen kunnen worden gebouwd. Daarbij klemt temeer, dat het aantal woningen / het woonoppervlak gemaximeerd wordt op het niveau van de huidige plannen. De extra woningen die kunnen worden gebouwd als de ruimte van de parkeergarage vrij komt, kunnen dus om twee redenen volgens het nu voorliggende bestemmingsplan niet worden gebouwd. Het heeft er alle schijn van dat de wens om zo veel mogelijk ondergronds te parkeren wel met de mond wordt beleden maar niet écht leeft bij de organisatie.”