Jubilerend Veldzorg houdt open huis - Landschap bewaren voor het nageslacht

(Tekst: Cock de Vries)
Wie een rondje vaart door De Oosterdel, waant zich terug in de tijd. De rust, de ruimte, de natuur, je moet het ondergaan. Arkesteijn, sinds 2016 voorzitter van de stichting die het gebied beheert, is er met recht trots op. De tuinderszoon uit Midden Delftland woont aan de Dorpsstraat in Broek op Langedijk. Zijn achtertuin grenst aan het water. Regelmatig vaart hij dan ook door het gebied. Dat bestaat een grote hoeveelheid eilanden, omgeven door tientallen sloten en vaarten. Volgens de overlevering is het gebied ongeveer 850 jaar geleden aangelegd door de monniken van Egmond. In al die tijd is de structuur nauwelijks veranderd. “Het is met recht een eeuwenoud cultuurmonument waar we heel zuinig op moeten zijn. Daarom is de toegang beperkt. Er broeden meer dan vijftig soorten vogels en er zijn enkel zeldzame en beschermde planten te vinden, waaronder de Rietorchis.”

De stichting die het gebied beheert, bestaat uit zes - onbetaalde - bestuursleden. Daarnaast zijn vijftig vrijwilligers betrokken bij de verschillende werkzaamheden. Zij beheren de natuur, begeleiden groepsexcursies, geven natuur- en milieueducatie aan plaatselijke scholen, onderhouden het pand, het machinepark en het varend materiaal, verzorgen de tuinbouw op de akkers, schouwen de eilanden, beperken de wildschade, voeren allerlei werkzaamheden uit met een van de tractoren of bosmaaiers en bieden het bestuur de nodige administratieve ondersteuning. “Ondanks de inzet van tientallen mensen, kunnen we altijd extra handjes gebruiken. Ben je gek op de natuur en wil je je ook inzetten voor dit prachtige landschap? Meld je dan aan via het mailadres info@oosterdel.nl. Op proef meedraaien kan tijdens de ‘Handen uit de mouwen’ ochtend die elke derde zaterdag van de maand wordt gehouden. De eerstkomende bijeenkomst is 15 september, om 08.30 uur staat de koffie klaar en worden de klussen verdeeld.”

Begin deze eeuw lag het gebied er beroerd bij. Er was veel achterstallig onderhoud en er was sprake van verloedering. De afgelopen vijftien jaar is er flink geïnvesteerd in herstel van het erfgoed. “Diverse sloten zijn uitgebaggerd en opnieuw gegraven. Er is een beheerschema opgesteld voor de natuurakkers. Om de vier jaar wordt het riet gemaaid en we zorgen ervoor dat de bomen niet te hoog worden. We zijn continu bezig de biodiversiteit te bevorderen. Dat doen we met behulp van de vrijwilligers, bewoners van Oosterheem, cliënten van Agros die bij ons re-integreren en huurders van de akkers. Mede dankzij de inzet van een loonwerker kunnen we de structuur van het landschap goed in stand houden. Voor het beheer en het onderhoud maken we dankbaar gebruik van diverse sponsoren. Zo levert Bejo zaden jaarlijks veel zaad voor groenbemesting en bloemen om de bijen en andere insecten meer kans te geven. Bijen en insecten zijn weer essentieel voor de vogelstand. Ook voor het onderhoud van ons werkgebouw worden we door diverse partijen gesponsord. Op onze website staat een compleet overzicht. Zonder hen kunnen we ons werk nauwelijks uitvoeren. We zijn onze sponsoren dan ook dankbaar voor hun bijdragen.”

Het gebied floreert. Toch heeft Arkesteijn nog wel enkele wensen. “Sommige akkers hebben nauwelijks een beschermende gras/rietkant. Als we daar niets aan doen, verdwijnt de akker vroeg of laat in de sloot en de sloot in de akker. Dat is niet de bedoeling. Ook willen we veel meer akkers in cultuur te brengen. In dit gebied werden van oudsher aardappelen en bewaargroenten als kolen, winterwortelen, uien en knolrapen geteeld. Oosterheem is een schoolvoorbeeld hoe dit kan. De twaalf akkers die zij beheren, zijn een lust voor het oog en hun producten een streling voor de tong. Overigens zijn er meerdere huurders die hun akker op de juiste wijze, in lijn met de historische waarde van het gebied, beheren. Anderen gaan daar wat minder zorgvuldig mee om. Wat zou mooier zijn als er nog eens zestig akkers op de juiste wijze in cultuur worden gebracht. Verder hebben we concrete ideeën voor verdere natuurontwikkeling. De natuur doet het goed, maar de biodiversiteit kan nog beter. Zo willen we weidevogels als de Baardman, de Tureluur en de Grutto weer terug hebben in De Oosterdel. Daar gaan we komende jaren ons voor inzetten."

Zaterdag 8 september is er een open dag bij Veldzorg en Oosterheem. Belangstellenden zijn die dag van 10.00 tot 16.00 uur van harte welkom voor een rondleiding, een vaartocht door het gebied en uitleg over de werkzaamheden. Ook zijn er verschillende exposities. Het bezoekadres is Dorpsstraat 86 (Veldzorg) en 96 B (Oosterheem) in Broek op Langedijk.