Verslag lezing Pieters Vrouwen Samen Verder

HAUWERT – Martijn Pieters gaf vorige week een boeiende lezing, bij Vrouwen Samen Verder in Hauwert, over het Centraal Station Amsterdam. Deze stad was een levendige handelsstad De haven werd wel door vijfhonderd schepen bezocht en er was een belangrijke verbinding tussen IJ en de Zuiderzee.Toch kon de handel sneller verlopen via andere wegen.
In de negentiende eeuw kondigde Thorbecke aan dat er meer handel via spoorwegen moet plaatsvinden. In 1860 begonnen de gesprekken voor het Centraal Station om de doorvoer voor de handel open te breken. De geschikte plaats voor dit station werd gekozen en omdat dit nog open water was werden hier drie eilanden gebouwd met het zand wat vrij kwam nadat het Noord Hollands kanaal was uitgegraven. Dolf van Gent mocht het station ontwerpen en bouwen, maar dit was toch te complex en daarom werd architect Pierre Cuypers erbij betrokken. Hij kreeg ondersteuning van twee vrienden Stuers en Thijm
Om het station werden eerst hulpstationnetjes gebouwd zoals Oosterdok, deze verbinden Utrecht en Amersfoort en Westerdok verbond Haarlem met Den Helder om de Marine te bevoorraden. De eigenaar is de Hollandse ijzeren spoorwegmaatschappij met als embleem het gevleugelde wiel met de lijfspreuk 'snel en veilig'.
Het ontwerp van het station moet een Hollandse uitstraling hebben, dat is strak en recht en veel bakstenen. Er moet ook een huis inkomen voor de stations chef en verschillende wachtruimtes voor eerste, tweede klassen met een restaurant en derde klasse mocht alleen van buitenaf een ingang hebben. Dienst ruimte waren op eerste en tweede verdieping.
Aan het koninklijk gedeelte is ook veel aandacht besteed, het is een soort kasteel in het gebouw met kroontjes op het dak en een schilddrager aangebracht. Aan de zijkant was zelfs een mogelijkheid om met de koets naar binnen te gaan en spoor 1 was speciaal voor de koning.
Er zijn veel bezienswaardigheden aan de buitenzijde aangebracht zoals de vier dagdelen, onder andere reliëfs die het belang van de spoorwegen voor de handel, verkeer en nijverheid verbeelden. Wapens van veertien handelssteden met Amsterdam en de volkeren die door de handel met Amsterdam verbonden zijn. In een toren is een klok aangebracht de ander toren geeft de windrichting aan. Allerlei goden zijn uitgebeeld en ook een groep kinderen die reizen.
Het gebouw is een visitekaartje van Amsterdam. Dit geld ook voor de spoorrails achter het gebouw. De overkapping over het spoor is lange tijd de grootste geweest en is door technisch architect Eijmer gebouwd. Later kwam er een tweede kap en in 1996 is de derde kap gebouwd tussen de andere twee.