Portret onthuld van naamgever Hofmanzaal

Algemeen
Broer en zus Steffelaar na de onthulling.
Broer en zus Steffelaar na de onthulling.

OOSTZAAN – Afgelopen vrijdag is het portret onthuld van Wilhelmina Hofman-Poot in het bijzijn van een groot aantal nazaten. De onthulling werd gedaan door haar kleinkinderen, broer en zus Steffelaar, bijgestaan door wethouder Rosemarijn Dral. Het betreft hier een ingekleurde foto van Wilhelmina Hofman, dat een prominente plek heeft gekregen in de naar haar genoemde Hofmanzaal.

Wilhelmina Hofman Poot wordt in 1867 geboren als Willy Poot. Haar vader is inspecteur der belastingen en daarom verhuist het gezin vaak van Brabant naar Zeeland en Zuid-Holland. Willy is de oudste van vier kinderen en gaat in Schiedam naar de Jonge Joffersschool om lerares te worden. Na het behalen van haar papieren wordt ze alras directrice van een meisjesschool.

In 1887 trouwt ze met Jan Hofman. Uit dit huwelijk komen twee dochters voort, Wil en Jo. Door haar huwelijk moet ze echter stoppen met haar baan; bij een huwelijk wordt de vrouw volgens de wet handelingsonbekwaam en heeft ze geen bevoegdheden meer zonder toestemming van de echtgenoot.

Vereniging tot Vrouwenkiesrecht

In 1907 wordt Jan Hofman benoemd tot hoofd der Zuiderschool aan het Zuideinde in Oostzaan. Wilhelmina houdt zich bezig met de oprichting van de Vereniging voor het Vrouwenkiesrecht in Oostzaan. In 1913 wordt deze vereniging opgericht en Wilhelmina Hofman wordt praeses. In die hoedanigheid opent ze de vergadering altijd met een korte toespraak. In 1917 wordt in Den Haag de wet aangenomen op actief mannenkiesrecht; de vrouwen krijgen passief vrouwenkiesrecht en mogen derhalve hun stem niet uitbrengen, maar zichzelf wel kandideren. Op 10 april 1919 wordt Wilhelmina, samen met twee andere dames, voorgedragen als gemeenteraadslid voor de verkiezingen van 22 mei 1919. Op deze datum wordt ze gekozen en geïnstalleerd als raadslid, één van de elf.

Voorgedragen als wethouder

Maar wat ze zelf niet heeft voorzien: na een korte toespraak in de Raad om de stemmers te bedanken wordt ze voorgedragen als wethouder en met zeven van de elf stemmen gekozen. Ook voor haar moet dit totaal onverwacht zijn geweest. Ze is wethouder voor de Staatspartij de Vrijheidsbond, een liberale partij, maar ze wordt al snel de 'rooie wethouder' genoemd door haar progressieve insteek. Kwade tongen spreken zelfs van 'de slippendrager van de SDAP', iets waar ze zich echter bar weinig van aantrekt. Wilhelmina houdt zich bezig met woningbouw, infrastructuur, riolering en elektrische verlichting langs 's Heeren wegen. Ze vecht werkelijk voor deze zaken op het Zuideinde, maar dat gaat niet zonder slag of stoot, Oostzaan vindt het te duur.

Sociaal gezicht

Als loco-burgemeester wordt Wilhelmina geconfronteerd met een brand aan de Oostzanerdijk. Een gezin wordt getroffen en heeft helemaal niets meer. Geen huis, geen boedel, geen kleding. Als plaatsvervangend burgemeester gaat ze letterlijk de boer op. Ze klopt aan bij de rijkere agrariërs en zorgt ervoor dat er linnen, kleding en huisraad worden gedoneerd voor het gezin.

Goed onderwijs

Ook zet ze zich in voor sport en  cultuur, vooral voor de jeugd. En ook, en dat is niet verbazingwekkend gezien haar achtergrond, maakt ze zich sterk voor goed onderwijs. In 1922 krijgen vrouwen ook actief stemrecht, wat Wilhelmina altijd heeft bevochten. In 1923 wordt ze herkozen. Ze heeft echter haar hele periode als wethouder geweigerd om ambtenaar van de burgelijke stand te worden. Ze is, hoewel zelf getrouwd, tegen het huwelijk waar de man het voor het zeggen heeft en de vrouw handelingsonbekwaam is.

Aftreden met pijn in het hart

In 1926 moet ze vervroegd aftreden als wethouder omdat haar man Jan ernstige astma heeft en naar een bosrijke omgeving moet verhuizen. Ze doet dit met pijn in haar hart, maar is deze keer volgzaam en verhuist met haar man mee. Zodra de Volkspartij de Vrijheidsbond de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) wordt, wordt ze meteen lid. Tot aan haar dood zal ze lid blijven en ze leest elke dag de krant. En als ze het ergens niet mee eens is, kan de hoofdredacteur rekenen op een uitgebreid epistel mét reprimande.

Na Wilhelmina Hofman-Poot volgden in Oostzaan nog Tonny Dobma-de Vos, Tine Schaafsma-Buijs en nu Rosemarijn Dral als vrouwelijke wethouders. Slechts vier dus sinds 1919. Het zou vragen op moeten roepen.
JWvD