Rechter kiest voor huis-aan-huiskranten

Algemeen
De uitspraak betekent een geweldige opsteker voor de huis-aan-huisbladen.
De uitspraak betekent een geweldige opsteker voor de huis-aan-huisbladen. (Foto: Rodi Media/JB)

REGIO - In kort geding heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden de gemeente Utrecht verboden het omstreden opt-in-systeem te handhaven waardoor huis-aan-huiskranten alleen nog mogen worden bezorgd als op de brievenbus een JA/JA sticker is aangebracht.  De rechter acht het namelijk zeer waarschijnlijk dat de nog lopende bodemprocedure zal uitwijzen dat het beleid van Utrecht in strijd is met de vrijheid van meningsuiting.

In een poging papierverspilling tegen te gaan besloot de Gemeente Utrecht reclamefolders én huis-aan-huiskranten over één kam te scheren en beiden uit de brievenbussen te weren. Andere gemeentes dreigden het voorbeeld van Utrecht te volgen, maar volgens de rechter is dit in strijd met art. 10 EVRM, de vrijheid van meningsuiting. 

Gebrekkig
De rechter oordeelde dat er bij de gemeente Utrecht sprake was van "gebrekkige voorbereiding en een summier onderzoek, dat bovendien voornamelijk betrekking had op ongeadresseerd reclamedrukwerk en niet op huis-aan-huisbladen". Bovendien vond het hof het "opvallend dat bij de leeftijdscategorie van 55 jaar en ouder de behoefte aan de nieuwsvoorziening middels de huis-aan-huiskrant zeer groot is (81% en voor 65 jaar en ouder 91%). Zelfs voor de leeftijdscategorie 35 tot en met 54 jaar ligt dit nog op 74%".

Geweldige opsteker
Roy Keller van brancheorganisatie NNP is blij met de uitspraak van de rechter. "Dit is een geweldige opsteker voor meer dan vierhonderd lokale kranten en honderden journalisten en redacteuren", aldus Keller. "De rechter was duidelijk: een huis-aan-huiskrant is een journalistiek product, heeft een belangrijke maatschappelijke functie en valt onder de vrijheid van meningsuiting".

Oudste onafhankelijke nieuwsvoorziening van Nederland
Lokale huis-aan-huiskranten zijn de bakermat van de Nederlandse journalistiek en fungeren tot op de dag van vandaag als een kweekvijver voor journalistiek talent. Nederland telt momenteel bijna vierhonderd huis-aan-huiskranten die wekelijks door zo'n 7,9 miljoen Nederlanders gelezen worden. In de meeste gemeenten voeren alleen nog lokale journalisten onafhankelijke journalistieke controle uit op de plaatselijke politiek.

Veel overheden gebruiken huis-aan-huiskranten om burgers te informeren over belangrijke regionale kwesties. Van vergunningsaanvragen tot raadsbesluiten en van nieuwsberichten tot aankondigingen. Uit onderzoek na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 bleek dat burgers hun informatie over die verkiezingen voor het grootste deel via hun lokale krant hadden vernomen.

Huis-aan-huiskranten worden ook intensief gebruikt als communicatiemiddel van bewoners naar hun buurtgenoten. De kranten staan vol ingestuurde berichten met activiteiten in de wijk, voorstellingen in lokale concert- en theaterzalen, ingezonden stukken en foto's van lezers, en hebben hiermee een belangrijke maatschappelijke functie. Ook voor lokale adverteerders in het midden- en kleinbedrijf is de huis-aan-huiskrant een onmisbaar medium.

Onderzoek
Uit onderzoek van Maurice de Hond afgelopen januari in opdracht van het nieuwsprogramma Hart van Nederland blijkt dat driekwart van Nederland wekelijks een huis-aan-huiskrant ontvangt die door negen van de tien mensen ook daadwerkelijk gelezen wordt — en door zes van de tien mensen vrijwel altijd. Zo'n 65% van de lezers zou de huis-aan-huiskrant missen als het niet meer zou worden bezorgd, waarvan 93% van de mensen die het altijd lezen.

Bron: NNP