Pleidooi voor optimale in plaats van maximale landbouw

Algemeen
Sjaak Hoogendoorn tussen de koeien.
Sjaak Hoogendoorn tussen de koeien. Water, Land & Dijken

REGIO - Zijn boeren het probleem of de oplossing van actuele problemen in het landelijk gebied? Ze zijn het beide, en het goede nieuws is dat ze aan de knoppen kunnen draaien om de oplossing dichtbij te brengen, stelt Sjaak Hoogendoorn, scheidend voorzitter van agrarische natuurvereniging Water, Land & Dijken. Hij presenteerde gisteren een tienpuntenplan voor een omslag.

We moeten vanuit een andere basis verder met ons landbouwsysteem, betoogde Hoogendoorn donderdag op een minisymposium in Broek in Waterland. Met het huidige systeem lopen we aan tegen onze grenzen. Hij pleit voor een systeem dat gericht is op optimale in plaats van maximale productie, met een gezonde bodem en gebruik makend van eigen 'rijkdommen' zoals eigen ruwvoer en dierlijke mest.

Uitdaging

Die omslag is een flinke uitdaging, want het huidige systeem zit diep in de vezels van de samenleving. "Het kan voelen als achteruitgaan, maar dat is het zeker niet," zegt Hoogendoorn. "De behoefte aan een gezonde leefomgeving, gezond voedsel en ontspanning om de hoek dichtbij is groter dan ooit. Er is veel geld beschikbaar , en techniek innovatie helpen ons vooruit." Hij gaf aan welke tien stappen nodig zijn om de omslag succesvol te maken.

Tienpuntenplan Belangrijk is de landbouwproductie vooral te richten op consumenten in de driehoek Londen, Parijs, Berlijn die méér willen betalen voor hun voedsel. Concreet betekent dat afscheid nemen van 10 tot 15% van de export. De overheid moet meer sturen op ondernemerschap door geen voorschriften, maar doelen mee te geven: waar willen we over 20 jaar zijn? Ook is een fonds nodig om boeren de risicovolle eerste jaren van verandering financieel te ondersteunen. Een aanpak moet ook helemaal passen bij het gebied, dus werk gebiedsgericht. Het succes daarvan staat of valt met mensen die dat goed kunnen, dus zorg dat die beschikbaar zijn.  

Rol Water, Land & Dijken

Organisaties als Water, Land & Dijken, die midden in het gebied staan, draagvlak hebben bij boeren en echt aan de slag kunnen gaan, zijn cruciale spelers. "Koester deze spelers", riep Hoogendoorn op. Zijn tienpuntenplan kreeg bijval van de andere sprekers op het symposium, Alex Datema van Boerennatuur, Teo Wams van Natuurmonumenten, Wilco Brouwer de Koning van LTO. Ze zien een goede samenwerking als basis om op weg te gaan. In de woorden van Teo Wams: "Dat kan pittige discussies opleveren, maar laten we het samen gaan doen."

Afscheid als voorzitter

Sjaak Hoogendoorn presenteerde zijn tienpuntenplan bij zijn afscheid als voorzitter van Water, Land & Dijken. Op het minisymposium klonken veel lovende woorden voor de manier waarop hij 13 jaar invulling gaf aan die rol en steeds het gesprek met andere partijen aanging. De nieuwe voorzitter van Water, Land & Dijken is Frank de Wit, melkveehouder. Hij gaf aan de rol van Water, Land & Dijken als verbinder verder invulling te geven.